Kamień św. Wojciecha w Leosi (pow. świecki, kujawsko – pomorskie).

Jeden z największych głazów narzutowych w Polsce nazywany Kamieniem św. Wojciecha lub Diabelskim Kamieniem znajduje się w pobliżu Leosi – niewielkiej osady leśnej w gminie Drzycim (pow. świecki, woj. kujawsko – pomorskie). Według różnych źródeł eratyk zajmuje drugie, względnie trzecie miejsce w rankingu największych polskich narzutniaków, zamiennie z Głazem Mszczonowskim (Zawady, woj. łódzkie).

Piesi turyści mogą się do głazu dostać pociągiem (w Leosi jest stacja PKP), potem 350 m na wschód, następnie 500 m na południe. Samochodem lub rowerem docieramy do pomnikowego głazu ze wsi Bedlenki lub z drogi 239 Gródek – Laskowice (przy szosie ustawiono drogowskaz).

GPS N 53°29′08″, E 18°23′52″

W obu przypadkach należy przejechać ok. 2,5 km leśną, trochę zniszczoną drogą, do niewielkiego parkingu z tablicą informacyjną i miejscem piknikowym. Dalej już piechotą, ok. 150 m szlakiem niebieskim.

Przy samym głazie również ustawiono ławki i stoły, więc można się posilić podziwiając olbrzymie rozmiary głazu przywleczonego przez lodowiec ze Skandynawii.

Obwód pomnikowego eratyku wynosi 24.5 m, szerokość 8.8 m, wysokość ok. 3.8 m.

Materiał budujący Kamień św. Wojciecha to granit; na powierzchni głazu widoczne są słabo czytelne napisy oraz otwory po wierceniach.

Z głazem związane są legendy – jedna głosi, że z tego miejsca św. Wojciech wygłosił jedno ze swoich kazań w drodze do Prus. Według innego podania diabeł przenosił kamień by przegrodzić nurt Wdy, na szczęście nie zdążył przed świtem i był zmuszony porzucić go kilometr od rzeki.

Pomnikowe eratyki w gminie Jelcz – Laskowice.

Pomniki przyrody nieożywionej w Polsce najliczniej reprezentują głazy narzutowe – wg danych GUS z 2013 r. jest ich 1057. Zostały przywleczone przez lądolód skandynawski pokrywający w plejstocenie teren prawie całej obecnej Polski. Największe krajowe eratyki leżą w północnej i środkowej części Polski, ich obwód nierzadko przekracza 20 metrów (głaz „Trygław” ma nawet 50 m w obwodzie). Dwa pomnikowe głazy narzutowe w gminie Jelcz – Laskowice należą raczej do niewielkich, ale i tak warto je odszukać – stanowią element bogactwa przyrodniczego gminy.

Pierwszy z głazów leży w lesie w pobliżu wsi Grędzina, tuż przy słupku oddziałowym 187/188/198. Aby do niego trafić należy odnaleźć w Grędzinie ul. Boczną i dojechać nią do granicy lasu, tam przy skrzyżowaniu leśnych dróg wybrać tę prowadząca skośnie w prawo. Po ok. 500 m dotrzemy do do pomnikowego narzutniaka.

GPS N 51°04′43″, E 17°24′38″

Eratyk mierzy w obwodzie 520 cm, wysokość ok. 1 metra, materiał – granit.

Drugi pomnikowy głaz leży pomiędzy polami uprawnymi, ok. 1 km na północ od krańca wsi Dębina (we wsi wspaniały dąb „Słowianin”).

GPS N 51°03′57.78″, E 17°22′34.82″

Wymiary głazu w części wystającej nad powierzchnię ziemi to 127x59x25 cm, materiał – drobnoziarnisty granit.

Pomniki przyrody ożywionej w gminie Jelcz – Laskowice opiszę w kolejnym artykule.