Jaskinia Radochowska.

Niewątpliwie najbardziej interesującymi formami krasowymi są jaskinie. Na Dolnym Śląsku istnieje kilka jaskiń chronionych jako pomniki przyrody nieożywionej (zespół jaskiń w Płóczkach DolnychSolna Jama), do tej grupy należy również Jaskinia Radochowska. Położona jest w środkowej części Gór Złotych (Sudety Wschodnie), w pobliżu wsi Radochów (gmina Lądek-Zdrój). Jaskinia jest udostępniona do zwiedzania (odpłatnie), prowadzą do niej dwa znakowane szlaki turystyczne. Aby się do niej dostać, należy w Radochowie zjechać za drogowskazem z szosy Kłodzko (Żelazno) – Lądek Zdrój i dalej 1200 m do granicy lasu. Tam znajduje się parking (autem o wyższym zawieszeniu można dojechać właściwie pod samą jaskinię), dalej piechotą kilkunastominutowy spacer żółtym szlakiem (na mapach i opisach zielony !) do zagospodarowanej turystycznie polany (wiata, ławki, murowany grill), nad potokiem Jaskiniec.

Do jaskini można dojść również niebieskim szlakiem spod kościoła w Radochowie (męcząca opcja), stromymi schodami wspinamy się na Kalwarię (zbocze Cierniaka), dalej szlakiem do połączenia się ze znakami żółtymi, ok. 100 m przed polaną.

Na polanie ustawiono kilka tablic, z których można zaczerpnąć wiedzę o Śnieżnickim Parku Krajobrazowym oraz o samej Jaskini Radochowskiej.

Do jaskini prowadzą dwa wejścia (pierwotnie trzy), oba są zamknięte metalową kratą.

Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem i trwa ok. 40 minut. Jaskinia czynna jest od 1 maja do 30 września w godz. od 10.00 do 18.00, we wszystkie dni tygodnia. Każdy uczestnik wycieczki otrzymuje kask z latarką czołową; bilet normalny 10 zł (lato 2014 r.). Mile widziana wcześniejsza zapowiedź wizyty (szczególnie w przypadku grup zorganizowanych). Telefon do przewodnika – 604 337 846.

Po krótkim wstępie pani przewodnik wprowadza nas do jaskini. Pomocny okazuje się zamocowany przy wejściu łańcuch oraz poręcze.

Choć szata naciekowa w większości została zniszczona, jaskinia nadal cieszy oko fantazyjnymi formami na ścianach i stropie.

Dochodzimy do miejsca z którego usunięto namulisko. Tu przy odrobinie wyobraźni można doszukać się w naciekach wizerunku głowy węża oraz Kopernika (lub jak ktoś woli Einsteina).

Tuż obok znajduje się Sala Gotycka, na jej stropie widoczny jej kontakt marmurów z inną skałą metamorficzną –  ciemnym łupkiem krystalicznym.

Dość regularne zagłębienia na ścianie to kociołki wirowe, świadczące o burzliwym przepływie wód przez jaskinię.

Na końcu Sali Gotyckiej można podziwiać niewielkie jeziorko z krystaliczną wodą, poziom lustra wody jest zmienny i zależny od opadów na zewnątrz.

Jaskinia Radochowska ma ponad 500 m długości, do zwiedzania udostępniono ok. 300 m. Miejscami jest dość ciasno, ale to stanowi o jej nieco „dzikim”, nie do końca skomercjalizowanym charakterze. W grupie, z którą miałem przyjemność zwiedzać jaskinię było kilkoro dzieci oraz starsze małżeństwo i świetnie sobie radzili. Trzeba się tylko pogodzić z faktem, że nasze ubranie po wyjściu może być brudne.

Warto jeszcze wspomnieć o ciekawej inicjatywie tworzenia Przyrodniczej Ścieżki Edukacyjnej, zlokalizowanej przy żółtym szlaku, po lewej stronie drogi do jaskini. Można mieć tu niepowtarzalną okazję, by ujrzeć tak rzadkie gatunki roślin jak : skalnica śnieżna i bazaltowa, paproć podrzeń żebrowiec i inne.

Romanowskie Źródła.

Na Dolnym Śląsku niewiele jest pomników przyrody związanych ze zjawiskami krasowymi. Terminem tym określa się szczególny typ rzeźby terenu, rozwijający się w skałach ulegających rozpuszczaniu przez wodę nasyconą dwutlenkiem węgla. Do takich skał należą wapienie, marmury, dolomity, gipsy i sól kamienna. Ochroną pomnikową objęto zespół jaskiń w Płóczkach Dolnych k. Lwówka Śląskiego, Jaskinię Radochowską i Solną Jamę, dwa kamieniołomy : Wapień niecki Leszczyny i kamieniołom marmurów na Wapniarce. Do tego grona należy doliczyć pomnikowy zespół źródeł krasowych o nazwie Romanowskie Źródła. Położone są w dolinie Piotrówki, w północno – zachodniej części Krowiarek, około 1,5 km na południowy – zachód od miejscowości Żelazno. Najbardziej wydajnym źródłem jest wywierzysko schowane w zagajniku olchowym, znajdujące się w pobliżu zjazdu z szosy 33 (Kłodzko – Międzylesie) w kierunku Romanowa (na wysokości Wapniarki). 200 m za skrzyżowaniem skręcamy w lewo w gruntową drogę i po 130 m szukamy wywierzyska po prawej stronie.

GPS N 50°21′32.68″ , E 16°40′29.86″

Wypływająca z 9 źródeł woda o stałej temperaturze ok. 10°C wypełnia basen o długości 10 m, w którym stwierdzono występowanie 2 endemicznych gatunków wrotków i ślimaka źródlarki karpackiej. Za prymitywnym przepustem wodnym mamy już do czynienia z wartkim strumieniem.

Teren źródliskowy oznaczany na niektórych mapach również jako Romanowskie Źródła, znajduje się przy szosie tuż poniżej Przełęczy Mielnickiej. Jest tam niewielki stawik zasilany prawdopodobnie jednym ze źródeł i kilkanaście rozrzuconych na niewielkim terenie wysięków. Łączą się one poniżej w niewielki potok wpadający do Piotrówki.

GPS N 50°21′13.58″ , E 16°40′03.86″