Park w Ramułtowicach (gm. Kostomłoty, dolnośląskie).

Gmina Kostomłoty położona jest w centralnej części województwa dolnośląskiego, w powiecie średzkim. Południowo – zachodnią część gminy przecina autostrada A-4, skomunikowana z drogą krajową nr 5 (węzeł Kostomłoty). Obszar gminy ma charakter wybitnie rolniczy, użytki rolne zajmują tu aż 88%, tereny leśne to zaledwie 4% powierzchni. W takim układzie największe szanse na znalezienie sędziwych drzew – potencjalnych pomników przyrody – istnieją tylko w podworskich parkach. Spośród kilku założeń parkowych wpisanych do rejestru zabytków w dwóch wsiach: Ramułtowice i Sikorzyce znajduje się starodrzew z pomnikowymi okazami.

W Ramułtowicach znajdują się dwa zabytkowe parki: pierwszy pochodzący z lat 1820 – 1850 przylegał do nieistniejącego, neogotyckiego pałacu oraz młodsze założenie z lat 1870 – 1880 w dawnym przysiółku Ilnica. Pomnikowe drzewa znajdują się w tym drugim, zlokalizowanym naprzeciw kościoła pw. św. Anny. Teren parku jest częściowo zagospodarowany, w ramach prac rewitalizacyjnych ustawiono altanę, wykonano plac zabaw z siłownią.

altana w parku w Ramułtowicachzewnętrzna część parku w Ramułtowicach

Na rozległej polanie w wewnętrznej części parku utworzono boisko piłkarskie, oddzielone od reszty pasem zadrzewienia i szlabanem.

wejście do wewnętrznej części parku w Ramułtowicach

Ochroną ustawową w formie grupowego pomnika przyrody objęto pierwotnie (styczeń 2007 r.) 17 drzew, Uchwałą nr XV/77/15 Rady Gminy Kostomłoty z dnia 30 października 2015 r. zmniejszono ich liczbę do 12. Pomnikowe okazy rosną w zadrzewieniu wokół boiska, największe skupienie znajduje się przy północno – zachodnim narożniku. Wchodząc na boisko od strony szlabanu ujrzymy pomnikowy dąb i platan.

park w Ramułtowicach - pomnikowy dąb i platan Dąb szypułkowy mierzy w obwodzie 339 cm, wysokość drzewa 26 metrów.

park w Ramułtowicach - pomnikowy dąb Ipark w Ramułtowicach - pień pomnikowego dębu I Obwód platana wynosi 300 cm, wysokość okazu 24 metry.

park w Ramułtowicach - pomnikowy platan Ipark w Ramułtowicach - pień pomnikowego platana I

Po pomnikowej sośnie czarnej rosnącej w północno – wschodnim narożniku parku pozostał tylko niewysoki pień – drzewo kwalifikuje się do pozbawienia ochrony pomnikowej. Poruszając się dalej w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara natkniemy się na dużą grupę pomnikowych drzew.

pomnikowe drzewa w parku w Ramułtowicach

Trzy pomnikowe lipy drobnolistne o obwodach 273 – 430 cm i wysokości 21 – 29 metrów otaczają zabytkową kapliczkę słupową.

park w Ramułtowicach - pomnikowe lipypark w Ramułtowicach - pomnikowe lipy drobnolistnekapliczka pomiędzy pomnikowymi lipamipark w Ramułtowicach - pień ogłowionej lipypark w Ramułtowicach - pień pomnikowej lipy

Buk pospolity o statusie pomnika przyrody mierzy w pierśnicy 380 cm, wysokość drzewa 24 metry.

park w Ramułtowicach - pomnikowy buk

park w Ramułtowicach - pień pomnikowego buka

W pobliżu buka rośnie pomnikowa sosna czarna o obwodzie 293 cm i wysokości 21 metrów.

park w Ramułtowicach - pomnikowa sosna czarnapark w Ramułtowicach - pomnikowa sosnapark w Ramułtowicach - pień pomnikowej sosny czarnej

W jednej linii z bukiem i sosną czarną rośnie drugi pomnikowy platan o obwodzie 263 cm i wysokości 22 metry.

park w Ramułtowicach - pomnikowy platan IIpark w Ramułtowicach - pień pomnikowego platana II

Pomnikowa sosna limba o obwodzie 220 cm niestety uschła. Być może do jej śmierci przyczynił się oplatający ją bluszcz.

park w Ramułtowicach - uschnięta pomnikowa sosna limba

Drugi pomnikowy dąb niemal w całości pokryty jest bluszczem. Obwód tego okazu wynosi 467 cm, wysokość 25 metrów.

park w Ramułtowicach - pomnikowy dąb IIpark w Ramułtowicach - pień pomnikowego dębu II

Trzeci pomnikowy dąb rosnący tuż przy szlabanie mierzy w obwodzie 354 cm, wysokość okazu 26 metrów.

park w Ramułtowicach - pomnikowy dąb IIIpark w Ramułtowicach - pień pomnikowego dębu III

W kolejnym artykule opiszę park podworski w miejscowości Sikorzyce, w którym starodrzew również jest chroniony w formie grupowego pomnika przyrody.

Pomniki przyrody w gminie Mietków (pow. wrocławski, dolnośląskie).

Gmina Mietków (pow. wrocławski) położona jest w centralnej części województwa dolnośląskiego, na obszarze Niziny Śląskiej w dolinach dwóch rzek: Strzegomki i Bystrzycy. Dobre gleby sprzyjają rozwojowi rolnictwa – użytki rolne zajmują tu prawie 70% powierzchni, a lasy 11%. Istotnym elementem w krajobrazie gminy jest Zalew Mietkowski – największy na Dolnym Śląsku (ponad 900 ha) sztuczny zbiornik wodny utworzony w latach 1974-1986 na rzece Bystrzycy.

Zalew Mietkowskirzeka Bystrzyca wypływająca z Zalewu Mietkowskiego

Zwykle intensywne rolnictwo i ochrona przyrody nie idą ze sobą w parze. Gmina Mietków jest pod tym względem nietypowa – łączna powierzchnia obszarów ustawowo chronionych stanowi 38 % jej powierzchni – to za sprawą obszarów Natura 2000 i Parku Krajobrazowego Doliny Bystrzycy. Chronione walory przyrodnicze uzupełniają pomniki przyrody – 6 dębów szypułkowych i jeden (mocno uszkodzony) cypryśnik błotny. Zgrupowanie pomnikowych dębów szypułkowych znajduje się niedaleko wsi Maniów, w pobliżu starego koryta rzeki Bystrzycy. Najgrubszy z nich rośnie samotnie po lewej (północnej) stronie starego łożyska Bystrzycy, w pobliżu ostrego zakola dawnej rzeki.

GPS N 50°57′54.3″, E 16°39′11.1″

najgrubszy pomnikowy dąb w ManiowieManiów - najgrubszy pomnikowy dąbManiów - pomnikowy dąb o obwodzie 626 cm

Drzewo mierzy w obwodzie 626 cm (w rejestrze RDOŚ – 602 cm), wysokość okazu 17 metrów.

Maniów - pomiar najgrubszego pomnikowego dębuManiów - pień najgrubszego pomnikowego dębu

4 pomnikowe dęby (w rejestrze RDOŚ 5 szt.) rosną niedaleko siebie, po drugiej (południowej) stronie starego koryta Bystrzycy, na wale przeciwpowodziowym, ok. 300 m na wschód od drogi poprowadzonej wzdłuż zapory Jeziora Mietkowskiego. Obwód  pomnikowych okazów zawiera się w przedziale 260 – 418 cm.

GPS N 50°57′37.2″, E 16°38′59.3″

Maniów - pomnikowy dąb I

Maniów - pień pomnikowego dębu I

Maniów - pomnikowy dąb IIManiów - pień pomnikowego dębu IIManiów - pomnikowy dąb IIIManiów - pomnikowy dąb nr 3Maniów - pień pomnikowego dębu IIIManiów - para pomnikowych dębówManiów - pomnikowy dąb IVManiów - pień pomnikowego dębu IV

Wspaniały dąb o statusie pomnika rośnie na skraju lasu, w pobliżu wsi Wawrzeńczyce. 

GPS N 50°59′28.3″, E 16°38′39.5″

Wawrzeńczyce - pomnikowy dąb o obwodzie 615 cmpomnikowy dąb ze wsi WawrzeńczyceWawrzeńczyce - pomnikowy dąb widziany od południaWawrzeńczyce - pomnikowy dąb

Kilka dolnych konarów tego dębu uległo obłamania, poza tym stan zdrowotny drzewa należy uznać za dobry.

Wawrzeńczyce - pień pomnikowego dębuWawrzeńczyce - obłamane konary na pomnikowym dębie

Obwód pnia mierzony na wysokości 130 cm wynosi 615 cm, wysokość drzewa 23 metry, szacunkowy wiek ok. 400 lat. Dąb nie został oznakowany stosowną tabliczką.

Wawrzeńczyce - pomiar pomnikowego dębu

Warty uwagi (i ochrony pomnikowej) jest rosnący w pobliżu dąb o obwodzie 474 cm. Drzewo rośnie przy cieku wodnym, ok. 100 m na północ od pomnikowego okazu.

Wawrzeńczyce - okazały dąbokazały dąb k. wsi WawrzeńczyceWawrzeńczyce - pień okazałego dębu

Niestety, po pomnikowym cypryśniku błotnym rosnącym za posesja nr 17 w Wawrzeńczycach, pozostał tylko obłamany na wysokości ok. 2,5 m pień. W tym stanie drzewo właściwie kwalifikuje się do zniesienia ochrony pomnikowej.

Wawrzeńczyce - obłamany pomnikowy cypryśnikWawrzeńczyce - resztki pomnikowego cypryśnika

Warty uwagi jest rosnący w pobliżu ogromny platan klonolistny, o szacunkowym obwodzie przekraczającym 5 metrów.

Wawrzeńczyce - okazały platan klonolistnyWawrzeńczyce - okazały platanWawrzeńczyce - pień okazałego platana