Pomniki przyrody w Henrykowie (gm. Ziębice).

Historia wsi Henryków (gm. Ziębice, pow. ząbkowicki, dolnośląskie) niemal od początku istnienia związana była z zakonem cystersów. Bracia zakonni przybyli tu w 1227 r. i kilka lat później przystąpili do budowy kościoła i klasztoru. Wieś jak i zabudowania klasztorne zostały zniszczone podczas najazdu Mongołów w 1241 r. Ok. 1270 r. powstał murowany romański klasztor. W tym samym czasie powstała pierwsza część tzw. Księgi Henrykowskiej, znajduje się w niej słynny zapis: „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai”, uznawany za najstarsze zapisane zdanie w języku polskim. Na przestrzeni wieków zespół klasztorny był wielokrotnie niszczony i odbudowywany, zachowując elementy poprzednich stylów architektonicznych. Obecnie stanowi jedno z najokazalszych i najpiękniejszych założeń barokowych na Śląsku, w skład którego wchodzi kilkadziesiąt zabytkowych budowli.

Do zespołu klasztornego przylega rozległy park z licznymi okazami drzew pomnikowych. Część przestrzeni parkowej stanowią regularne założenia – ogród włoski, ogród opacki.

W ogrodzie opackim, obok pawilonu, rośnie jeden z najstarszych cisów pospolitych w Polsce (starsze znajdują się w Henrykowie Lubańskim i Bystrzycy k. Wlenia). Wiek tego drzewa obliczony przez C. Pacyniaka wynosi 754 lata, obwód pomnikowego okazu 340 cm, wysokość 8 metrów.

pomnikowy cis w zespole klasztornym w Henrykowiepień pomnikowego cisa w zespole klasztornym w Henrykowie

Olbrzymi dąb szypułkowy o statusie pomnika przyrody rośnie tuż za południową bramą do zespołu klasztornego. Obwód tego dębu wynosi 570 cm, wysokość 23 m.

Idąc od tego dębu w kierunku klasztoru, mijamy pień pozostały po pomnikowym wiązie szypułkowym (obwód 510 cm).

W pobliżu rośnie pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 413 cm i wysokości 26 m.

Przy drugiej bramie wjazdowej na teren opactwa rośnie wiąz szypułkowy – pomnik przyrody o obwodzie 435 cm i wysokości 28 m.

pomnikowy wiąz przy bramie zespołu klasztornego w Henrykowie

Furtą znajdującą się na tyłach kościoła klasztornego można wyjść na teren rozległego parku o formie krajobrazowej. Przez park prowadzi niebieski szlak turystyczny oraz ścieżka dydaktyczna z licznymi tablicami.

Spacerując wyznaczoną trasą, mijamy po drodze 6 pomnikowych dębów szypułkowych o obwodach 410 – 480 cm.

pomnikowy dąb przy ścieżce dydaktycznej w Henrykowie

Pomnikowe lipy przy Kościele Pokoju w Świdnicy.

Kościół Pokoju w Świdnicy powstał na mocy pokoju westfalskiego kończącego wojnę trzydziestoletnią 1618-1648 r. Zgodnie z tym porozumieniem ewangelicy mogli wznieść trzy świątynie: w Jaworze, Głogowie (budowla nie zachowała się) i Świdnicy. Pozwolenie było surowo obwarowane: kościół mógł powstać wyłącznie poza murami miasta, bez wież i dzwonnicy, tylko z nietrwałych materiałów – z drewna, piasku, słomy i gliny, ponadto budowa nie mogła przekroczyć roku. Prace budowlane przy świdnickiej świątyni ukończono w w 1657 r.

Kościół Pokoju w Świdnicy służy obecnie parafii ewangelicko-augsburskiej, zlokalizowany jest przy ul. Plac Pokoju (wejście od ul. Kościelnej) i jest udostępniony do zwiedzania.

Z zewnątrz kościół imponuje wielkością, wnętrza zachwycają zdobieniami, przepychem i kolorami.

Teren wokół kościoła zajmuje zabytkowy cmentarz. Atmosferę spokoju i refleksji budują stare nagrobki i kaplice, długowieczne cisy i oplecione bluszczem drzewa.

W drzewostanie cmentarza wyróżniają się również wiekowe lipy drobnolistne, 15 z nich uznano za pomniki przyrody. Szpaler okazałych lip towarzyszy nam od bramy do samego kościoła.

Pomnikowe lipy rosną też w bezpośrednim sąsiedztwie świątyni.

Kilka pomnikowych lip znajdziemy przy dzwonnicy.

Niezwykłą ciekawostką jest rosnący tu cedr. To rzadko spotykane w Polsce drzewo intensywnie rodzi charakterystyczne szyszki.

Na terenie przykościelnym rośnie jeszcze pomnikowy cis pospolity. Znajdziemy go na ogródku restauracji Baroccafe.