Próchnowo to wieś położona w gminie Margonin (pow. chodzieski, wielkopolskie), przy trasie nr 190 z Wągrowca do Margonina. Godnym uwagi obiektem jest pałac wybudowany w 1789 r. jako letnia rezydencja Antoniny Skórzewskiej z domu Garczyńskiej (1770-1824), żony właściciela Margonina hrabiego Fryderyka Skórzewskiego (1768-1832). Budowla wielokrotnie zmieniała właścicieli i wygląd. Od lat 90 – tych XX w. właścicielem pałacu jest Ochotniczy Hufiec Pracy.
Pałac otoczony jest parkiem o charakterze krajobrazowym z poł. XIX w. o powierzchni ok. 18 ha. Perełką dendrologiczną tego założenia jest ogromny jesion wyniosły, rosnący tuż przed fasadą pałacu.
W publikacji K. Borkowskiego „Wielkopolskie drzewa” z 2009 r. opisywany jesion nazywany jest „Bliźniakiem„. W notatce pod zdjęciem napisano, że „jest to drugi co do grubości pnia jesion w Wielkopolsce„. W artykułach publikowanych w sieci nazywany jest dla odmiany jesionem Mickiewicza – podobno został wyhodowany z nasiona jesionu śmiełowskiego, posadzonego przez wieszcza podczas jego wizyty w Śmiełowie w 1831 r. Jednak ta historia jest mało prawdopodobna, jesion z Próchnowa jest starszy i może liczyć sobie 250 – 300 lat.
Próchnowski jesion posiada ogromny, guzowaty w dolnej części pień, który na wysokości ok. 2,5 metra rozgałęzia się na dwa masywne przewodniki. Wg rejestru GDOŚ jego obwód wynosi 682 cm, pobieżny pomiar wykonany przez autora tego artykułu we wrześniu 2023 r. dał wynik 703 cm; wysokość drzewa 24 metry, szacunkowy wiek to 250 – 300 lat.
Opisywany jesion jest jedynym pomnikiem przyrody próchnowskiego parku, objęty ochroną pomnikową na mocy Komunikatu Wojewody Pilskiego z dnia 30 stycznia 1982 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody.
Stan zdrowotny pomnikowego okazu należy uznać za zadowalający mimo usychającego konaru od strony południowo – wschodniej. Powyżej głównego rozgałęzienia widoczna jest zabliźniająca się listwa piorunowa.
Wyróżniającym się drzewem parkowym w najbliższym otoczeniu pałacu jest również dąb szypułkowy w odmianie kolumnowej.
Pośród pół uprawnych ok. 2 km na północ od pałacu w Próchnowie leży pomnikowy głaz „Zaklęta Karczma”. Więcej o nim w następnym artykule.
