Dąb Jagiełło we wsi Górzykowo (gm. Sulechów, lubuskie).

Obszar gminy Sulechów to teren wyjątkowo bogaty pod względem przyrodniczym. Do ochrony pomnikowej powołano tu ponad 60 pojedynczych egzemplarzy i grup drzew oraz 2 głazy narzutowe (łącznie ponad 100 obiektów). Wiele z nich to rekordowe okazy, w znakomitej publikacji „Drzewa Polski” Wydawnictwo Naukowe PWN 2016 r. autorzy książki opisali aż 6 drzew z gminy Sulechów, w tym dwie najgrubsze sosny pospolite (Rzepicha, Waligóra, topola z Brodów, morwa biała z Sulechowa, dąb i robinia biała z Łęgowa). Jednak pod względem gatunkowym najliczniejsza grupę pomnikowych drzew w gminie stanowią dęby szypułkowe. W dzisiejszym artykule opiszę może nie najgrubszy ani też nie najstarszy dąb okolic Sulechowa, niemniej warty odwiedzenia ze względu na nietypowy pokrój. „Jagiełło” rośnie na krańcu wsi Górzykowo, zlokalizowanej na prawym (północnym) brzegu Odry i kończącej bieg Obrzycy (Kanał Gniła Obra), na wschód od drogi ekspresowej S-3. Do wsi najwygodniej dojechać od strony Cigacic; na przedłużeniu ulicy Akacjowej znajduje się wiadukt przerzucony nad S-3, dalej za drogowskazami ustawionymi na większych skrzyżowaniach.

Zanim dojedziemy do „Jagiełły” warto zwrócić uwagę na rosnącą tuż przy drodze (przy posesji nr 8) pomnikową lipę drobnolistną.

Drzewo mierzy w obwodzie 420 cm, wysokość lipy 23 m.

Jedziemy dalej, przy skrzyżowaniu kolejny drogowskaz.

Dąb szypułkowy „Jagiełło” rośnie na skraju lasu (oddz. 190t), u zbiegu dróg przy posesji nr 25.

Sędziwy dąb mierzy w pierśnicy 595 cm, wysokość okazu ok. 23 m, powołany do ochrony pomnikowej w 1982 r.

W pniu „Jagiełły” znajduje się potężna dziupla powstała prawdopodobnie po obcięciu potężnego konara, można podejrzewać że wnętrze dolnej części dębu jest puste.

Przed pomnikowym okazem ustawiono tablicę, mniejszą przybito do pnia.

Warto jeszcze odwiedzić pobliską winnicę „Winny Dworek”, przy której znajduje się hotel i restauracja.

Oczywiście daleki jestem od reklamowania picia alkoholu 🙂 , piszę o winnicy tylko dlatego, że kilka metrów od bramy wjazdowej rośnie pomnikowa lipa szerokolistna o obwodzie 470 cm.

tabliczka na pomnikowej lipie szerokolistnej

W Górzykowie, na prywatnych posesjach rośnie jeszcze jedna pomnikowa lipa szerokolistna oraz cis pospolity. Grupa pomnikowych dębów szypułkowych zlokalizowana jest na północ od wsi.

Sosna „Rzepicha” – najgrubsza sosna pospolita w Polsce (gm. Sulechów, lubuskie).

Publikując kilka lat temu artykuł o „Waligórze” opisałem ją jako okaz sosny pospolitej o największym w naszym kraju obwodzie. Już wtedy trwał spór o to, czy tytuł tej najgrubszej nie powinna posiadać rosnąca w ten samej gminie sosna „Rzepicha”. Zmierzony bezkrytycznie na wysokości pierśnicy obwód „Waligóry” (625 cm) okazał się sprzeczny z zasadami dendrometrii stosowanymi dla drzew wielopniowych. Pomiary dokonane przez autorów książki „Drzewa Polski” (2016 r.) dały wynik 534 cm dla „Waligóry” i 554 cm dla „Rzepichy” i właśnie ta sosna jest obecnie uważana za najgrubszą.

W przeciwieństwie do „Waligóry„, która rośnie blisko ruchliwej szosy, do „Rzepichy” jest dość trudno trafić. Rośnie ona na terasie zalewowej Odry, na skraju zagajnika i podmokłej łąki, w pobliżu bajora (prawdopodobnie starorzecza), pomiędzy miejscowościami Pomorsko a Górki Małe (gmina Sulechów, lubuskie). Do samej sosny nie prowadzi żaden znakowany szlak a nawet większa droga polna. Szukając „Rzepichy” jechałem drogą 278 od Pomorska w stronę Sulechowa, przed miejscowością Laskowo skręciłem za drogowskazem (Cigacice 9 km) w prawo. Przy tym skrzyżowaniu rośnie sosna oznaczona tabliczką „pomnik przyrody”, której nie udało mi się odnaleźć w rejestrze.

Dalej brukowaną drogą do torów kolejowych, następnie ok. 2,2 km częściowo utwardzoną drogą do skrzyżowania leśnych duktów (GPS N 52°02′29.3″ , E 15°33′10.2″). Tu zostawiamy auto i dalej piechotą w prawo, w drogą prowadzącą w dół, w kierunku Odry. Po wyjściu z lasu dalej drogą biegnącą przez rozległą łąkę i po ok. 450 m w lewo, w kierunku wspomnianego wcześniej starorzecza (ok. 200 m) i słabo widocznej na tle zieleni poszukiwanej sosny.

GPS N 52°02′11.1″ , E 15°32′48.1″

„Rzepicha” posiada 5 pni rozdzielających się na wysokości ok. 1,7 m. Odziomek jest nieregularny i guzowaty, rozszerzający się ku górze. W takiej sytuacji pomiar obwodu należy przeprowadzić w najwęższym miejscu między pierśnicą a poziomem gruntu, w tym przypadku znajduje się on na wysokości 0,4 m, zaś wynik pomiaru to 554 cm. Podany na tablicy wymiar 568 cm (w rejestrze 570 cm) odnosi się do bezkrytycznego  pomiaru na wysokości 130 cm. Tabliczka przybita do drzewa podaje wymiar bliższy prawdy.

W pobliżu „Rzepichy” rośnie wiele innych okazałych sosen oraz kilkanaście pomnikowych dębów. Niestety zabrakło mi czasu by je sfotografować. Może jeszcze kiedyś tam wrócę i napiszę artykuł o tych okazach.