Dąb Jagiełło we wsi Górzykowo (gm. Sulechów, lubuskie).

Obszar gminy Sulechów to teren wyjątkowo bogaty pod względem przyrodniczym. Do ochrony pomnikowej powołano tu ponad 60 pojedynczych egzemplarzy i grup drzew oraz 2 głazy narzutowe (łącznie ponad 100 obiektów). Wiele z nich to rekordowe okazy, w znakomitej publikacji „Drzewa Polski” Wydawnictwo Naukowe PWN 2016 r. autorzy książki opisali aż 6 drzew z gminy Sulechów, w tym dwie najgrubsze sosny pospolite (Rzepicha, Waligóra, topola z Brodów, morwa biała z Sulechowa, dąb i robinia biała z Łęgowa). Jednak pod względem gatunkowym najliczniejsza grupę pomnikowych drzew w gminie stanowią dęby szypułkowe. W dzisiejszym artykule opiszę może nie najgrubszy ani też nie najstarszy dąb okolic Sulechowa, niemniej warty odwiedzenia ze względu na nietypowy pokrój. „Jagiełło” rośnie na krańcu wsi Górzykowo, zlokalizowanej na prawym (północnym) brzegu Odry i kończącej bieg Obrzycy (Kanał Gniła Obra), na wschód od drogi ekspresowej S-3. Do wsi najwygodniej dojechać od strony Cigacic; na przedłużeniu ulicy Akacjowej znajduje się wiadukt przerzucony nad S-3, dalej za drogowskazami ustawionymi na większych skrzyżowaniach.

Zanim dojedziemy do „Jagiełły” warto zwrócić uwagę na rosnącą tuż przy drodze (przy posesji nr 8) pomnikową lipę drobnolistną.

Drzewo mierzy w obwodzie 420 cm, wysokość lipy 23 m.

Jedziemy dalej, przy skrzyżowaniu kolejny drogowskaz.

Dąb szypułkowy „Jagiełło” rośnie na skraju lasu (oddz. 190t), u zbiegu dróg przy posesji nr 25.

Sędziwy dąb mierzy w pierśnicy 595 cm, wysokość okazu ok. 23 m, powołany do ochrony pomnikowej w 1982 r.

W pniu „Jagiełły” znajduje się potężna dziupla powstała prawdopodobnie po obcięciu potężnego konara, można podejrzewać że wnętrze dolnej części dębu jest puste.

Przed pomnikowym okazem ustawiono tablicę, mniejszą przybito do pnia.

Warto jeszcze odwiedzić pobliską winnicę „Winny Dworek”, przy której znajduje się hotel i restauracja.

Oczywiście daleki jestem od reklamowania picia alkoholu 🙂 , piszę o winnicy tylko dlatego, że kilka metrów od bramy wjazdowej rośnie pomnikowa lipa szerokolistna o obwodzie 470 cm.

tabliczka na pomnikowej lipie szerokolistnej

W Górzykowie, na prywatnych posesjach rośnie jeszcze jedna pomnikowa lipa szerokolistna oraz cis pospolity. Grupa pomnikowych dębów szypułkowych zlokalizowana jest na północ od wsi.

Pomniki przyrody w gminie Pieńsk (dolnośląskie).

Gmina miejsko – wiejska Pieńsk leży w zachodniej części województwa
dolnośląskiego, w powiecie zgorzeleckim. Zachodnia granica gminy to również granica Polski z Niemcami, jej przebieg wyznacza mocno meandrująca Nysa Łużycka. Obszar gminy Pieńsk to w przeważającej części tereny rolnicze, użytki leśne administrowane przez Nadleśnictwo Pieńsk stanowią ok. 35 % powierzchni – to fragment Puszczy Zgorzeleckiej (część Borów Dolnośląskich).

Lista tutejszych pomników przyrody jest dość krótka – to zaledwie 4 pojedyncze egzemplarze drzew i jedna aleja wielogatunkowa z przewagą lip – do ochrony pomnikowej zostały powołane jeszcze przez Wojewodę Jeleniogórskiego w latach 1992 – 94. Najbardziej okazałym drzewem pomnikowym jest lipa drobnolistna „Graniczna”, rosnąca we wsi Żarka nad Nysą.

Drzewo znajdziemy na południowym krańcu wsi, przy ostrym zakręcie drogi, ok. 50 m od zabudowań posesji 31 a.

GPS  N 51°12′09″ , E 15°01′18″

Sędziwa lipa mierzy 642 cm w obwodzie, wysokość drzewa 21 m, wiek ok. 250-300 lat. Stan zdrowotny pomnikowej lipy – średni, wewnątrz pnia znajduje się duży ubytek.

Kolejne pomnikowe drzewa znajdują się we wsi Żarki Średnie. Dwa pomnikowe dęby rosną w pobliżu ruin zabytkowego pałacu i pobliskiego kościoła.

Dąb „Żarko” rośnie po prawej stronie drogi, tuż przy wjeździe do miejscowości od strony południowej.

Obwód pomnikowego dębu wynosi 467 cm, wysokość drzewa 22 m, wiek ok. 250 – 300 lat. Na pniu poniżej tabliczki z godłem znajduje się druga, ale całkowicie nieczytelna.

Drugi pomnikowy dąb o nazwie „Miłosz” rośnie ok. 50 m od drogi. Prowadzi do niego dwustronnie obsadzona alejka.

Obwód dębu wynosi 467 cm, wysokość drzewa 23 m, wiek ok. 250-300 lat.

Ciekawostką są widoczne w pobliżu ślady działalności bobra. Zadziwiające na jak grube drzewa porywa się to niewielkie przecież zwierzę.

Okazałe dęby, warte objęcia ochroną pomnikową, rosną również w szpalerze w pobliżu pałacu.

Niestety, nie udało mi się zlokalizować pomnikowego klonu pospolitego o nazwie „Florian”, rosnącego gdzieś na granicy wsi. Być może drzewo to już nie istnieje, w Programie Ochrony Przyrody na lata 2006 – 2015 Nadleśnictwa Pieńsk jego stan był określony jako zły (dziuplasty) a zmierzona wysokość wynosiła ledwie 10 m.

W północnej części Żarek Średnich, naprzeciw posesji 137, rośnie oznaczona tabliczką lipa drobnolistna o wysokości 21 m i średnicy pnia 140 cm. Drzewo to nie figuruje w rejestrze RDOŚ.

Pomnikiem przyrody w gminie Pieńsk jest wspomniana wcześniej aleja wielogatunkowa z przewagą lip drobnolistnych, zlokalizowana w nieistniejącej już wsi Prędocice (Toporów). Opisałem ja dokładnie w artykule „Aleja lipowa w Prędocicach – Toporowie„.