Podczas ostatnich zlodowaceń obszar Sławy i okolic wielokrotnie przykrywany był olbrzymimi masami lodu. Wpływ lądolodu wyraźnie odznacza się w krajobrazie gminy – znajdziemy tu : wały moren czołowych, sandry, wydmy. Polodowcowe pochodzenie mają też jeziora w okolicach Sławy, nad którymi chętnie wypoczywają rzesze wczasowiczów. Wycofujący się (topniejący) lodowiec, pozostawił również pamiątki w postaci głazów narzutowych (eratyków) – dużych fragmentów skalnych pochodzących ze Skandynawii i obecnego basenu Morza Bałtyckiego. Niektóre z nich, odsłaniające się na powierzchni terenu, zostały ustanowione pomnikami przyrody nieożywionej.

Przegląd pomnikowych eratyków na terenie gminy Sława, zaczniemy od głazu znajdującego się w pobliżu wsi Spokojna (8 km na północ od Sławy).

GPS N 51°56′09.24″ , E 16°06′26.46″

Do głazu najłatwiej dojść gruntową drogą rozpoczynającą się we wschodniej części wsi. Leży na skraju żwirowni, ok. 400 m na południe od posesji nr 7, oddział lasu 190 h.

Obwód granitowego wynosi głazu 630 cm, wysokość 0.3 m.

Dwa ciekawe głazy, o statusie pomników przyrody, leżą się na trasie ścieżki dydaktycznej „Wzgórza Pszczółkowskie” w pobliżu wsi Stare Strącze. Początek ścieżki znajduje się przy drodze 319 Stare Strącze – Głogów, za ostrym zakrętem szosy poprowadzonej nad torami kolejowymi.

Pierwszy głaz o nazwie „Mietek” znajdziemy już po 200 m, leży obok dwóch tablic postawionych przez Nadleśnictwo Sława (szkoda że zabrakło w nich informacji na temat pochodzenia eratyków). Oddział lasu 324 m.

GPS N 51°50′25.72″ , E 16°07′25.26″

Obwód eratyku 610 cm, wysokość ok 0.5 m.

Drugi pomnikowy narzutniak leży kilometr dalej, znajdziemy go prowadzeni znakami ścieżki. Zaraz za tabliczką „Wielopokoleniowy Las” gdzie szlak wspina się pod górę, spoglądamy w prawo wypatrując tablic stojących obok głazu o nazwie „Jędrek” (40 – 50 m od ścieżki). Oddział lasu 330 a.

GPS N 51°50′04.32″ , E 16°08′05.76″

„Jędrek” ma 540 cm w obwodzie, wysokość 0.4 metra.

Największy pomnikowy głaz w gminie Sława, znajduje się na terenie leśnym ok. 1 km na zachód od przysiółka Dębczyn (Dąb) koło Krążkowa. Eratyk leży na karczowisku, w niewielkim zagłębieniu terenu, otoczony 7 celowo pozostawionymi sosnami. Oddział lasu 230 g.

GPS N 51°48′43.45″ , E 16°02′13.26″

Obwód granitowego głazu 840 cm, wysokość 0.6 m.

Trzy sporej wielkości głazy leżą w pobliżu miejsca przecięcia rozebranej linii kolejowej i leśnej drogi pożarowej nr 24 łączącej Krążkowo z Przydrożem.

GPS N 51°48′33.45″ , E 16°05′49.03″

Głazy te, ze względu na wielkość, warto również objąć ochroną pomnikową.

Inny głaz zwany „Drewnianym Kamieniem” leży na poboczu drogi 325 Siedlisko – Sława, przy leśnym parkingu.

Podsumowując – wszystkie głazy leżą na rozległych terenach leśnych gminy Sława. Warto dodać też kilka słów uznania dla Nadleśnictwa Sława, za bardzo dobre oznakowanie pomnikowych eratyków, niełatwych przecież do odnalezienia w lesie.

(17.05.2016 r.) Uchwała NR XVII/75/15 Rady Miejskiej w Sławie z dnia 26 listopada 2015 r. powołała do ochrony pomnikowej kolejny eratyk o nazwie „GŁAZ ANDRZEJA”. Narzutniak zlokalizowany jest w obrębie ewidencyjnym Tarnów Jezierny na działce
nr geod. 3035, obręb leśny Sława, leśnictwo Tarnów Jezierny w oddziale 35a.

GPS N 51°51’35.41” , E 15°57’33.51”

Głaz jest dość trudny do odnalezienia, leży ok. 200 m od drogi pożarowej nr 11, po której biegnie fragment ścieżki przyrodniczej. Odnalezienie głazu ułatwiają rozmoknięte już drogowskazy, powieszone na drzewach od przystanku ścieżki (wiata) do samego otoczonego taśmą głazu.

Obwód pomnikowego głazu wynosi 628 cm, wysokość 200 cm, waga ok. 12 ton, materiał – granit graversfors.