„Leśne Źródlisko” przy Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze – Ochli.

Muzeum Etnograficzne w Ochli (od 1 stycznia 2015 r. Ochla jest częścią miasta Zielona Góra) powstało w 1982 roku i przez lata swojej działalności zgromadziło niemal 80 zabytkowych obiektów i ponad 10000 eksponatów. Spacerując po terenie skansenu (o powierzchni 13 ha) mamy szansę zapoznać się z budownictwem ludowym charakterystycznym dla zachodniej Wielkopolski, środkowej i południowej części województwa lubuskiego oraz Dolnego Śląska.

Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze - Ochlichałupa w Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze - Ochli

Unikalnym zabytkiem jest wspomniana w poprzednim artykule XVIII w. wieża winiarska przeniesiona z Budachowa. Obok niej znajduje się piwnica na wino, ogromne beczki i niewielka winnica o powierzchni 8 arów, założona w 1994 r.

wieża winiarska przy Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze - Ochliwinnica przy Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze - Ochli

Z pewnością dużo pracy kosztowało Muzeum odtworzenie warunków środowiskowych panujących na wsi. Aby odwiedzający mogli w pełni zapoznać się z otoczeniem przyrodniczym, przygotowano ścieżkę dydaktyczną o nazwie „Szata roślinna Skansenu w Ochli”.

walory przyrodnicze obszaru skansenu w Ochli

Na jednej z tablic informacyjnych dowiadujemy się o istnieniu na terenie Muzeum powierzchniowego pomnika przyrody o nazwie „Leśne Źródlisko”. Ochroną pomnikową objęto staw (mijamy go po prawej stronie idąc do kasy Muzeum) i wpływający do niego niewielki potok zasilany z terenu źródliskowego.

opis pomnika przyrody Leśne Źródliskostaw na terenie pomnika przyrody Leśne Źródliskostaw na terenie skansenu w Ochli

Powierzchnia „Leśnego Źródliska” wynosi 3,40 ha i obejmuje teren należący do Muzeum Etnograficznego i Nadleśnictwa Zielona Góra. Mapa zasięgu powierzchniowego pomnika przyrody na zdjęciu poniżej.

mapa zasięgu powierzchniowego pomnika przyrody

Zainteresowani bliższym poznaniem tego oryginalnego pomnika przyrody mogą skorzystać ze ścieżki edukacyjnej o nazwie „Źródliskowe Uroczysko” – mapa jej przebiegu na zdjęciu poniżej.

tablica leśna ścieżka edukacyjna w Ochlimapa leśnej ścieżki edukacyjnej

Opuszczamy teren skansenu i szukamy furtki w ogrodzeniu ustawionego wzdłuż parkingu. Dalszą drogę wyznaczają ustawione drogowskazy.

furtka na trasie leśnej ścieżki edukacyjnejdrogowskaz ścieżki dydaktycznejleśna ścieżka edukacyjna w Ochli

Na trasie ścieżki edukacyjnej ustawiono kilka tablic opisujących florę i faunę tutejszych lasów. Na jednej z tablic umieszczono regulamin korzystania z pomnika przyrody.

regulamin powierzchniowego pomnika przyrody Leśne Źródlisko

Ścieżka prowadzi przez podmokłe tereny porośnięte na początku lasem łęgowym, później olszowym.

Leśne Źródlisko w Ochli - podmokły teren na trasie ścieżki edukacyjnejLeśne Źródlisko w Ochli - zabagniony teren na trasie ścieżki edukacyjnejżródliska na trasie leśnej ścieżki edukacyjnej

Trasa ścieżki kończy się w okolicy ujścia strumienia do stawu.

końcowy odcinek leśnej ścieżki edukacyjnejLeśne Źródlisko w Ochli - okolice ujścia strumienia do stawu

Dalsza eksploracja grozi pobrudzeniem i zmoczeniem butów, niemniej można zaobserwować wiele nisz źródliskowych z licznymi wysiękami wody o różnej wydajności.

źródliska w Ochliwysięki wód w powierzchniowym pomniku przyrody1. Leśne Źródlisko w Ochli3. Leśne Źródlisko w Ochli2. Leśne Źródlisko w Ochli

Lezący w zagłębieniu granitowy głaz świadczy o obecności na tym terenie lodowca skandynawskiego (więcej o głazach narzutowych w Zielonej Górze w tym artykule).

Leśne Źródlisko w Ochli - głaz narzutowy

Osią tej części „Leśnego Źródliska” jest wijący się przez teren leśny niewielki strumień. W pobliżu znajdują się liczne nisze źródłowe, wypływająca z nich woda łączy się w większe strugi, które po kilku, najwyżej kilkudziesięciu metrach wpadają do głównego potoku.

4. Leśne Źródlisko w Ochli - las olszowyLeśne Źródlisko w Ochli - meandrujący strumieńciek wodny w Leśnym Źródlisku w Ochli5. Leśne Źródlisko w Ochli6. Leśne Źródlisko w Ochli7. Leśne Źródlisko w Ochli

Źródło głównego strumienia znajduje się przy skrzyżowaniu leśnych dróg, jedną z nich poprowadzono zielony szlak turystyczny (Mała Pętla Zielonogórska).

Leśne Źródlisko w Ochli - źródło głównego strumienia

Schodzimy szlakiem prowadzącym wzdłuż strumienia, po ok. 200 m ujrzymy urzędową tablicę z nazwą pomnika przyrody. Warto w tym miejscu zejść schodami, by jeszcze raz przyjrzeć się podmokłemu olsowi.

tablica przy Leśnym Źródliskuzabagniony teren na obszarze Leśnego Źródliska

Będąc w Ochli warto odwiedzić jeszcze jeden pomnik przyrody – dąb szypułkowy o nazwie Nikodem – rosnący przy pałacu zlokalizowanym w południowo – zachodniej części dawnej wsi (ul. Ochla – Górna 4).

dąb Nikodem na tle pałacu w Ochlidąb Nikodem w Ochli

„Nikodem” mierzy w obwodzie 510 cm, wysokość drzewa 31 metrów, szacunkowy wiek 200 – 250 lat.

tablica przy dębie NikodemOchla - pień dębu Nikodem

Park Miejski przy pl. Kościuszki w Lesznie.

Historia parku przy pl. Kościuszki w Lesznie (wielkopolskie) sięga XVII w., ogród w stylu włoskim przylegał wtedy do renesansowego pałacu należącego do rodu Leszczyńskich. Po pożarze w 1656 pałac został odbudowany, w w 1707 r. ponownie spłonął. Budowlę gruntownie przebudowano do obecnej postaci w latach 1750-1760, w stylu barokowym, na planie wydłużonego prostokąta. Aktualnie znajdują się w nim siedziby urzędów administracji publicznej.

Pałac Sułkowskich w Lesznie

Na przestrzeni lat (wraz ze zmieniającą się modą) park ulegał różnym przekształceniom. Obecnie posiada charakter niewielkiego parku krajobrazowego o powierzchni ok. 1.5 ha, ze stawem i asfaltowymi alejkami.

Park Miejski w Lesznie, na drugim planie Pałac SułkowskichPark Miejski w Lesznie, w tle Pałac Sułkowskichstaw w Parku Miejskim w LeszniePark Miejski w Lesznie

Drzewostan parku od 1998 r. w całości jest chroniony jako grupowy pomnik przyrody. Składa się ze 117 szt. drzew, reprezentujących 26 gatunków, zarówno tych krajowych jak i rzadkich egzotycznych taksonów. W narożnikach parku rosną okazałe platany klonolistne o obwodach 270 – 400 cm.

grupa platanów rosnący przy Placu Kościuszki w LeszniePark Miejski w Lesznie - grupa okazałych platanówgrupa platanów w narożniku Parku Miejskiego w LeszniePark Miejski w Lesznie - okazałe platanyPark Miejski w Lesznie - platan klonolistnysamotny platan w narożniku Parku Miejskiego w LeszniePark Miejski w Lesznie - pień okazałego platana

W wewnętrznej części parku kolejne ciekawe drzewa, część z nich osiągnęła już okazałe rozmiary – inne jeszcze młode, są nie mniej interesujące ze względu na rzadkość występowania. Na niektórych drzewach wiszą tabliczki z nazwa gatunkową.

Park Miejski w Lesznie fotografowany latem

Dąb szypułkowy o obwodzie 400 cm, rosnący blisko pałacu, należy (obok platanów) do najgrubszych okazów w drzewostanie parkowym.

Park Miejski w Lesznie - okazały dąb szypułkowyPark Miejski w Lesznie - pień okazałego dębu

Rosnący obok miłorząb dwuklapowy opisywany jest jako jedyny egzemplarz tego gatunku w Lesznie.

Park Miejski w Lesznie - miłorząb dwuklapowy i dąb szypułkowyPark Miejski w Lesznie - miłorząb dwuklapowyPark Miejski w Lesznie - pień miłorzębu

Z kilkunastu okazów klonów najciekawszy jest klon jawor w odmianie purpurowej.

Park Miejski w Lesznie - buk w odmianie Pendula i klon w odmianie purpurowej

Widoczne po prawej stronie zdjęcia powyżej drzewo to buk pospolity w odmianie Pendula.

Park Miejski w Lesznie - buk w odmianie Pendula

Bliżej pałacu, obok dębu, rośnie buk pospolity w odmianie purpurowej.

Park Miejski w Lesznie - buk w odmianie purpurowejPark Miejski w Lesznie - pień okazałego buka

Na trawniku rośnie niewielki jeszcze okaz rzadko spotykanego ambrowca amerykańskiego, zwanego też balsamicznym. Jego liście intensywnie przebarwiają się jesienią.

Park Miejski w Lesznie - ambrowiec amerykański latemPark Miejski w Lesznie - ambrowiec amerykański wczesną wiosnąowoce i liście ambrowca amerykańskiego

Glediczję (iglicznię) trójcierniową łatwo rozpoznać po charakterystycznych owocach w kształcie długich, poskręcanych strąków.

Park Miejski w Lesznie - iglicznia trójcierniowa wczesną wiosnąPark Miejski w Lesznie - iglicznia trójcierniowa latemwiszące na drzewie owoce igliczni trójcierniowejowoc igliczni trójcierniowej

Tuż za iglicznią rośnie cypryśnik błotny. To gatunek pochodzący z Ameryki Północnej, porastający głównie błotniste tereny Florydy. W założeniach parkowych zwykle sadzony jest blisko wody lub na terenie podmokłym, wykształca wtedy charakterystyczne korzenie oddechowe – pneumatofory. Tutaj rośnie na suchym stanowisku i pneumatoforów nie zaobserwujemy. W Wikipedii szczególną właściwość tego gatunku przypisano błędnie miłorzębowi dwuklapowemu.

Park Miejski w Lesznie - cypryśnik błotnyPark Miejski w Lesznie - pień cypryśnika błotnego

Do tej samej rodziny cyprysowatych należy metasekwoja chińska. Podobnie jak wspomniany wcześniej miłorząb dwuklapowy nazywana jest żywą skamieniałością.

Park Miejski w Lesznie - metasekwoja chińskaPark Miejski w Lesznie - metasekwoja chińska wczesną wiosnąPark Miejski w Lesznie - pień metasekwoi chińskiej

Warte uwagi są również okazałe kasztanowce.

Park Miejski w Lesznie - okazały kasztanowiec

Z gatunków rodzimych wyróżnia się strzelisty jesion wyniosły.

Park Miejski w Lesznie - jesion wyniosły

Długowieczny cisy pospolite występują tu w formie krzewiastej.

Park Miejski w Lesznie - skupisko cisa pospolitego

Przy alejkach parkowych ustawiono pomniki upamiętniające Powstańców Wielkopolskich oraz poległych w czasie wojny harcerzy.

Park Miejski w Lesznie - pomnik poświęcony Powstańcom WielkopolskimPark Miejski w Lesznie - pomnik poświęcony harcerzom