Pomniki przyrody w Wąsoszu (pow. górowski, dolnośląskie).

Miasto Wąsosz (siedziba gminy miejsko – wiejskiej) położone jest w północnej części województwa dolnośląskiego, w powiecie górowskim. To stara osada, która prawa miejskie otrzymała w 1290 r., dotkliwie zniszczona w 1945 r. utraciła je i ponownie odzyskała w 1984 r. Historyczna część miasta została ulokowana w widłach Baryczy i Orlej. Na miejscu dawnego grodu książęcego w XIV w. wzniesiono murowany zamek otoczony fosą (ul. Zamkowa), wielokrotnie przebudowywany w późniejszych latach. Ostatnia przebudowa miała miejsce w 1924 r. i taka data widnieje na głównym portalu wejściowym.

W parku zamkowym zachowały się nieliczne, stare egzemplarze drzew. Ochroną pomnikową objęto okaz dębu szypułkowego, rosnącego tuż za ogrodzeniem, przy ul. Parafialnej.

GPS N 51°33′41.6″ , E 16°41′33.5″

Dąb mierzy w obwodzie 434 cm, wysokość drzewa 28 metrów, wiek (rejestr RDOŚ) ok. 380 lat.

Obok zamku stoi neogotycki  kościół św. Józefa Oblubieńca NMP zbudowany w latach 1893-1894 dla katolików.

Starsza, gotycka świątynia pw. Niepokalanego Serca NMP, która do 1945 r. służyła ewangelikom, stoi po drugiej stronie zamkowego parku, przy ul. Parafialnej. Ściany tej świątyni udekorowane są bogatą kolekcją płyt nagrobnych i epitafijnych.

Na placu obok kościoła rośnie ciekawy okaz dębu oplecionego bluszczem.

Jak wspomniano wcześniej, Wąsosz poniósł duże straty w wyniku działań wojennych w  1945 r. Zniszczeniu uległ wtedy ratusz oraz cześć kamienic w rynku. Zachowane fragmenty historycznego centrum miasta mimo tego prezentują się znakomicie i warte są zobaczenia.

Drugi pomnikowy dąb w Wąsoszu rośnie na terenie Szkoły Podstawowej im. Bolesława Chrobrego, zlokalizowanej przy ul. Aleja Niepodległości 10. Drzewo rośnie w narożniku boiska szkolnego, tuż za ogrodzeniem, od strony ul. Zacisze.

GPS N 51°34′01.8″ , E 16°41′54.5″

W wyniku ogłoszonego w 2006 r. szkolnego konkursu drzewo uzyskało imię Dębosław Chrobrek.

Dąb mierzy w obwodzie 360 cm, wysokość drzewa 22 m, szacowany wiek ok. 160 lat.

W gminie miejsko – wiejskiej Wąsosz znajduje się ponad 40 egzemplarzy pomnikowych drzew. Najgrubszy z nich – platan klonolistny o obwodzie 720 cm rosnący we wsi Lechitów, będzie tematem kolejnego artykułu.

„Leśne Kandelabry” w Nadleśnictwie Krzystkowice (gm. Bobrowice, lubuskie).

Cenne drewno i stosunkowo szybki przyrost nawet na bardzo ubogich glebach, to ujęty w lakonicznym skrócie powód wielkiej popularności sosny zwyczajnej w polskich lasach. Na opisywanym w dzisiejszym artykule terenie Nadleśnictwa Krzystkowice udział sosny w drzewostanie sięga aż 93%. Rosnące w zwarciu światłolubne sosny wytwarzają zwykle długi, prosty pień, nazywany nieprzypadkowo strzałą. Czasem jednak nie wszytko idzie po myśli leśnika. Z powodu różnych chorób, pasożytów, względnie zniszczenia młodych pędów przez zwierzęta lub śnieg, pojedyncze egzemplarze drzew lub pewne obszary lasu rosną z objawami zaburzenia wzrostu. Fragment takiego lasu o nazwie „Leśne Kandelabry” chroniony jako powierzchniowy pomnik przyrody znajduje się ok. 3 km na wschód od Tarnawy Krośnieńskiej – niewielkiej wioski leżącej na prawym brzegu Bobru, w gminie Bobrowice (pow. krośnieński, lubuskie).

Do „Leśnych Kandelabrów” zlokalizowanych w oddziale 33 f można dojść na kilka sposobów. Chyba najlepiej zostawić auto przy ostrym zakręcie na wjeździe do Tarnawy Krośnieńskiej i maszerować drogą gruntową odchodzącą w lewo (na wschód). Po niecałych 400 m wychodzimy na rozległą, zagospodarowaną rolniczo polanę. Idziemy dalej ok. 600 m do granicy lasu, następnie po kilkudziesięciu metrach skręcamy w lewo, w drogę poprowadzoną wzdłuż młodnika. Po chwili dojdziemy do wygodnego duktu i skręcamy w prawo. Tym sposobem znaleźliśmy się na linii oddziałowej, białe słupki w rogu oddziałów stanowić będą punkty orientacyjne. Idziemy tak długo w kierunku wschodnim, aż dotrzemy do słupka z numerami  14/13/34/33 i po 50 m skręcamy w prawo w las. Już po kilkudziesięciu metrach powinniśmy zobaczyć pierwsze poskręcane sosny.

Idąc skośnie przez pododdział leśny odnajdziemy ustawioną obok drogi tablicę. Możemy się z niej dowiedzieć, że mamy do czynienia ze 145 – letnim zniekształconym drzewostanem, rosnącym na powierzchni 2,15 ha.

GPS N 51°54′48.5″ , E 15°10′58.3″

Warto się pokusić i spróbować odnaleźć najbardziej znaną w Kandelabrach sosnę, nazywaną przez leśników Ośmiornicą (nie należy jej mylić z sosną Ośmiornicą rosnącą przy drodze Brody – Proszów). Rośnie niedaleko tablicy i posiada charakterystyczny, widoczny z daleka pokrój.

Mimo niepodważalnych walorów przyrodniczych oraz właściwego oznakowania przez Nadleśnictwo Krzystkowice tego miejsca, „Leśne Kandelabry” od lat nie figurują w  rejestrze pomników przyrody województwa lubuskiego. Prawdopodobnie ten pomnik przyrody został pominięty przez Wojewodę Lubuskiego przy publikowaniu serii Rozporządzeń w 2006 r. Nadleśnictwo jako administrator tego terenu powinno wpłynąć na Radę Gminy Bobrowice, o przegłosowaniu uchwały przywracającej ochronę prawną tego niezwykłego fragmentu lasu.