Archiwa tagu: gmina Pieńsk

Pomniki przyrody w gminie Pieńsk (dolnośląskie).

Opublikowany przez
5

Gmina miejsko – wiejska Pieńsk leży w zachodniej części województwa
dolnośląskiego, w powiecie zgorzeleckim. Zachodnia granica gminy to również granica Polski z Niemcami, jej przebieg wyznacza mocno meandrująca Nysa Łużycka. Obszar gminy Pieńsk to w przeważającej części tereny rolnicze, użytki leśne administrowane przez Nadleśnictwo Pieńsk stanowią ok. 35 % powierzchni – to fragment Puszczy Zgorzeleckiej (część Borów Dolnośląskich).

Lista tutejszych pomników przyrody jest dość krótka – to zaledwie 4 pojedyncze egzemplarze drzew i jedna aleja wielogatunkowa z przewagą lip – do ochrony pomnikowej zostały powołane jeszcze przez Wojewodę Jeleniogórskiego w latach 1992 – 94. Najbardziej okazałym drzewem pomnikowym jest lipa drobnolistna „Graniczna”, rosnąca we wsi Żarka nad Nysą.

Drzewo znajdziemy na południowym krańcu wsi, przy ostrym zakręcie drogi, ok. 50 m od zabudowań posesji 31 a.

GPS  N 51°12′09″ , E 15°01′18″

Sędziwa lipa mierzy 642 cm w obwodzie, wysokość drzewa 21 m, wiek ok. 250-300 lat. Stan zdrowotny pomnikowej lipy – średni, wewnątrz pnia znajduje się duży ubytek.

Kolejne pomnikowe drzewa znajdują się we wsi Żarki Średnie. Dwa pomnikowe dęby rosną w pobliżu ruin zabytkowego pałacu i pobliskiego kościoła.

Dąb „Żarko” rośnie po prawej stronie drogi, tuż przy wjeździe do miejscowości od strony południowej.

Obwód pomnikowego dębu wynosi 467 cm, wysokość drzewa 22 m, wiek ok. 250 – 300 lat. Na pniu poniżej tabliczki z godłem znajduje się druga, ale całkowicie nieczytelna.

Drugi pomnikowy dąb o nazwie „Miłosz” rośnie ok. 50 m od drogi. Prowadzi do niego dwustronnie obsadzona alejka.

Obwód dębu wynosi 467 cm, wysokość drzewa 23 m, wiek ok. 250-300 lat.

Ciekawostką są widoczne w pobliżu ślady działalności bobra. Zadziwiające na jak grube drzewa porywa się to niewielkie przecież zwierzę.

Okazałe dęby, warte objęcia ochroną pomnikową, rosną również w szpalerze w pobliżu pałacu.

Niestety, nie udało mi się zlokalizować pomnikowego klonu pospolitego o nazwie „Florian”, rosnącego gdzieś na granicy wsi. Być może drzewo to już nie istnieje, w Programie Ochrony Przyrody na lata 2006 – 2015 Nadleśnictwa Pieńsk jego stan był określony jako zły (dziuplasty) a zmierzona wysokość wynosiła ledwie 10 m.

W północnej części Żarek Średnich, naprzeciw posesji 137, rośnie oznaczona tabliczką lipa drobnolistna o wysokości 21 m i średnicy pnia 140 cm. Drzewo to nie figuruje w rejestrze RDOŚ.

Pomnikiem przyrody w gminie Pieńsk jest wspomniana wcześniej aleja wielogatunkowa z przewagą lip drobnolistnych, zlokalizowana w nieistniejącej już wsi Prędocice (Toporów). Opisałem ja dokładnie w artykule „Aleja lipowa w Prędocicach – Toporowie„.

Aleja lipowa w Prędocicach – Toporowie (gm. Pieńsk).

Opublikowany przez
Odpowiedz

Rozległe obszary Borów Dolnośląskich kryją wiele opuszczonych wsi i przysiółków. Zniszczenia wojenne oraz późniejsze akcje przesiedleńcze spowodowały, że niektóre nawet dobrze prosperujące przed 1945 r. osady nie zostały powtórnie zamieszkałe. O istnieniu takich opuszczonych siół pewnie nigdy bym się dowiedział, gdyby nie żywi – choć niemi świadkowie czasów świetności tych wsi – sędziwych drzew uznanych za pomniki przyrody. Dzisiejszy wpis dotyczy starej (znanej przed 1403 r.) osady serbołużyckiej Prędocice, która zapisała się w historii Polski krwawymi walkami związanymi z forsowaniem Nysy Łużyckiej, w kwietniu 1945 r. (miejscowość otrzymała wtedy kryptonim wojenny Toporów). Dziś to raczej rzadko odwiedzane miejsce (głównie podczas spotkań kombatanckich), do którego można dojść z Bielawy Dolnej drogą pożarową 5 i 1. O tym ze idziemy właściwą drogą przekonamy się mijając betonowe pozostałości po słupach energetycznych. Pod koniec 6 – 7 km trasy natrafimy na drogowskaz kierujący do pomnika artylerzysty.

Idąc dalej drogą wzdłuż Nysy Łużyckiej natkniemy się na najlepiej zachowany budynek w Prędocicach, opisywany jako dom dowódcy WOP.

W pobliżu, przy słupie granicznym, przyczółek wysadzonego mostu łączącego Prędocice z niemieckim Rothenburgiem. Idąc od opuszczonego domu w przeciwną stronę czyli w prawo, dotrzemy do zrujnowanej świetlicy WOP, z oryginalną mozaiką wykonaną z kolorowych szkieł.

Nieco wyżej duży pomnik z tablicą opisującą działania wojenne polskich żołnierzy na Łużycach.

Idąc od pomnika w kierunku północnym, po kilkuset metrach dojdziemy do poniemieckiego cmentarza.

Schodząc przy pomniku stromą skarpą w dół, natkniemy się na drogę wiodącą w kierunku północnym do kolejnego pomnika, poświęconego ofiarom walk na Łużycach.

Od tego miejsca zaczyna się pomnikowa, wielogatunkowa aleja, złożona głównie lip drobnolistnych (w sumie 80 drzew). Prowadzi dalej ku północy, początkowo niewyraźną drogą, poprzecinaną dawnymi okopami.

W ciągu alei rośnie również okazały dąb szypułkowy.

Tuż za nim aleja prowadzi przez niewielki zagajnik. W tej „leśnej” części rosną pojedyncze okazy grabów pospolitych.

Wychodzimy na otwarty teren, z widocznym dalszym fragmentem alei.

Ta część alei obsadzona jest wyłącznie lipą, obwód niektórych okazów przekracza 300 cm.

W końcowym fragmencie alei można podziwiać kilka kasztanowców. Widoczne również drzewa owocowe świadczą o tym, że dotarliśmy do byłego majątku Tormesdorf.

Szerszy opis obiektów w Prędocicach można odnaleźć tutaj, zainteresowanych innymi opuszczonymi wsiami w Borach Dolnośląskich odsyłam do artykułów „Luboszów – pomnikowe drzewa w opuszczonej wsi” oraz „Pomniki przyrody w Ławszowej (gm. Osiecznica)„