Ulica Wojska Polskiego w Szczawnie – Zdroju.

Wśród dolnośląskich miast, najliczniejszą grupą pomników przyrody mogą się pochwalić te największe. Prym wiedzie tu Wrocław – ponad 110 pojedynczych lub grupowych pomników przyrody, Legnica – prawie 80, Wałbrzych – ponad 60, Świdnica – ok. 50; ok. 30 jest  w Bolesławcu, Lubinie i Głogowie. Od tego schematu zdecydowanie odbiega Szczawno – Zdrój – to niewielkie uzdrowiskowe miasto (5,5 tys. mieszkańców), liczbą pomnikowych drzew może śmiało konkurować z Wrocławiem. Wzdłuż jednej ulicy Szczawna – Zdroju – ulicy Wojska Polskiego – rośnie więcej pomników przyrody, niż w niejednej dużej dolnośląskiej gminie.

Spacer ulicą Wojska Polskiego w Szczawnie – Zdroju rozpoczniemy od skrzyżowania z ul. Kolejową. W pobliżu znajduje się kościół, narożnik Parku Szwedzkiego, a my wzdłuż parkingu piękną aleją wysadzaną kasztanowcami, z za których wyłania się potężna bryła Sanatorium Uzdrowiskowego nr 1 (dawny Grand Hotel).

Mijając gmach sanatorium, możemy podziwiać pomnikowy okaz dębu szypułkowego, rosnącego na skarpie, tuż przy schodkach.

Dąb mierzy 339 cm w obwodzie, wysokość drzewa 24 metry.

Drugi pomnikowy okaz dębu szypułkowego rośnie kilka metrów od ogrodzenia terenu sanatorium.

Drzewo mierzy w pierśnicy 354 cm, wysokość dębu 26 metrów.

Obok znajduje się bardzo fotogeniczna grupa 4 pomnikowych buków pospolitych, o obwodach 470, 450, 315, 308 cm i wysokości 29 metrów.

Z alejki biegnącej przy pomnikowych bukach możemy podziwiać całą sylwetkę Sanatorium nr 1.

Schodząc dalej w dół ulicą Wojska Polskiego mijamy po prawej 2 pomnikowe okazy robinii białej, niestety dość mocno uszkodzone.

Uchwała nr III/6/14 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 22.12.2014 r. znosi ochronę pomnikową z okazu robinii białej o pojedynczym pniu (obwód 283 cm).

Bardziej okazała jest robinia o formie wielopiennej (250+293+242 cm).

Nieco niżej, przy skrzyżowaniu z ul. T. Kościuszki, znajduje się zdrojowa Pijalnia Wód Mineralnych.

Druga strona ul. Wojska Polskiego również obfituje w pomnikowe drzewa. W centralnej części skwerku naprzeciw posesji nr 2 rośnie pomnikowy klon jawor o obwodzie 254 cm.

Kilkanaście metrów na prawo od jawora możemy podziwiać pomnikowy jesion wyniosły o obwodzie 335 cm i wysokości 24 metry.

Przy schodkach, bliżej sanatorium „Młynarz”, rośnie mocno uszkodzony jarząb szwedzki (obwód 120 cm).

Uchwała nr  XXIII/42/16 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 27 czerwca 2016 r. pozbawiła to drzewo statusu pomnika przyrody.

W pobliżu, w grupie drzew po lewej stronie, rosną dwa kolejne pomniki przyrody: buk pospolity (obwód 239 cm) oraz klon jawor (obwód 220 cm).

Po lewej stronie sanatorium „Młynarz” rośnie wielopienny okaz cisa pospolitego o obwodzie 57+177+100 cm i wysokości 10,5 metra.

Przy ścianie bocznej sanatorium „Młynarz” zlokalizowany jest kolejny, pomnikowy okaz buka pospolitego o obwodzie 239 cm.

W pobliżu, na środku niewielkiego placu, rośnie pomnikowy klon jawor o obwodzie 292 cm.

Na tyłach sanatorium „Młynarz”, przy samym ogrodzeniu, rośnie pomnikowy klon pospolity o obwodzie 254 cm.

Drugi pomnikowy okaz klonu pospolitego rośnie na skwerze przed biblioteką.

Drzewo mierzy 350 cm w obwodzie, wysokość klonu 23 metry.

Przy ogrodzeniu, pomiędzy biblioteką a sanatorium „Dąbrówka”, można podziwiać potężny, pomnikowy buk pospolity o obwodzie 415 cm.

Na terenie sanatorium „Dąbrówka ” rosną jeszcze dwa pomnikowe buki (381 i 390 cm) oraz lipa drobnolistna (327 cm), niestety drzewa te nie zostały oznakowane tabliczkami.

Z okazu buka o obwodzie 390 cm zniesiono ochronę pomnikową (Uchwała nr III/6/14 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 22.12.2014 r.)

Lipę drobnolistną również pozbawiono statusu pomnika przyrody (Uchwała nr III/7/14 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 22.12.2014 r.).

Pomniki przyrody w gminie Pielgrzymka.

Gmina Pielgrzymka leży w zachodniej części Pogórza Kaczawskiego, w powiecie złotoryjskim (woj. dolnośląskie). Ponad 73% areału gminy stanowią użytki rolne, grunty leśne zajmują tylko 19 % powierzchni. W takim wypadku starszych, pomnikowych okazów drzew gminy Pielgrzymka, należy szukać w podworskich parkach.

Z zespołu pałacowego w Pielgrzymce zachował się jedynie park, pierwotnie o pow. 12 ha, obecnie ok. 2,4 ha.

park podworski w Pielgrzymce

Najcenniejszym drzewem w tym parku jest pomnikowa lipa drobnolistna „Mniszka”.

GPS N 51°07′17″, E 15°49′02″

Obwód lipy wynosi 595 cm, wysokość 25 m, wiek 300 – 400 lat.

Obok lipy „Mniszki” rośnie druga pomnikowa lipa, jednak nieco mniej okazała.

W tym samym parku, obok cieku wodnego można odnaleźć pomnikowy egzemplarz sosny wejmutki „Inga” o obwodzie 320 cm.

GPS N 51°07′16″, E 15°49′11″

W pobliskim lasku zlokalizowanym naprzeciw stacji paliw, warto odnaleźć pomnikowy okaz dębu szypułkowego „Bartuś”.

GPS N 51°07′10.5″, E 15°49′25.9″

„Bartuś” mierzy 505 cm w obwodzie, wysokość drzewa 28 metrów, wiek 350 lat.

Wiele cennych egzemplarzy drzew można podziwiać w zarośniętym parku w Twardocicach (Rochowie). Prowadzi do niego zabytkowa aleja lipowa.

Do niedawna park ozdabiał pomnikowy okaz wiązu szypułkowego „Patron” o obwodzie 430 cm. Niestety wiąz uległ obłamaniu podczas wichury i ze względu na utratę wartości przyrodniczych, pozbawiono go w 2010 r. statusu pomnika przyrody.

GPS N 51°05′33″, E 15°45′01″

Pomnikiem przyrody jest dąb szypułkowy o obwodzie 400 cm.

Ponadto w parku rosną piękne okazy buków oraz pokaźnych rozmiarów platan „Radża”.

W Wojcieszynie, przy posesji nr 59, rośnie pomnikowa lipa drobnolistna.

GPS N 51°09′12.57″, E 15°50′48.75″

Drzewo mierzy 440 cm w obwodzie, wysokość lipy 24 mety, wiek ok. 200 lat.

Wiele sędziwych drzew rośnie w otoczeniu byłego PGR – u w Nowej Wsi Grodziska. Pomnikiem przyrody jest dąb szypułkowy zlokalizowany przy drodze do posesji nr 100.

GPS N 51°08′45.35″, E 15°47′29.15″

Okaz mierzy 420 cm w obwodzie, wysokość dębu 30 m, szacowany wiek 300 lat.

W pobliżu stoi kilka innych, równie starych dębów, stanowiących razem założenie alejowe.

Bardzo dużo, bo ponad 30 pomnikowych drzew, ozdabia założenie parkowe w Proboszczowie. Opisałem je szerzej w artykule „Park przypałacowy w Proboszczowie„.

Nowym pomnikiem przyrody w gminie Pielgrzymka jest powołany do ochrony pomnikowej w październiku 2017 r. dąb szypułkowy, rosnący na krańcu wsi Jastrzębnik.

Jastrzębnik - pomnikowy dąb szypułkowy zimą

Więcej informacji w artykule „Pomnikowy dąb szypułkowy z Jastrzębnika