Jaskinia Radochowska.

Niewątpliwie najbardziej interesującymi formami krasowymi są jaskinie. Na Dolnym Śląsku istnieje kilka jaskiń chronionych jako pomniki przyrody nieożywionej (zespół jaskiń w Płóczkach DolnychSolna Jama), do tej grupy należy również Jaskinia Radochowska. Położona jest w środkowej części Gór Złotych (Sudety Wschodnie), w pobliżu wsi Radochów (gmina Lądek-Zdrój). Jaskinia jest udostępniona do zwiedzania (odpłatnie), prowadzą do niej dwa znakowane szlaki turystyczne. Aby się do niej dostać, należy w Radochowie zjechać za drogowskazem z szosy Kłodzko (Żelazno) – Lądek Zdrój i dalej 1200 m do granicy lasu. Tam znajduje się parking (autem o wyższym zawieszeniu można dojechać właściwie pod samą jaskinię), dalej piechotą kilkunastominutowy spacer żółtym szlakiem (na mapach i opisach zielony !) do zagospodarowanej turystycznie polany (wiata, ławki, murowany grill), nad potokiem Jaskiniec.

Do jaskini można dojść również niebieskim szlakiem spod kościoła w Radochowie (męcząca opcja), stromymi schodami wspinamy się na Kalwarię (zbocze Cierniaka), dalej szlakiem do połączenia się ze znakami żółtymi, ok. 100 m przed polaną.

Na polanie ustawiono kilka tablic, z których można zaczerpnąć wiedzę o Śnieżnickim Parku Krajobrazowym oraz o samej Jaskini Radochowskiej.

Do jaskini prowadzą dwa wejścia (pierwotnie trzy), oba są zamknięte metalową kratą.

Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem i trwa ok. 40 minut. Jaskinia czynna jest od 1 maja do 30 września w godz. od 10.00 do 18.00, we wszystkie dni tygodnia. Każdy uczestnik wycieczki otrzymuje kask z latarką czołową; bilet normalny 10 zł (lato 2014 r.). Mile widziana wcześniejsza zapowiedź wizyty (szczególnie w przypadku grup zorganizowanych). Telefon do przewodnika – 604 337 846.

Po krótkim wstępie pani przewodnik wprowadza nas do jaskini. Pomocny okazuje się zamocowany przy wejściu łańcuch oraz poręcze.

Choć szata naciekowa w większości została zniszczona, jaskinia nadal cieszy oko fantazyjnymi formami na ścianach i stropie.

Dochodzimy do miejsca z którego usunięto namulisko. Tu przy odrobinie wyobraźni można doszukać się w naciekach wizerunku głowy węża oraz Kopernika (lub jak ktoś woli Einsteina).

Tuż obok znajduje się Sala Gotycka, na jej stropie widoczny jej kontakt marmurów z inną skałą metamorficzną –  ciemnym łupkiem krystalicznym.

Dość regularne zagłębienia na ścianie to kociołki wirowe, świadczące o burzliwym przepływie wód przez jaskinię.

Na końcu Sali Gotyckiej można podziwiać niewielkie jeziorko z krystaliczną wodą, poziom lustra wody jest zmienny i zależny od opadów na zewnątrz.

Jaskinia Radochowska ma ponad 500 m długości, do zwiedzania udostępniono ok. 300 m. Miejscami jest dość ciasno, ale to stanowi o jej nieco „dzikim”, nie do końca skomercjalizowanym charakterze. W grupie, z którą miałem przyjemność zwiedzać jaskinię było kilkoro dzieci oraz starsze małżeństwo i świetnie sobie radzili. Trzeba się tylko pogodzić z faktem, że nasze ubranie po wyjściu może być brudne.

Warto jeszcze wspomnieć o ciekawej inicjatywie tworzenia Przyrodniczej Ścieżki Edukacyjnej, zlokalizowanej przy żółtym szlaku, po lewej stronie drogi do jaskini. Można mieć tu niepowtarzalną okazję, by ujrzeć tak rzadkie gatunki roślin jak : skalnica śnieżna i bazaltowa, paproć podrzeń żebrowiec i inne.

Głaz narzutowy Klickstein k. Rościna.

Na zróżnicowany krajobraz Pojezierza Myśliborskiego największy wpływ miało ostatnie zlodowacenie Bałtyckie. Tworami działalności lodowca są tu liczne jeziora rynnowe, znaczna ilość zagłębień z małymi bezodpływowymi jeziorkami typu oczek lub kociołków oraz wzgórza morenowe. Wędrujący lodowiec wlókł ze sobą materiał skalny, który po wytopieniu lodu osadził się w postaci piasków, żwirów oraz potężnych głazów narzutowych, zwanych eratykami. Wiele z nich chroni się jako pomniki przyrody nieożywionej. Największy głaz na Pojezierzu Myśliborskim o obwodzie 25 m opisałem w artykule „Głazy „Bliźniaki” k. Krzymowa (gm. Chojna)„. Równie ciekawy, choć nie tak wielki jest głaz o nazwie Klickstein (Diabelski Kamień), zlokalizowany w pobliżu Rościna (gm. Myślibórz). Do eratyku kieruje nas drogowskaz ustawiony na skrzyżowaniu w zachodniej części wsi.

Kolejny ustawiono 100 m dalej, potem czeka nas dość męcząca trasa (ok. 600 m) zarośniętą polną drogą do granicy lasu i po kolejnych 400 m jesteśmy przy głazie.

GPS N 52°53′04.77″ , E 14°46′53.55″

Obok głazu ustawiono tablicę z opisem pomnikowego eratyku oraz związaną z nim legendą.

Obwód głazu wynosi 12,53 m, wysokość 2,15 m; pod względem petrograficznym jest to gnejs oczkowy, barwy szaro – różowej.

Wokół Klicksteina uformowano krąg z głazów o średnicy 0,4-0,8 m, średnica kręgu wynosi około 15 m. Na zewnątrz od niego znajdują się nagromadzenia eratyków w kurhanach. Całość jest pozostałością po megalitycznym cmentarzysku ludności kultury pucharów lejkowatych (około 3400–2500 lat p.n.e.).

Bardzo liczne zgrupowanie głazów narzutowych zlokalizowane jest w pobliskim rezerwacie „Długogóry” k. Chłopowa (gm. Myślibórz).

Statusem pomnika przyrody nieożywionej uhonorowano tutaj aż 9 wyróżniających się narzutniaków, niestety na znalezienie wszystkich zabrakło mi czasu. Najbardziej fotogenicznym eratykiem w rezerwacie jest Kamień Syzyfa o obwodzie 6,35 m.

Leży on na skarpie, niedaleko przygotowanego parkingu, oparty o krzew głogu.

Ciekawym pomnikiem przyrody ożywionej na skraju rezerwatu jest buk pospolity (obwód 380 cm) o nazwie „Matka Lasu”.

Sporej wielkości głaz o statusie pomnika przyrody znajduje się po przeciwnej (południowo – zachodniej) stronie szosy Chłopowo – Piaseczno. Niestety jest bardzo trudny do odnalezienia, dodatkowo ukryty w roślinności.

GPS N 52°53′24.77″ , E 14°41′22.85″

Obwód pomnikowego eratyku wynosi 11,5 m, wysokość 1,8 m, materiał – granit.