Archiwa tagu: głaz narzutowy

Pomnikowy eratyk w Błotnicy (gm. Złoty Stok).

Opublikowany przez
Odpowiedz

W plejstocenie (epoce lodowcowej) na teren dzisiejszej Polski wielokrotnie nasuwał się lądolód skandynawski. Podczas największych zlodowaceń lodowiec dotarł do krawędzi Sudetów, pozostawiając po sobie pamiątki w postaci zdeponowanego materiału skalnego, nieraz w postaci dużych głazów narzutowych, zwanych eratykami. Na Dolnym Śląsku największe nagromadzenie pomnikowych eratyków znajduje się przy linii sudeckiego uskoku brzeżnego, ciągnącego się (na terenie Polski) od okolic Bolesławca do Złotego Stoku. Opisywałem je w artykułach: „Pomnikowe głazy narzutowe w Bolesławcu” „Głazy narzutowe w Warcie Bolesławieckiej” „Skupiska głazów narzutowych w Mokrzeszowie„. Tematem dzisiejszego artykułu jest pomnikowy głaz narzutowy leżący niedaleko Złotego Stoku, ok. 700 m na południe od ostatnich zabudowań (leśniczówka) wsi Błotnica.

GPS N 50°27′45.22″ , E 16°55′44.87″

Głaz nie jest trudny do odnalezienia, leży przy czerwonym szlaku turystycznym, w pobliżu charakterystycznego skrzyżowania leśnych dróg.

Przy głazie otoczonym drewnianym płotkiem ustawiono tablicę poglądową, opisującą zagadnienia związane ze zlodowaceniami.

Przybliżone wymiary głazu: długość 160 cm, szerokość 70 cm, wysokość 120 cm, obwód eratyku 436 cm.

Materiałem budującym głaz jest granit o dużym udziale różowych skaleni.

Pomniki przyrody w gminie Olszyna.

Opublikowany przez
Odpowiedz

Tereny niewielkiej gminy Olszyna leżą na Pogórzu Izerskim (Sudety Zachodnie), w powiecie lubańskim. Osią gminy jest ruchliwa droga krajowa nr 30 z Jeleniej Góry do Zgorzelca. Użyta w tytule liczba mnoga „pomniki” jest trochę na wyrost, lista pomników przyrody w gminie jest bardzo krótka – zawiera tylko jedną pozycję. Nie oznacza to, że w gminie brakuje obiektów godnych ochrony – jest ich wiele, co postaram się udowodnić w dalszej części artykułu.

Status jedynego pomnika przyrody w gminie Olszyna posiada piękny okaz buka pospolitego, rosnącego na terenie Szkoły Podstawowej nr 1 w Olszynie, przy ul. Świerczewskiego 20.

Uchwałą nr IX/47/2016 Rady Miejskiej w Olszynie z dnia 16 września 2016 r. zniesiono ochronę pomnikową z tego drzewa. Argumentem tej decyzji była „utrata wartości przyrodniczych drzewa spowodowana jego obumarciem oraz potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego”. Był to jedyny pomnik przyrody w gminie Olszyna.

GPS N 51°03′53.92″ , E 15°23′14.32″

Obwód okazu wynosi 435 cm, wysokość 33 m. Drzewo otoczono płotkiem i oznaczono stosowna tabliczką.

Przy zabytkowym kościele w centrum miasta rośnie piękny okaz dębu.

Bardzo cenne pod względem przyrodniczym są założenia parkowe przy pałacach w Olszynie Średniej i Dolnej.

Szczególnie interesujący jest wielopienny okaz grabu pospolitego, wyprowadzonego w formie „wazonowej” (park przy pałacu, ul. Chopina 39).

Równie wspaniałe jest założenie parkowe przy pałacu w Biedrzychowicach (Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych). W parku rośnie tak duża ilość drzew zasługujących na ochronę, że opisanie ich wykracza poza ramy objętościowe tego artykułu.

Interesujący jest również szpaler kasztanowców, ciągnący się od obrzeża parku w kierunku Olszyny.

Status pomnika przyrody nieożywionej należy się bezwzględnie olbrzymiemu eratykowi, leżącemu w dolinie bezimiennego potoku w pobliżu Krzewia Małego.

GPS N 51°03′30.69″ , E 15°21′40.87″

Głaz leży częściowo zanurzony w wodzie, ok. 500 m od drogi prowadzącej przez wieś. Jadąc od strony Olszyny, przed pierwszymi zabudowaniami mijamy mostek na opisywanym potoku. Schodząc w dół meandrującej strugi znajdziemy go lewym brzegu.

Zbudowany z kwarcytów występujących w okolicach Bolesławca (kilkanaście kilometrów na północ), został przywleczony w plejstocenie przez lądolód. Wymiary głazu w części widocznej na powierzchni terenu wynoszą: 7.2 m (długość), 5 m (szerokość), 2 m (wysokość). Obwód głazu narzutowego 20 m pozwala uznać go za największy eratyk w Sudetach.