Pomniki przyrody w gminie Mietków (pow. wrocławski, dolnośląskie).

Gmina Mietków (pow. wrocławski) położona jest w centralnej części województwa dolnośląskiego, na obszarze Niziny Śląskiej w dolinach dwóch rzek: Strzegomki i Bystrzycy. Dobre gleby sprzyjają rozwojowi rolnictwa – użytki rolne zajmują tu prawie 70% powierzchni, a lasy 11%. Istotnym elementem w krajobrazie gminy jest Zalew Mietkowski – największy na Dolnym Śląsku (ponad 900 ha) sztuczny zbiornik wodny utworzony w latach 1974-1986 na rzece Bystrzycy.

Zalew Mietkowskirzeka Bystrzyca wypływająca z Zalewu Mietkowskiego

Zwykle intensywne rolnictwo i ochrona przyrody nie idą ze sobą w parze. Gmina Mietków jest pod tym względem nietypowa – łączna powierzchnia obszarów ustawowo chronionych stanowi 38 % jej powierzchni – to za sprawą obszarów Natura 2000 i Parku Krajobrazowego Doliny Bystrzycy. Chronione walory przyrodnicze uzupełniają pomniki przyrody – 6 dębów szypułkowych i jeden (mocno uszkodzony) cypryśnik błotny. Zgrupowanie pomnikowych dębów szypułkowych znajduje się niedaleko wsi Maniów, w pobliżu starego koryta rzeki Bystrzycy. Najgrubszy z nich rośnie samotnie po lewej (północnej) stronie starego łożyska Bystrzycy, w pobliżu ostrego zakola dawnej rzeki.

GPS N 50°57′54.3″, E 16°39′11.1″

najgrubszy pomnikowy dąb w ManiowieManiów - najgrubszy pomnikowy dąbManiów - pomnikowy dąb o obwodzie 626 cm

Drzewo mierzy w obwodzie 626 cm (w rejestrze RDOŚ – 602 cm), wysokość okazu 17 metrów.

Maniów - pomiar najgrubszego pomnikowego dębuManiów - pień najgrubszego pomnikowego dębu

4 pomnikowe dęby (w rejestrze RDOŚ 5 szt.) rosną niedaleko siebie, po drugiej (południowej) stronie starego koryta Bystrzycy, na wale przeciwpowodziowym, ok. 300 m na wschód od drogi poprowadzonej wzdłuż zapory Jeziora Mietkowskiego. Obwód  pomnikowych okazów zawiera się w przedziale 260 – 418 cm.

GPS N 50°57′37.2″, E 16°38′59.3″

Maniów - pomnikowy dąb I

Maniów - pień pomnikowego dębu I

Maniów - pomnikowy dąb IIManiów - pień pomnikowego dębu IIManiów - pomnikowy dąb IIIManiów - pomnikowy dąb nr 3Maniów - pień pomnikowego dębu IIIManiów - para pomnikowych dębówManiów - pomnikowy dąb IVManiów - pień pomnikowego dębu IV

Wspaniały dąb o statusie pomnika rośnie na skraju lasu, w pobliżu wsi Wawrzeńczyce. 

GPS N 50°59′28.3″, E 16°38′39.5″

Wawrzeńczyce - pomnikowy dąb o obwodzie 615 cmpomnikowy dąb ze wsi WawrzeńczyceWawrzeńczyce - pomnikowy dąb widziany od południaWawrzeńczyce - pomnikowy dąb

Kilka dolnych konarów tego dębu uległo obłamania, poza tym stan zdrowotny drzewa należy uznać za dobry.

Wawrzeńczyce - pień pomnikowego dębuWawrzeńczyce - obłamane konary na pomnikowym dębie

Obwód pnia mierzony na wysokości 130 cm wynosi 615 cm, wysokość drzewa 23 metry, szacunkowy wiek ok. 400 lat. Dąb nie został oznakowany stosowną tabliczką.

Wawrzeńczyce - pomiar pomnikowego dębu

Warty uwagi (i ochrony pomnikowej) jest rosnący w pobliżu dąb o obwodzie 474 cm. Drzewo rośnie przy cieku wodnym, ok. 100 m na północ od pomnikowego okazu.

Wawrzeńczyce - okazały dąbokazały dąb k. wsi WawrzeńczyceWawrzeńczyce - pień okazałego dębu

Niestety, po pomnikowym cypryśniku błotnym rosnącym za posesja nr 17 w Wawrzeńczycach, pozostał tylko obłamany na wysokości ok. 2,5 m pień. W tym stanie drzewo właściwie kwalifikuje się do zniesienia ochrony pomnikowej.

Wawrzeńczyce - obłamany pomnikowy cypryśnikWawrzeńczyce - resztki pomnikowego cypryśnika

Warty uwagi jest rosnący w pobliżu ogromny platan klonolistny, o szacunkowym obwodzie przekraczającym 5 metrów.

Wawrzeńczyce - okazały platan klonolistnyWawrzeńczyce - okazały platanWawrzeńczyce - pień okazałego platana

Pomniki przyrody w gminie Środa Śląska (dolnośląskie).

Miejsko – wiejska gmina Środa Śląska położona jest w centrum województwa dolnośląskiego, przy drodze krajowej nr 94, na odcinku Wrocław – Legnica. Gmina ma charakter typowo rolniczy – użytki rolne zajmują tu – 73%, a tereny leśne – 17%. Obszar opisywanej gminy jest bardzo ubogi pod względem ilości form ochrony przyrody (za to bogaty jest w zabytki architektoniczne). Na omawianym terenie nie występują rezerwaty, Parki Krajobrazowe, Parki Narodowe, Obszary Chronionego Krajobrazu, stanowiska dokumentacyjne i użytki ekologiczne. Do chronionych ustawowo walorów przyrodniczych gminy należy Obszar Natura 2000 „Łęgi Odrzańskie” oraz zaledwie 3 pomniki przyrody – dwa dęby szypułkowe i jeden cis pospolity.

Pierwszy pomnikowy okaz rośnie w Środzie Śląskiej, przy ulicy Basztowej 1. Do dębu można trafić z ul. A. Mickiewicza spacerując wzdłuż średniowiecznych murów obronnych miasta.

GPS N 51°09′41.7″, E 16°35′36.1″

Środa Śląska - fragment murów miejskich przy ul. Basztowej

Środa Śląska - pomnikowy dąb przy ul. Basztowej

pomnikowy dąb ze Środy Śląskiej

Pomnikowy egzemplarz mierzy w obwodzie 326 cm, wysokość drzewa 23 m. Dąb objęty jest ochroną pomnikową od listopada 1992 r.

pomnikowy dąb z ul. Basztowej w Środzie Śląskiejul. Basztowa w Środzie Śląskiej - pomnikowy dąbŚroda Śląska - pień pomnikowego dębu

Drugi pomnikowy dąb o nazwie „Bartek” rośnie na terenie leśnym (oddz. 129a Nadleśnictwa Miękinia) w pobliżu Szczepanowa, ok. 250 m na prawo (na wschód) od drogi prowadzącej ze Szczepanowa do wsi Brodno, Zakrzów. Aby do niego trafić należy maszerować leśnym duktem (za szlabanem) mającym początek ok. 30 m od znaku drogowego oznaczającego koniec Szczepanowa. Po 160 m za skrzyżowaniem leśnych dróg dalej prosto ok. 100 m i w prawo 50 m do widocznego już dębu rosnącego w lesie sosnowym.

GPS  N 51°12′34.25″, E 16°37′11.46″

dąb Bartek ze Szczepanowa

pomnikowy dąb Bartek ze Szczepanowapomnikowy dąb ze Szczepanowa

Według pomiaru dokonanego przez współtowarzysza wycieczki dendrologicznej – Pawła Lenarta (https://www.lenartpawel.pl/) – „Bartek” mierzy w obwodzie 586 cm (wg rejestru RDOŚ 594 cm), wysokość drzewa 34 metry.

pomiar dębu Bartek ze Szczepanowapień dębu Bartek ze Szczepanowa

„Bartek” ze Szczepanowa oprócz typowej tabliczki z godłem posiada drugą, świadczącą o pobraniu jego materiału genetycznego do przechowywania w Leśnym Banku Genów.

tabliczka na dębie Bartek ze Szczepanowatabliczka - Ochrona Leśnych Zasobów Genowych nr 0063

Trzecie i ostatnie pomnikowe drzewo w gminie Środa Śląska –  cis pospolity – znajduje się w miejscowości Cesarzowice, w ogrodzie przydomowym (posesja nr 77), przy zabudowaniach pofolwarcznych w zachodniej części wsi.

GPS  N 51°06′23.2″, E 16°33′40.7″

Cesarzowice - pomnikowy cis pospolityCesarzowice - pomnikowy cis

Pomnikowy cis mierzy w obwodzie 155 cm, wysokość okazu 15 m.

Cesarzowice - pień pomnikowego cisa

Cesarzowicki cis jest jedynie przystawką do prawdziwej dendrologicznej uczty,  jaką stanowi możliwość podziwiania rosnącego w pobliżu ogromnego platana klonolistnego o nazwie „Cesarz”.

platan Cesarz z CesarzowicCesarzowice - platan Cesarz

Obwód tego kolosa wynosi 833 cm (na wysokości 130 cm), jednak prawidłowo wykonany pomiar powinien zostać wykonany na wysokości 0,8 m – tu mierzy w obwodzie 797,5 cm. Taki wynik stawia platana z Cesarzowic w pierwszej dziesiątce najokazalszych platanów w Polsce, na Dolnym Śląsku zajmuje drugą lokatę (tylko platan rosnący we wsi Budzicz w gminie Prusice jest grubszy – 920 cm). Wbrew powszechnej opinii platan „Cesarz” nie jest pomnikiem przyrody! Jest to tym bardziej zdumiewające w świetle powyższych informacji.

pień platana Cesarz

Cesarzowice - pomiar platana Cesarz

Obok „Cesarza” ustawiono niewielki głaz z tablicą opisującą to wspaniałe drzewo.

pień platana Cesarz z Cesarzowictablica przed platanem Cesarz

W cesarzowickim parku rośnie kilka innych, wspaniałych platanów, jednak żaden rozmiarem nie zbliża się do „Cesarza”.

Cesarzowice - grupa okazałych platanów