Zabytkowy park w Dalkowie (gm. Gaworzyce, dolnośląskie).

Opublikowany 9 kwietnia 2020 przez mareke

Dalków to wieś położona w powiecie polkowickim (gm. Gaworzyce, dolnośląskie), w centralnej części Wzgórz Dalkowskich – pasma wzniesień morenowych, będących częścią większej jednostki – Wału Trzebnickiego. W Dalkowie znajduje się lokalny węzeł szlaków pieszych i rowerowych, korzystając z nich trafimy do niezwykle malowniczych miejsc (Garb Kocich Gór, rezerwat Dalkowskie Jary). W centrum miejscowości znajduje się pałac wzniesiony w 1596 r., który w późniejszym czasie bywał wielokrotnie przebudowywany.

Od zachodu do pałacu przylega założenie parkowe o powierzchni ok. 5 ha. Drzewostan parku jest bardzo bogaty pod względem gatunków egzotycznych i może nosić miano małego ogrodu dendrologicznego. Rozpoznawanie poszczególnych taksonów ułatwiają ustawione przy drzewach tablice, ogólnie park jest świetnie przygotowany do prowadzenia w nim zajęć dydaktycznych o tematyce przyrodniczej i historycznej (https://www.dendrofarma.glogow.pl/). Ochroną pomnikową w dalkowskim parku objęto 7 drzew: cztery buki pospolite, dwa dęby szypułkowe i jeden platan klonolistny. Wszystkie są dobrze wyeksponowane i opisane stylowymi tablicami.

Zwiedzając park od strony pałacu warto zwrócić uwagę na ciekawie uformowany okaz cisa pospolitego oraz rosnące za nim sędziwe graby pospolite

Mijając południowe skrzydło pałacu naszą uwagę z pewnością przykuje (szczególnie latem) grupa 3 pomnikowych buków w odmianie purpurowej ((łac. Fagus sylvatica ’Atropunicea’).

Poszczególne okazy mierzą w obwodzie 240, 380 i 385 cm, wysokość drzew ok. 25 metrów.

Bliżej pałacu rośnie pomnikowy okaz platana klonolistnego o obwodzie o obwodzie 440 cm i wysokości 25 metrów. Szacunkowy wiek tego drzewa to ok. 150 lat; wiek podany na tablicy i w rejestrze RDOŚ – 300 lat – jest mocno przesadzony, tak stare platany mają w obwodzie ponad 10 metrów.

W głębi parku warto odnaleźć sędziwe egzemplarze drzew egzotycznych: tulipanowca amerykańskiego oraz mocno uszkodzony okaz igliczni (glediczji) trójcierniowej.

W centrum parku króluje pomnikowy buk w odmianie czerwonolistnej. Obwód tego okazu wynosi 465 cm, wysokość drzewa 30 m, szacunkowy wiek ok. 200 lat.

Obok pomnikowego buka rośnie okaz miłorzębu dwuklapowego – gatunek dość często spotykany w parkach, jednak niezwykły pod względem morfologicznym.

W zachodniej części parku znajdują się dwa dęby szypułkowe o statusie pomników przyrody. Drzewa mierzą w obwodzie 370 cm, wysokość obu 25 metrów.

Wracając północnym obrzeżem parku, warto zwrócić uwagę na okazałe jesiony rosnące w okolicach altany. Bliżej zabudowań folwarcznych zlokalizowany jest okaz matasekwoi chińskiej. To bardzo rzadko sadzone gatunek parkowy, razem z miłorzębem dwuklapowym nazywany jest żywą skamieliną.

Wracając w okolice pomnikowego platana, będziemy po drodze mijać intensywnie owocujący egzemplarz kasztana jadalnego.

Na koniec jeszcze dwa gatunki pochodzące z Ameryki Północnej: strzelista daglezja zielona o wysoko osadzonej koronie i znacznie skromniejszych rozmiarów cyprysik nutkajski.

Park w Sikorzycach (gm. Kostomłoty, dolnośląskie).

Opublikowany 10 marca 2020 przez mareke

Odpowiedz

W gminie Kostomłoty (pow. średzki, dolnośląskie) przeważającą (88%) część gruntów przeznaczono pod uprawy rolnicze, lasy pokrywają tu zaledwie 4% powierzchni. Szanse na znalezienie sędziwych drzew istnieją wyłącznie w XIX w. parkach podworskich. Spośród kilku założeń parkowych w gminie Kostomłoty pomnikowe drzewa znajdują się tylko w dwóch miejscowościach: Ramułtowice, opisane w poprzednim artykule oraz w sąsiedniej wsi Sikorzyce.

Park w Sikorzycach założono prawdopodobnie w 1 ćw. XIX w, w miejscu wcześniejszych, regularnych ogrodów barokowych przylegających do nieistniejącego obecnie pałacu. W latach 60 – tych XIX w. założenie parkowe przekształcono w stylu krajobrazowo – naturalistycznym, adaptując na cele spacerowe sąsiednie tereny leśne. W przeciwieństwie do częściowo zagospodarowanego parku w Ramułtowicach, ten z Sikorzyc od wielu lat jest pozostawiony naturalnej sukcesji i nawet w porze zimowej jest trudny do eksploracji, a latem pewnie przypomina dżunglę. Ochroną w formie grupowego pomnika przyrody objęto 21 drzew: 15 buków pospolitych o obwodach 220 – 550 cm, 2 lipy drobnolistne o obwodach 370 i 410 cm, 2 platany klonolistne o obwodach 440 i 550 cm, jeden dąb szypułkowy o obwodzie 380 cm i jeden jesion wyniosły o obwodzie 410 cm (dane z rejestru RDOŚ). Niestety żadne z tych drzew nie posiada stosownej tabliczki i identyfikacja niektórych jest bardzo problematyczna i niepewna. Chyba najłatwiej jest odnaleźć dwa pomnikowe okazy platana, pierwszy z nich rośnie kilka metrów od drogi Sikorzyce – Budziszów.

Platan zmierzony przez Pawła Lenarta – współtowarzysza wycieczki dendrologicznej – mierzył w obwodzie 588,5 cm i okazał się najgrubszym drzewem w sikorzyckim parku.

Drugi pomnikowy platan rośnie pięćdziesiąt metrów obok, tuż przy narożniku zarastającego boiska piłkarskiego. W wypróchnieniu dolnej części pnia platana ktoś urządził sobie legowisko, tworząc przy okazji wokół drzewa śmietnik.

Obok tego platana rośnie piękny okaz buka pospolitego, jednego z 15 objętych ochroną pomnikową.

Przy głównej alei parkowej prowadzącej od szlabanu wgłąb parku rośnie najciekawszy i najgrubszy egzemplarz buka, któremu warto poświęcić nieco więcej uwagi. To wspaniały okaz w odmianie czerwonolistnej, o czym można się przekonać latem lub ze zdjęć satelitarnych.

GPS N 51°05′29.3″, E 16°41′52.1″

Pomiar obwodu na wysokości pierśnicy dał wynik 572 cm, co stawia drzewo w czołówce najgrubszych, dolnośląskich buków.

Niemniej interesujący jest okaz buka w odmianie zwisającej (Pendula). Rosnąc w zwartym drzewostanie musiał wałczyć o dostęp do światła i wykształcił nietypowo wysoki jak na tę odmianę pień.