Pomnikowe głazy narzutowe w gminie Wołów.

Gmina Wołów leży w odległości około 40 km na północny – zachód od Wrocławia, w zakolu rzeki Odry. Na ukształtowanie powierzchni terenu gminy wpływ miały zlodowacenia i działalność Odry. Obszar pokrywają haloceńskie osady rzeczne (piaski, żwiry i mułki) o miąższości średnio 6 m oraz starsze, plejstoceńskie związane z okresem zlodowacenia. Miąższość osadów lodowcowych i polodowcowych dochodzi tu do 70 m, oprócz drobnych frakcji piaszczysto –  żwirowych, w glinach zwałowych znajdują się duże eratyki.  Wiele z nich odsłania się na powierzchni, jednak tylko trzy egzemplarze ogłoszono pomnikami przyrody, mając na uwadze wartości przyrodnicze i naukowe.

Pierwszy z nich znajduje się w Wołowie, na skwerze, naprzeciw dworca kolejowego (skrzyżowanie ulic Kolejowej i Obrońców Lwowa)

GPS  N 51°20′02.11″ , E 16°38′02.59″

Obwód granitowego głazu wynosi 470 cm, wysokość 120 cm.

Drugi pomnikowy eratyk leży w Miłczu, na zarastającej łące na granicy lasu, ok. 350 – 400 m od drogi Miłcz – Miłcz Leśny. Do głazu można dojść z leśnego parkingu znajdującego się przed wjazdem do Miłcza. Początkowo idziemy 150 m czarnym szlakiem, skręcamy w pierwszą leśną drogę w lewo, po ok. 300 m skręcamy w lewo i idziemy do granicy lasu.

GPS  N 51°21′55.26″ , E 16°42′41.12″

Obwód granitowego głazu 750 cm, wystaje 80 cm nad poziom gruntu.

Idąc od wspomnianego parkingu czarnym szlakiem w kierunku Sławowic, dotrzemy do trzeciego pomnikowego głazu narzutowego. Gdy nie mamy ochoty na 1,5 km wędrówkę po lesie, możemy podjechać do leśnego parkingu przy drodze Garwół – Sławowice (200 m przed zabudowaniami) lub zaparkować auto przy nowo utwardzonej leśnej drodze 400 m wcześniej. Głaz leży w lesie ok. 20 m od szlaku.

GPS  N 51°21′44.53″ , E 16°43′39.55″

Głaz z gruboziarnistego granitu mierzy w obwodzie 755 cm, wysokość ok. 1,5 metra.

Szkoda, że ani jeden z ww. głazów nie został w żaden sposób oznakowany. Tabliczka lub informacja namalowana na głazie, z pewnością zwróciłaby uwagę turystów nie zaznajomionych z tematem.

Czarci Kamień w Bulinie k. Kożuchowa.

Dużym głazom narzutowym ludzie dawniej przypisywali nadnaturalne pochodzenie. Nie znając ich polodowcowej genezy – z braku innych wytłumaczeń – przenoszenie ciężkich, niejednokrotnie kilkudziesięciotonowych głazów przypisywano diabelskim mocom. Wiele legend związanych z eratykami ma podobny scenariusz. Czart chcąc podstępnie nocą zburzyć klasztor, kościół, młyn czy zamek, leci trzymając w szponach niszczycielski głaz.     Na szczęście pierwsze promienie słońca osłabiają diabelskie moce i głaz ląduje z dala od celu, nie czyniąc nikomu krzywdy. Wszelkie rysy, zagłębienia i otwory w głazie pochodzą wg. legend od czarcich pazurów. Samym głazom przeniesionym przez piekielne siły, nadawano często powtarzające się w Polsce nazwy diabelskich, czarcich itp głazów, kamieni (Diabelski Kamień (Głaz Krabata) k. TrzebielaDiabelski Kamień k. Żagania). Z podobną legendą wiąże się nazwa Czarciego Kamienia, leżącego w Bulinie k. Kożuchowa.

Czarci Kamień leży przy polnej drodze, łączącej Bulin ze Stypułowem. Aby go odnaleźć należy jechać szosą z Kożuchowa w kierunku Mirocina Górnego i skręcić w lewo w lokalną, mocno zniszczoną  drogę do Bulina. Przy pierwszych zabudowaniach, w pobliżu agroturystyki, skręcamy w lewo, w drogę gruntową, która po kilkuset metrach zawiedzie nas w pobliże głazu. 

Pieszo z Kożuchowa dojdziemy niebieskim lub czerwonym szlakiem, rowerem – żółto znakowanym Szlakiem Czarciego Kamienia.

Eratyk granitowy o obwodzie 8.8 metra (  2 x 2 x 3 m ) jest od 2006 r. chroniony jako pomnik przyrody nieożywionej.