Pomniki przyrody w Kargowej (pow. zielonogórski, lubuskie).

Kargowa to miasto w powiecie zielonogórskim położone przy granicy z województwem wielkopolskim. Miejscowość leży przy skrzyżowaniu drogi krajowej nr 32 (odcinek Sulechów – Wolsztyn) z drogami wojewódzkimi nr 313 i nr 314. Przejeżdżając przez Kargową możemy podziwiać 2 piękne murale, w tym jeden z wizerunkiem aktora Macieja Kozłowskiego, urodzonego i mieszkającego w tym mieście do 12 roku życia.

Kargowa - mural na bloku mieszkalnymKargowa - mural z wizerunkiem M. Kozłowskiego

Niemal naprzeciw bloków z muralami znajduje się zabytkowy park o powierzchni 6.5 ha, przylegający do barokowego pałacu z XVIII w. Pałac stanowi własność prywatną i nie można go zwiedzać, park zaś należy do gminy i należy się po nim obowiązkowo przespacerować.

pałac w Kargowejmostek w parku przypałacowym w Kargowej

Perełką dendrologiczną parku w Kargowej jest buk pospolity w odmianie czerwonolistnej – jest jednym z najgrubszych jednopniowych przedstawicieli tego gatunku, rosnących na terenie Polski.

pomnikowy buk rosnący w parku w KargowejKargowa - pomnikowy buk

Drzewo ustanowiono pomnikiem przyrody całkiem niedawno, bo 25 czerwca 2018 roku.

pień pomnikowego buka z Kargowej

Istnieją pewne rozbieżności dotyczące oficjalnego obwodu tego ogromnego buka, wynikające z różnego sposobu pomiaru nieregularnego i guzowatego pnia. Obwód zmierzony na wysokości pierśnicy (czyli 130 cm) wynosi 730 cm (przy ziemi przekracza 9 m), co czyni go najgrubszym okazem buka w kraju. Jednak autorzy książki „Drzewa Polski” stosując się do ścisłych zasad dendrometrii uznali, że prawidłowego pomiaru obwodu należy dokonać na wysokości 0,4 m i w tym miejscu liczy on 685 cm.

Kargowa - pień pomnikowego bukaogromny pień pomnikowego buka z Kargowej

Wysokość buka to 30 metrów, szacunkowy wiek 250 lat (wg danych gminy nawet 300 – 400 lat.

park w Kargowej - pień pomnikowego buka

Mimo nadpalonego i częściowo wypróchniałego pnia od strony północnej drzewo charakteryzuje się dobrym stanem zdrowotnym.

uszkodzona część pnia pomnikowego buka z Kargowej

W starodrzewiu parku w Kargowej można odnaleźć kilka innych okazałych buków, jednak nie dorównują wielkością temu pomnikowemu.

park w Kargowej - okazały bukKargowa - okazały buk

Bardzo cenne i niezwykle malownicze są aleje złożone z sędziwych grabów pospolitych. Wspominał o nich Cezary Pacyniak w książce „Najstarsze drzewa Polski” z 1992 r. Bez wątpienia powinny dołączyć do kargowskich pomników przyrody.

Kargowa - aleja grabowaKargowa - aleja złożona ze starych grabów

Na terenie miasta znajduje się jeszcze jedno pomnikowe drzewo, jest nim dąb szypułkowy rosnący na polu w północnej części Kargowej, niedaleko fermy trzody chlewnej.

GPS  N 52°04’43.0″ , E 15°52’08.4″

Kargowa - niemal całkowicie uschnięty pomnikowy dąbKargowa - pomnikowy dąbKargowa - usychający pomnikowy dąb

Drzewo mierzy w obwodzie 625 cm, wysokość okazu ok. 22 metry. Jak widać na załączonych zdjęciach koronę charakteryzuje niemal całkowity posusz, bez wątpienia pomnikowy dąb umiera.

pomnikowy dąb w KargowejKargowa - pień pomnikowego dębu

„Leśne Źródlisko” przy Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze – Ochli.

Muzeum Etnograficzne w Ochli (od 1 stycznia 2015 r. Ochla jest częścią miasta Zielona Góra) powstało w 1982 roku i przez lata swojej działalności zgromadziło niemal 80 zabytkowych obiektów i ponad 10000 eksponatów. Spacerując po terenie skansenu (o powierzchni 13 ha) mamy szansę zapoznać się z budownictwem ludowym charakterystycznym dla zachodniej Wielkopolski, środkowej i południowej części województwa lubuskiego oraz Dolnego Śląska.

Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze - Ochlichałupa w Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze - Ochli

Unikalnym zabytkiem jest wspomniana w poprzednim artykule XVIII w. wieża winiarska przeniesiona z Budachowa. Obok niej znajduje się piwnica na wino, ogromne beczki i niewielka winnica o powierzchni 8 arów, założona w 1994 r.

wieża winiarska przy Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze - Ochliwinnica przy Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze - Ochli

Z pewnością dużo pracy kosztowało Muzeum odtworzenie warunków środowiskowych panujących na wsi. Aby odwiedzający mogli w pełni zapoznać się z otoczeniem przyrodniczym, przygotowano ścieżkę dydaktyczną o nazwie „Szata roślinna Skansenu w Ochli”.

walory przyrodnicze obszaru skansenu w Ochli

Na jednej z tablic informacyjnych dowiadujemy się o istnieniu na terenie Muzeum powierzchniowego pomnika przyrody o nazwie „Leśne Źródlisko”. Ochroną pomnikową objęto staw (mijamy go po prawej stronie idąc do kasy Muzeum) i wpływający do niego niewielki potok zasilany z terenu źródliskowego.

opis pomnika przyrody Leśne Źródliskostaw na terenie pomnika przyrody Leśne Źródliskostaw na terenie skansenu w Ochli

Powierzchnia „Leśnego Źródliska” wynosi 3,40 ha i obejmuje teren należący do Muzeum Etnograficznego i Nadleśnictwa Zielona Góra. Mapa zasięgu powierzchniowego pomnika przyrody na zdjęciu poniżej.

mapa zasięgu powierzchniowego pomnika przyrody

Zainteresowani bliższym poznaniem tego oryginalnego pomnika przyrody mogą skorzystać ze ścieżki edukacyjnej o nazwie „Źródliskowe Uroczysko” – mapa jej przebiegu na zdjęciu poniżej.

tablica leśna ścieżka edukacyjna w Ochlimapa leśnej ścieżki edukacyjnej

Opuszczamy teren skansenu i szukamy furtki w ogrodzeniu ustawionego wzdłuż parkingu. Dalszą drogę wyznaczają ustawione drogowskazy.

furtka na trasie leśnej ścieżki edukacyjnejdrogowskaz ścieżki dydaktycznejleśna ścieżka edukacyjna w Ochli

Na trasie ścieżki edukacyjnej ustawiono kilka tablic opisujących florę i faunę tutejszych lasów. Na jednej z tablic umieszczono regulamin korzystania z pomnika przyrody.

regulamin powierzchniowego pomnika przyrody Leśne Źródlisko

Ścieżka prowadzi przez podmokłe tereny porośnięte na początku lasem łęgowym, później olszowym.

Leśne Źródlisko w Ochli - podmokły teren na trasie ścieżki edukacyjnejLeśne Źródlisko w Ochli - zabagniony teren na trasie ścieżki edukacyjnejżródliska na trasie leśnej ścieżki edukacyjnej

Trasa ścieżki kończy się w okolicy ujścia strumienia do stawu.

końcowy odcinek leśnej ścieżki edukacyjnejLeśne Źródlisko w Ochli - okolice ujścia strumienia do stawu

Dalsza eksploracja grozi pobrudzeniem i zmoczeniem butów, niemniej można zaobserwować wiele nisz źródliskowych z licznymi wysiękami wody o różnej wydajności.

źródliska w Ochliwysięki wód w powierzchniowym pomniku przyrody1. Leśne Źródlisko w Ochli3. Leśne Źródlisko w Ochli2. Leśne Źródlisko w Ochli

Lezący w zagłębieniu granitowy głaz świadczy o obecności na tym terenie lodowca skandynawskiego (więcej o głazach narzutowych w Zielonej Górze w tym artykule).

Leśne Źródlisko w Ochli - głaz narzutowy

Osią tej części „Leśnego Źródliska” jest wijący się przez teren leśny niewielki strumień. W pobliżu znajdują się liczne nisze źródłowe, wypływająca z nich woda łączy się w większe strugi, które po kilku, najwyżej kilkudziesięciu metrach wpadają do głównego potoku.

4. Leśne Źródlisko w Ochli - las olszowyLeśne Źródlisko w Ochli - meandrujący strumieńciek wodny w Leśnym Źródlisku w Ochli5. Leśne Źródlisko w Ochli6. Leśne Źródlisko w Ochli7. Leśne Źródlisko w Ochli

Źródło głównego strumienia znajduje się przy skrzyżowaniu leśnych dróg, jedną z nich poprowadzono zielony szlak turystyczny (Mała Pętla Zielonogórska).

Leśne Źródlisko w Ochli - źródło głównego strumienia

Schodzimy szlakiem prowadzącym wzdłuż strumienia, po ok. 200 m ujrzymy urzędową tablicę z nazwą pomnika przyrody. Warto w tym miejscu zejść schodami, by jeszcze raz przyjrzeć się podmokłemu olsowi.

tablica przy Leśnym Źródliskuzabagniony teren na obszarze Leśnego Źródliska

Będąc w Ochli warto odwiedzić jeszcze jeden pomnik przyrody – dąb szypułkowy o nazwie Nikodem – rosnący przy pałacu zlokalizowanym w południowo – zachodniej części dawnej wsi (ul. Ochla – Górna 4).

dąb Nikodem na tle pałacu w Ochlidąb Nikodem w Ochli

„Nikodem” mierzy w obwodzie 510 cm, wysokość drzewa 31 metrów, szacunkowy wiek 200 – 250 lat.

tablica przy dębie NikodemOchla - pień dębu Nikodem