Pomnikowy dąb „Jurek” w Dobroszowie Małym (gm. Nowogród Bobrzański, lubuskie).

Obszar otaczający miasto Nowogród Bobrzański (pow. zielonogórski, lubuskie) to nadzwyczajnie bogaty w pomniki przyrody teren, który w najkrótszy możliwy sposób można opisać jako niezwykłą mozaikę lasów i terenów uprawnych, dodatkowo urozmaicony silnie meandrującym tu Bobrem. Rozległe kompleksy leśne zajmujące ponad 61% powierzchni gminy administrowane są przez Nadleśnictwo Krzystkowice. Najgrubszym i najstarszym drzewem w Nadleśnictwie oraz na terenie gminy miejsko – wiejskiej Nowogród Bobrzański jest pomnikowy dąb „Jurek”, rosnący na skraju lasu, w pobliżu miejscowości Dobroszów Mały. Do wsi można się dostać skręcając w lewo z drogi krajowej nr 27 biegnącej w kierunku Żar (ul. Żarska), ok. 150 m za znakiem oznajmiającym koniec Nowogrodu Bobrzańskiego. Następnie jedziemy 3,5 km kiepskiej jakości drogą z płyt betonowych lub dziurawego asfaltu i zaraz po wjeździe do Dobroszowa skręcamy w lewo. Zobaczymy tam stylowy dworek z rosnącym w pobliżu pomnikowym dębem.

Nie jest to jeszcze wspomniany w tytule „Jurek”, ale z pewnością godny uwagi, ogromny dąb o obwodzie 600 cm i wysokości 28 m. Można do niego podejść idąc wałem przeciwpowodziowym znajdującym się na tyłach dworku.

GPS N 51°45′44″ , E 15°14′44″

Aby trafić do „Jurka” zostawiamy dworek po prawej stronie i jedziemy dalej gruntową drogą w kierunku północnym (ul. Nadbobrzańska). Po 450 m skręcamy w lewo w ul. Żurawią, ogromny dąb rosnący na skarpie po lewej stronie zobaczymy 150 m dalej, tuż za ostrym zakrętem drogi.

GPS N 51°46′02″ , E 15°14′34″

Nazwa dębu szypułkowego – „Jurek” – nadana została na cześć pamięci zmarłego leśniczego Jerzego Staniszewskiego. Obwód pomnikowego drzewa to 733 cm, wysokość 22 m, wiek ok. 450 lat. Objęty ochroną pomnikową na podstawie Rozporządzenia Wojewody Zielonogórskiego nr 57/80 z dnia 30.06.1980 r.

Podchodząc do „Jurka” widzimy potężny pień, reszta drzewa (szczególnie w lecie) schowana jest pośród gęstego listowia z sąsiednich drzew. Z tej perspektywy wydaje się być zdrowym drzewem, jednak szybko się przekonamy, że tak nie jest.

W pniu od strony południowej znajduje się sporej wielkości wyrwa, widać potężny ubytek kominowy, wewnątrz stertę próchna i mrowisko widoczne również na zewnątrz.

Niestety, „Jurek” jest drzewem w ostatnim stadium zamierania. Właściwie pozbawiony jest korony, żywy jest tylko jeden, powyginany konar.

Jedziemy dalej wzdłuż Jeziora Krzystkowickiego – zrekultywowanego terenu po dawnej kopalni kruszyw naturalnych. Mijamy działki z domkami letniskowymi.

W pewnym momencie zaczyna się dość stromy podjazd, betonowy trakt zbliża się do płynącego obok Bobru. W rozwidleniu dróg rośnie pomnikowy dąb o obwodzie 360 cm.

GPS N 51°46′47″ , E 15°14′23″

Jadąc dalej wrócimy na szosę, która doprowadziła nas do Dobroszowa Małego. Po drodze będziemy mijać zrujnowane budynki po dawnej fabryce produkującej materiały wybuchowe. To tylko niewielki fragment ogromnego kompleksu opisywanego najczęściej skrótem DAG Krzystkowice. Zwiedzanie zdewastowanych obiektów jest raczej niewskazane, a z pewnością wymagana jest duża dawka ostrożności i zdrowego rozsądku.

Park Źródliska II w Łodzi.

W końcu lat 50. XIX w. Park Źródliska został podzielony, a jego zachodnią część (obecnie Park Źródliska II) wydzierżawiono belgijskiemu fabrykantowi Karolowi Wilhelmowi Scheiblerowi. Przemysłowiec wybudował wkrótce na skraju parku fabrykę, doprowadził linię kolejową oraz wzniósł okazałą rezydencję (obecnie Muzeum Kinematografii). W tym samym czasie berlińska firma ogrodnicza L. Spätha zajmowała się przebudową ogrodu – zastany naturalny starodrzew wzbogacono o gatunki egzotyczne, postawiono budowle parkowe. Dzisiaj Park Źródliska II to 6,65 ha ogrodu krajobrazowego w stylu angielskim, oaza ciszy i spokoju w sąsiedztwie ruchliwych arterii przebiegających przez centrum Łodzi. Teren jest ogrodzony, zamykany w porze nocnej i podobnie jak Park Źródliska I w całości chroniony jako pomnik przyrody.

Wspólne zwiedzanie parku rozpoczniemy przy bramie znajdującej się obok Muzeum Kinematografii. Tuż za wejściem możemy podziwiać ogromne, liczące sobie ponad 300 lat dęby szypułkowe. Ponadto pojedyncze, jeszcze niezbyt wyrośnięte okazy platana klonolistnego.

Przy skrzyżowaniu alejek rośnie najgrubszy okaz o obwodzie 514 cm.

Spacerując dalej alejką parkową dotrzemy do zrujnowanej groty zbudowanej z tufu wulkanicznego.

Obok znajduje się niewielki staw. Nad nim mocno pochylone drzewo.

Skręcając w lewo ujrzymy stylową altanę.

Po drodze będziemy mijać wspaniały okaz cisa. Obwód okazu wynosi 164 cm, wysokość 13 m, wiek wg C. Pacyniaka ok. 170 lat.

Kilkadziesiąt metrów od cisa, przy alejce prowadzącej ku wyjściu z parku, rośnie okazały miłorząb dwuklapowy. Obwód drzewa 314 cm, wysokość 18 m.

W pobliżu, przy ogrodzeniu, drzewo o wyjątkowo dziwacznym pokroju.

Wracamy w okolice stawu. Tym razem warto zwrócić uwagę na grupę skrzydłorzechów kaukaskich. Konary tych rzadkich drzew zabezpieczono podporami oraz odciągami linowymi.

Skrzydłorzech posiada charakterystyczne owocostany o długości do 40 cm.

Za niewielkim pagórkiem rośnie dorodna topola, obok pokaźne graby.

Na skraju tej samej polany znajduje się para strzelistych okazów drzew iglastych.

Idziemy dalej wzdłuż drugiego stawu i po chwili skręcamy w prawo (prosto dojdziemy do bramy wyjściowej). Po kilkudziesięciu metrach ujrzymy drugi okaz miłorzębu o obwodzie 244 cm, z charakterystyczną tabliczką na pniu.

Obok, ukryty w zaroślach teren źródliskowy, od którego przejęto nazwę parku.

Podmokły teren do dobre miejsce dla egzotycznego cypryśnika błotnego. Starsze egzemplarze wytwarzają charakterystyczne, wystające ponad powierzchnię gruntu korzenie oddechowe.

Stąd jeszcze krótki spacer i wracamy w okolice groty. 

W wielu miejscach Parku Źródliska II leżą rozrzucone głazy narzutowe, stanowiące razem z sędziwymi dębami i okazami drzew egzotycznych kwintesencję ochrony tego miejsca w formie pomnika przyrody. Więcej o głazach narzutowych w artykule „Pomnikowe głazy w Łodzi„.