„Leśne Kandelabry” w Nadleśnictwie Krzystkowice (gm. Bobrowice, lubuskie).

Cenne drewno i stosunkowo szybki przyrost nawet na bardzo ubogich glebach, to ujęty w lakonicznym skrócie powód wielkiej popularności sosny zwyczajnej w polskich lasach. Na opisywanym w dzisiejszym artykule terenie Nadleśnictwa Krzystkowice udział sosny w drzewostanie sięga aż 93%. Rosnące w zwarciu światłolubne sosny wytwarzają zwykle długi, prosty pień, nazywany nieprzypadkowo strzałą. Czasem jednak nie wszytko idzie po myśli leśnika. Z powodu różnych chorób, pasożytów, względnie zniszczenia młodych pędów przez zwierzęta lub śnieg, pojedyncze egzemplarze drzew lub pewne obszary lasu rosną z objawami zaburzenia wzrostu. Fragment takiego lasu o nazwie „Leśne Kandelabry” chroniony jako powierzchniowy pomnik przyrody znajduje się ok. 3 km na wschód od Tarnawy Krośnieńskiej – niewielkiej wioski leżącej na prawym brzegu Bobru, w gminie Bobrowice (pow. krośnieński, lubuskie).

Do „Leśnych Kandelabrów” zlokalizowanych w oddziale 33 f można dojść na kilka sposobów. Chyba najlepiej zostawić auto przy ostrym zakręcie na wjeździe do Tarnawy Krośnieńskiej i maszerować drogą gruntową odchodzącą w lewo (na wschód). Po niecałych 400 m wychodzimy na rozległą, zagospodarowaną rolniczo polanę. Idziemy dalej ok. 600 m do granicy lasu, następnie po kilkudziesięciu metrach skręcamy w lewo, w drogę poprowadzoną wzdłuż młodnika. Po chwili dojdziemy do wygodnego duktu i skręcamy w prawo. Tym sposobem znaleźliśmy się na linii oddziałowej, białe słupki w rogu oddziałów stanowić będą punkty orientacyjne. Idziemy tak długo w kierunku wschodnim, aż dotrzemy do słupka z numerami  14/13/34/33 i po 50 m skręcamy w prawo w las. Już po kilkudziesięciu metrach powinniśmy zobaczyć pierwsze poskręcane sosny.

Idąc skośnie przez pododdział leśny odnajdziemy ustawioną obok drogi tablicę. Możemy się z niej dowiedzieć, że mamy do czynienia ze 145 – letnim zniekształconym drzewostanem, rosnącym na powierzchni 2,15 ha.

GPS N 51°54′48.5″ , E 15°10′58.3″

Warto się pokusić i spróbować odnaleźć najbardziej znaną w Kandelabrach sosnę, nazywaną przez leśników Ośmiornicą (nie należy jej mylić z sosną Ośmiornicą rosnącą przy drodze Brody – Proszów). Rośnie niedaleko tablicy i posiada charakterystyczny, widoczny z daleka pokrój.

Mimo niepodważalnych walorów przyrodniczych oraz właściwego oznakowania przez Nadleśnictwo Krzystkowice tego miejsca, „Leśne Kandelabry” od lat nie figurują w  rejestrze pomników przyrody województwa lubuskiego. Prawdopodobnie ten pomnik przyrody został pominięty przez Wojewodę Lubuskiego przy publikowaniu serii Rozporządzeń w 2006 r. Nadleśnictwo jako administrator tego terenu powinno wpłynąć na Radę Gminy Bobrowice, o przegłosowaniu uchwały przywracającej ochronę prawną tego niezwykłego fragmentu lasu.

Powierzchniowy pomnik przyrody „Kandelabry” w gminie Brody.

„Kandelabry” to jeden z 5 powierzchniowych pomników przyrody w gminie Brody (powiat żarski, lubuskie). Ochroną pomnikową objęto tu fragment sosnowego lasu o fantazyjnie powyginanych pniach, administrowany przez Nadleśnictwo Lubsko, leśnictwo Zasieki, oddział 358f. Znalezienie tego niezwykle atrakcyjnego pomnika przyrody jest niestety dość trudne. Problemem jest położenie w dużym kompleksie leśnym, z dala od dostępnych dróg jezdnych. Przed planowanym wyjazdem należy sobie bezwzględnie  wydrukować mapę z zaznaczonymi oddziałami leśnymi, numerowane słupki w narożach oddziałów stanowią właściwie jedyne punkty orientacyjne.

GPS N 51°43′30″ , E 14°42′43″

Istnieją dwa punkty wyjścia do „Kandelabrów”, oba łączy szutrowa droga leśna, oznaczona od strony szosy Zasieki – Brody drogowskazem „Do punktu czerpania wody” (naprzeciw niewielkiego parkingu w pobliżu wsi Marianka, z wiatą, ławeczkami i kolorowymi tablicami). Pieszo lub rowerem pokonujemy 3,3 km, tuż przed przejazdem kolejowym skręcamy w lewo i dalej linią oddziałową do słupka 359/358/389.  W głębi oddziału, pomiędzy sosnami o typowym pokroju, wyróżniają się egzemplarze o silnie wykrzywionym pniu.

Bliższa droga prowadzi od strony wsi Brożek, polecana dla zmotoryzowanych turystów. W pobliżu wioski zlokalizowana jest stara fabryka materiałów wybuchowych, której fragment został przystosowany do gry w paintballa. Kierowani drogowskazami „Gotcha” dojeżdżamy do budynku hotelu (obok wysoki słup antenowy). Tam na parkingu zostawiamy auto, przechodzimy przez przejazd kolejowy za którym skręcamy w prawo i dalej 400 m do rogu oddziału 358. Skręcając w lewo dotrzemy do umieszczonych na skraju lasu tablic.

Przedmiotem ochrony jest fragment 85-letniego, sosnowego lasu o pow. 3,37 ha. Zwykle uznawane za tajemnicze wygięcie dolnych części pni sosen, jest tu tłumaczone szkodami wyrządzonymi przez motyla zwójkę sosnóweczkę oraz od zwierzyny płowej (spałowanie, zgryzanie).

W tym samym kompleksie leśnym (2 km w linii prostej, 3 km idąc liniami oddziałowymi) znajduje się drugi powierzchniowy pomnik przyrody o nazwie „Bór Suchy”. Więcej o nim w następnym artykule.