Siedem Sówek i Niedźwiedzia Skała w Górach Sowich (gm. Pieszyce, dolnośląskie).

Góry Sowie są częścią Sudetów Środkowych i ciągną się na przestrzeni 26 km od Doliny Bystrzycy po Przełęcz Srebrną. Przeważająca część Gór Sowich zbudowana jest z gnejsów i podrzędnie z migmatytów tworzących tzw. krę sowiogórską. W krajobrazie dominują spłaszczone wierzchowiny i strome, przeważnie wyrównane stoki. Występujące tu formy skałkowe są rzadkie, zwykle niskie, schowane w lesie, bez fantazyjnych kształtów – tym samym mało znane. Niemniej kilka z nich ustanowiono pomnikami przyrody nieożywionej: Sępik i Babi Kamień, Diamentowe Skałki na Lirniku oraz trudne do oznaczenia jednoznacznej lokalizacji skałki w okolicach Bystrzycy Górnej.

W ostatnim czasie grupa chronionych ustawowo skałek powiększyła się o dwa nowe obiekty. Uchwałą nr XLV/322/2018 Rady Miejskiej w Pieszycach z dnia 23 maja 2018 r. ochroną pomnikową objęto Niedźwiedzią Skałę i Siedem Sówek – obie zlokalizowane w masywie Wielkiej Sowy. Bardziej dostępna bo znajdująca się przy uczęszczanym szlaku turystycznym jest Niedźwiedzia Skała.

Niedźwiedzia Skała przy szlaku na Wielką SowęNiedźwiedzia Skała w Górach Sowich

Skałka położona jest tuż przy czerwonym szlaku z Przełęczy Jugowskiej na Wielką Sowę, 200 m na południe od kulminacji Koziej Równi, na wysokości ok. 920 m n.p.m.

Niedźwiedzia Skałapomnik przyrody nieożywionej Niedźwiedzia Skała

Niedźwiedzia Skała ma charakter asymetrycznej baszty o nieregularnym kształcie o wymiarach 10 na 10 m i wysokości 1,5 m od strony wierzchowiny i 5 m od strony stoku. Wokół niej znajduje się głazowisko utworzone przez odłamki skalne o długości nie przekraczającej metra. Zbudowana jest z gnejsów warstewkowych. Dawniej teren wokół skały porastał bór świerkowy, obecnie jest odsłonięta.

pomnik przyrody nieożywionej Niedźwiedzia Skałapomnik przyrody Niedźwiedzia Skała

Skałka nie została w żaden sposób oznakowana, brakuje nawet tablicy z nazwą. Elementem rozpoznawczym jest umocowana na ścianie dwujęzyczna tablica poświęcona pamięci Hermanna Henkla – miejscowego, przedwojennego działacza turystycznego.

gnejsowa Niedźwiedzia SkałaNiedźwiedzia Skała - tablica poświęcona Hermannowi Henkelowi

Siedem Sówek to grupa skalna zlokalizowana na krótkim, bocznym grzbiecie poniżej rozdroża Starej Jodły, na zachód od Kamionek, na wysokości 460 – 520 m n.p.m. Skałki o charakterze nieciągłego muru o długości ok. 200 m odsłaniają się na północnym, bardzo stromym zboczu, porośniętym lasem z przewagą buka pospolitego.

Siedem Sówek w Górach Sowichpomnik przyrody Siedem Sówekpomnik przyrody nieożywionej Siedem Sówek

Skały „Siedem Sówek” znajdują się na trasie ścieżki  przyrodniczej Lasocin – Kamionki znakowanej pomarańczowym trójkątem. Dla zmotoryzowanych dobrym punktem wyjścia będzie parking przy kościele pw. Anioła Stróża w Kamionkach (obok świątyni rosną piękne lipy). Ścieżka dydaktyczna trawersuje strome zbocze poniżej pomnikowych skałek.

tablica na trasie ścieżki dydaktycznejtrasa ścieżki dydaktycznej poniżej Siedmiu Sówek

Ochroną pomnikową objęto wychodnię skalną składającą się z kolejno po sobie następujących ambon i ścian, występujących w dwóch poziomach wysokościowych: bezpośrednio poniżej osi grzbietu i w połowie wysokości stoku.

zlepieńcowe skały - Siedem Sówekpomnikowe skałki Siedem Sówekskałki zlepieńcowe Siedem Sówekpomnikowa skałka w grupie Siedmiu SówekSiedem Sówek - pomnik przyrody nieożywionejSiedem Sówek - pomnik przyrodyskałka w grupie Siedmiu Sówekautor przed grupą skalną Siedem Sówekskałka zlepieńcowa w grupie Siedmiu Sówek

Materiałem budującym Siedem Sówek jest masywny zlepieniec dolnego karbonu (w niektórych opracowaniach podaje się mylnie gnejs), o otoczakach dochodzących do 15 cm długości.

zlepieniec budujący Siedem SówekSiedem Sówek - zlepieniec budujący skały

O opisanych wyżej i innych sowiogórskich skałkach można poczytać w artykule Piotra Migonia „Formy skałkowe masywu Wielkiej Sowy (Góry Sowie)”, Przyroda Sudetów t. 7 (2004 r.), strony 205 – 212. 

Sępik i Babi Kamień w Górach Sowich.

W odróżnieniu od bogatych w granitowe skały Karkonosze czy Rudawy Janowickie, zbudowane z gnejsów Góry Sowie nie obfitują w formy skalne. Nielicznie występujące tu skałki są na ogół niskie, ukryte w lesie, często poza znakowanymi szlakami. Z braku efektownych, pobudzających wyobraźnię kształtów, są mało znane i rzadko opisywane (duża część nie posiada nawet własnej nazwy).

Szczególnej popularności nie zyskały objęte w latach 80 – tych ochroną pomnikową dwie skałki : Sępik i Babi Kamień. Wspomniane pomnikowe formacje skalne znajdują się na południowym i zachodnim zboczu kulminacji Babi Kamień 670 m n.p.m, długiego na 6 km grzbietu rozciągającego na prawo od drogi 383 Walim – Jugowice, biegnącej wzdłuż potoku Walimka. Do skałek można się dostać wspinając się po stromym zboczu z dna doliny Walimki ( w niektórych źródłach to Walimianka ). W innym wariancie z Walimia kierujemy się na Glinno i przy ostrym zakręcie z krzyżem jedziemy prosto asfaltową drogą  do dużego gospodarstwa. Stamtąd idziemy skośnie łąką w kierunku lasu, 150 m poniżej granicy lasu odnajdziemy skałę Sępik.

GPS N 50°43′05.23″ , E 16°25′59.97″, ok. 560 m n.p.m.

Główna skałka to wyrastająca ze stoku wydłużona grzęda o długości 50 m i maksymalnej wysokości 20 m, obniżająca się kilkoma stopniami o wys 2 -4 m.

Na szczytowej powierzchni znajduje się mały kociołek wietrzeniowy o wymiarach śr. 30 cm, gł. 15 cm, powszechny na granitowych skałach, ale rzadki na skałach metamorficznych.

Zbliżenie gnejsu budującego skałkę na zdjęciu poniżej :

Do drugiej pomnikowej skałki wędrujemy leśną drogą na północ w kierunku szczytu, mijając rosnące przy dukcie okazałe buki.

W pewnym momencie musimy zejść z drogi i wspinać się stromym zboczem w kierunku szczytu. Na skraju poręby, pośród wiekowych buków zlokalizowana jest skałka Babi Kamień.

GPS N 50°43′23.59″ , E 16°25′44.49″, ok. 650 m n.p.m.

Ma kształt grzędy skalnej o długości 60 i wysokości 3 – 8 m. Poniżej skałek zalega rumowisko ostrokrawędziastych bloków skalnych.

Warto przyjrzeć się fakturze budujących ją gnejsów i migmatytów.

Na południowym zboczu, przy granicy lasu i pastwiska, ok. 160 m od szczytu, znajduje się ciekawa skałka, na niektórych mapach oznaczana jako Babi Kamień.

GPS N 50°43′22.59″ , E 16°25′55.37″

Zainteresowanych tematem sowiogórskich skałek odsyłam do artykułów Piotra Migonia publikowanych w  „Przyrodzie Sudetów” tom 7 (2004 r.)  oraz wspólnie z Agnieszką Latochą tom 8 (2005 r).