Archiwa tagu: pomnikowy głaz narzutowy

Pomnikowy głaz w gminie Turawa (opolskie).

Opublikowany przez
4

Jezioro Turawskie to rozległy zbiornik zaporowy na Małej Panwi o powierzchni 24 km², położony kilkanaście kilometrów na wschód od Opola. Zbiornik budowano w latach 1933 – 1939 aby umożliwić regulację poziomu wody na Odrze oraz w celach rekreacyjno – wypoczynkowych. Do usypania wału pobierano kopalinę z pobliskich wyrobisk, które po zalaniu utworzyły Jezioro Średnie i Małe (przylegają od południa do Jeziora Turawskiego). W 1936 roku, w trakcie prac przy budowie zbiornika, odnaleziono sporej wielkości głaz narzutowy. Decyzją kierownictwa budowy został on przetransportowany poza obręb jeziora. Obecnie leży pomiędzy Jeziorem Turawskim Dużym a Jeziorem Średnim, na północ od miejscowości Niwki (gmina Turawa).

GPS N 50°42′44.2″ , E 18°05′58.2″

Głaz jest łatwy do odnalezienia, ponieważ znajduje się kilka metrów od szlaków turystycznych (niebieskiego, zielonego i żółtego) poprowadzonych wzdłuż Jeziora Turawskiego.

Obwód pomnikowego eratyku wynosi 520 cm, długość 163 cm i wysokość 100 cm. Zbudowany jest z różowego granitu skandynawskiego przywleczonego w plejstocenie przez lodowiec.

Opisywany głaz jest pomnikiem przyrody nieożywionej od 2 lipca 1955 r., na jego powierzchni widoczny jest ślad po tabliczce.

08.04.2018 r. Przed kilkoma dniami regionalne serwisy podały informację o zaginięciu eratyku. Ponoć głazu nie widziano już pod koniec marca. Sprawę bada policja.

Pomnikowy eratyk w pobliżu wsi Ręczno (pow. piotrkowski, łódzkie).

Opublikowany przez
Odpowiedz

Głazy narzutowe (eratyki) to okruchy skalne – niekiedy olbrzymich rozmiarów – przywleczone w plejstocenie przez lądolód ze Skandynawii. Ze względu na dużą wartość naukową i geoturystyczną większe głazy zwykle chronione są jako pomniki przyrody nieożywionej. Najwięcej pomnikowych narzutniaków występuje w północnych regionach Polski. Bardzo dużo jest również w woj. mazowieckim (169 szt. pojedynczych lub zgrupowań głazów) i wielkopolskim (96 szt.). Na tym tle bardzo blado prezentuje się woj. łódzkie – 13 pomnikowych głazów (czasami są to grupy eratyków) to niewiele, mając na względzie fakt, że w sąsiadującym od południa woj. świętokrzyskim jest ich 35 szt., a w woj. śląskim 25 szt. (wszystkie dane pochodzą z Rocznika Statystycznego GUS 2015 r.).

W dzisiejszym artykule opiszę głaz leżący na terenach leśnych, położonych na północ od wsi Ręczno (siedziba gminy). Aby trafić do pomnikowego narzutniaka należy w centrum wsi skręcić przy markecie „Dino” w kierunku ściany lasu. Pod lasem znajduje się Stacja Demontażu Pojazdów oraz tylna część miejscowego cmentarza. Dalej udajemy się piechotą wchodząc na drogę, która odchodzi od głównej (tą przyjechaliśmy) skośnie w lewo. Po ok. 850 m wyszukujemy po lewej stronie brzozę, z namalowaną strzałką i  literą „G”.

Przedzieramy się kilkanaście metrów przez krzaki i już mamy możliwość podziwiania dość okazałego głazu.

GPS N 51°12’04” , E 19°50’50”

Obwód pomnikowego głazu wynosi 750 cm, materiał z którego jest zbudowany to granit.

Status pomnika przyrody głaz uzyskał całkiem niedawno bo w 2013 r. W Uchwale nr XXIV/169/2013 Rady Gminy Ręczno z dnia 27 marca 2013 r. powołującej do ochrony pomnikowej ten eratyk jest mowa o jeszcze jednym, mniejszym głazie (obwód 300 cm) w tej lokalizacji. Niestety, nie są to jedyne nieścisłości w tym dokumencie.