Pomnikowa lipa w Stroniu Śląskim (pow. kłodzki, dolnośląskie).

Stronie Śląskie to niewielkie przygraniczne miasto (siedziba gminy miejsko – wiejskiej) położone w powiecie kłodzkim (dolnośląskie), w Sudetach Wschodnich, u zbiegu Białej Lądeckiej i Morawki. Rozwój gospodarczy miasta i gminy oparty jest na dalszym rozwijaniu turystyki, sportu i rekreacji – leży w pięknym krajobrazowo regionie, na jej terenie jest sporo interesujących miejsc: Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie, Muzeum Ziemi w Kletnie, stara sztolnia uranowa w okolicy Kletna. Amatorów sportów zimowych przyciąga m.in. ośrodek narciarski „Czarna Góra”, stacja narciarska Kamienica, stoki w Bielicach, Nowej Morawie i Starym Gierałtowie. O walorach przyrodniczych gminy świadczy położenie w całości na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny, z czterema rezerwatami przyrody, dwoma użytkami ekologicznymi i zaledwie jednym pomnikiem przyrody!? Jest nim lipa drobnolistna rosnąca Stroniu Śląskim, nad Morawką, tuż przy kaplicy św. Onufrego z XVIII w.

Stronie Śląskie - pomnikowa lipa na tle kaplicy św. Onufregopomnikowa lipa w Stroniu Śląskimpomnikowa lipa w Stroniu Śl.

Pomnikowa lipa ze Stronia Śląskiego znajduje się ok. 500 m poniżej kamiennej zapory na Morawce, która wraz z wałem ziemnym tworzy suchy zbiornik przeciwpowodziowy o pojemności 1,38 mln m³.

zapora i przerwany wał przeciwpowodziowy w Stroniu Śląskimzapora na Morawce w Stroniu Śląskim

15 września 2024 r. podczas powodzi intensywne opady deszczu spowodowały przepełnienie zbiornika i przelanie wody przez zaporę. Następnie po lewej stronie od zapory murowanej doszło do rozmycia wału ziemnego, co skutkowało wypłynięciem niemal całości zgromadzonej wody w zbiorniku.

teren poniżej zapory w Stroniu Śląskim

Powstała fala powodziowa spustoszyła nadbrzeżną, południową część Stronia Śląskiego, następnie połączyła wody z Białą Lądecką siejąc dalsze zniszczenia mostów, dróg i zabudowań. Po zalaniu prawie całego Stronia Śląskiego zrujnowała niżej położone części Lądka – Zdroju, Radochowa, Trzebieszowic, Ołdrzychowic Kł. i Żelazna. W dalszej kolejności niszcząca fala połączyła się z wezbraną Nysą Kłodzką pogrążając i tak już zalane Kłodzko. Przyglądając się uszkodzeniom grubych murów kaplicy pw. św. Onufrego, ciężko jest uwierzyć, że rosnąca obok pomnikowa lipa wyszła z tragedii praktycznie bez szwanku.

zniszczony powodzią teren przy kaplicy św. OnufregoStronie Śląskie - zniszczona powodzią kaplica pw. św. Onufregopomnikowa lipa przy kaplicy św. Onufrego w Stroniu Śląskimpomnikowa lipa przy kaplicy pw. św. Onufrego w Stroniu Śląskim

Jakim cudem opisywana lipa nie została uszkodzona przez żywioł? Dlaczego stoi dalej podczas gdy woda zabrała mosty, budynki i boisko przy której rosła? Natura nie przestaje zaskakiwać…

pomnikowa lipa obok kaplicy św. Onufrego w Stroniu Śląskimpomnik przyrody - lipa w Stroniu Śląskim

Stronie Śl. - pień pomnikowej lipy

Pomnikowe drzewo posiada pień od którego na wysokości ok. 1,5 metra odchodzą 3 główne przewodniki. W jednym z nich znajduje się sporej wielkości dziupla – jednak nie jest ona skutkiem powodzi – była opisywana już 2015 r.

przelotowa dziupla w pniu pomnikowej lipy

Ocalałe z powodzi drzewo posiada status pomnika przyrody na mocy Rozporządzenia nr 11 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 8 sierpnia 2008 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.

Stronie Śląskie - pień pomnikowej lipypień pomnikowej lipy ze Stronia Śląskiego

Obwód pomnikowej lipy wynosi 641 cm, wysokość okazu 25 metrów. Pień nie został oznakowany typową tabliczką. Zresztą nie ma co się dziwić, na mapie Parku Morawka w Stroniu Śląskim słowem nie wspomniano o istnieniu pomnikowego drzewa przy kaplicy św. Onufrego.

pień pomnikowej lipy ze Stronia Śl.Stronie Śląskie - pień pomnikowej lipy o obwodzie 641 cmtablica Park Morawka w Stroniu Śląskim

Pomnikowe drzewa w Polanicy-Zdroju (pow. kłodzki, dolnośląskie).

Polanica- Zdrój to miasto w powiecie kłodzkim położone w dolinie Bystrzycy Dusznickiej, pomiędzy Górami Stołowymi, Górami Bystrzyckimi a Kotliną Kłodzką. Centrum miejscowości zajmują budynki sanatoryjne z rozległym Parkiem Zdrojowym, w którym ochroną pomnikową objęto 13 drzew i skupisko różaneczników (5 żywotników olbrzymich, 3 topole czarne, klon jawor, jesion wyniosły, modrzew europejski, choina kanadyjska i cyprysik groszkowy). Pozostałe pomnikowe drzewa w Polanicy-Zdroju w ilości 16 szt. to w przeważającej części żywotniki olbrzymie (10 szt.), ponadto pojedyncze okazy lipy drobnolistnej, klona jawora, dębu szypułkowego, topoli białej, świerka pospolitego i jałowca pospolitego.

Grupa siedmiu pomnikowych żywotników olbrzymich zlokalizowana jest przy al. 1000-lecia, niedaleko skrzyżowania z ul. Jana Pawła II.

pomnikowe żywotniki z Polanicy-Zdrojupomnikowe żywotniki rosnące przy al. 1000-lecia w Polanicy-Zdrojupomnikowe żywotniki olbrzymie rosnące przy al. 1000-lecia w Polanicy-Zdrojujeden z grupy siedmiu pomnikowych żywotników z Polanicy-Zdroju

Drzewa mierzą w obwodzie 110, 75+78+103+168, 241, 205+86+125, 146+81+40, 211+148, 160+114 cm, wysokość okazów 13 – 24 metrów.

pomnikowe żywotniki z al. 1000-leci w Polanicy-Zdrojuszpaler pomnikowych żywotników w Polanicy-Zdrojupnie pomnikowych żywotników z al. 1000-leci w Polanicy-Zdrojupnie pomnikowych żywotników przy al. 1000-lecia w Polanicy-Zdrojupnie pomnikowych żywotników olbrzymich z al. 1000-lecia w Polanicy-Zdrojupień pomnikowego żywotnika z al. 1000-lecia w Polanicy-Zdrojupień pomnikowego żywotnika z al. 1000-lecia z Polanicy-Zdrojunajchudszy z grupy pomnikowych żywotników w Polanicy-Zdroju

Pomnikowy żywotnik olbrzymi o obwodzie 236 cm i wysokości 25 metrów rośnie na terenie posesji przy ul. Matuszewskiego nr 6.

Polanica- Zdrój - pomnikowy żywotnik rosnący przy ul. Matuszewskiego 6Polanica- Zdrój - pień pomnikowego żywotnika rosnącego przy ul. Matuszewskiego 6

Kolejny pomnikowy okaz żywotnika olbrzymiego znajduje się na pasie zieleni przyulicznej, obok posesji przy ul. Fabryczna 12.

pomnikowy żywotnik przy ul. Fabrycznej 12 w Polanicy-Zdrojupomnikowy żywotnik olbrzymi przy ul. Fabrycznej 12 w Polanicy-Zdroju

Żywotnik posiada w części odziomkowej regularny pień mierzący w obwodzie 173 cm, wysokość drzewa 20 metrów.

pień pomnikowego żywotnika przy ul. Fabrycznej 12

Ostatni z polanickich żywotników o statusie pomnika przyrody znajduje się przy ogrodzeniu posesji przy ul. Warszawskiej 2, naprzeciwko Komisariatu Policji. Drzewo mierzy w obwodzie 214 cm, wysokość okazu 23 metry.

pomnikowy żywotnik olbrzymi przy ul. Warszawskiej 2 w Polanicy-Zdrojupomnikowy żywotnik przy ul. Warszawskiej 2 w Polanicy-Zdrojupień pomnikowego żywotnika przy ul. Warszawskiej 2

W pobliżu, na skwerze pomiędzy ulicami Warszawską a Harcerską, rośnie pomnikowy okaz topoli białej o obwodzie 358 cm i wysokości 25 metrów.

Polanica- Zdrój - korona pomnikowej topoli białejPolanica- Zdrój - pomnikowa topola białaPolanica- Zdrój - pień pomnikowej topoli białej

Jedyna pomnikowa lipa drobnolistna w opisywanym mieście rośnie na terenie leśnym, zlokalizowanym po wschodniej stronie ul. Kłodzkiej, ok. 110 m na południowy – wschód od stacji paliw Orlen.

pomnikowa lipa z Polanicy-Zdroju

Lipa charakteryzuje się oryginalnym pokrojem, z grubszego pnia (537 cm w obwodzie) dość nisko odchodzi ogromny konar; drugi pień (264 cm) jest mocno odchylony od pionu, z niemal poziomą gałęzią wiszącą nad ścieżką.

Polanica-Zdrój - pomnikowa lipa o nietypowym pokrojuPolanica-Zdrój - pień pomnikowej lipy

W niewielkiej odległości od lipy, tuż przy budynku przy ul. Jaśminowa 2, rośnie dąb szypułkowy otoczony ochroną pomnikową. Drzewo mierzy w obwodzie 350 cm, wysokość drzewa 25 metrów.

pomnikowy dąb przy ul. Jaśminowej 2 w Polanicy-Zdrojupomnikowy dąb szypułkowy przy ul. Jaśminowej 2 w Polanicy-ZdrojuPolanica-Zdrój - pień pomnikowego dębu

Jeden z dwóch dolnośląskich jałowców pospolitych o statusie pomnika przyrody rośnie na cmentarzu komunalnym w Polanicy-Zdroju, przy murowanym ogrodzeniu, na lewo od wejścia.

cmentarz w Polanicy- Zdroju - pomnikowy jałowiec od strony ulicypomnikowy jałowiec na cmentarzu w Polanicy-Zdrojucmentarz w Polanicy- Zdroju - pomnikowy jałowiecZ  głównego pnia o obwodzie 110 cm odchodzą trzy konary, ale jeden jest obłamany.Polanica-Zdrój - pień pomnikowego jałowca

Na skwerze u zbiegu ulic Piastowskiej i Cichej znajduje się charakterystyczna grupa czterech świerków pospolitych. Jeden z nich (o obwodzie 286 cm) został objęty ochroną pomnikową.

Polanica- Zdrój - grupa świerków z pomnikowym okazemPolanica- Zdrój - grupa świerków pospolitych z pomnikowym okazemPolanica- Zdrój - pień pomnikowego świerka

W północnej części miasta, po prawej stronie ul. Mickiewicza, ok. 50 m od skrzyżowania z ul. Zdrojową, rośnie pomnikowy klon jawor. Drzewo charakteryzuje się krótkim pniem o obwodzie 496 cm i szeroką, silnie rozgałęzioną koroną.

pomnikowy jawor przy ul. Mickiewicza w Polanicy-Zdroju latempomnikowy jawor przy ul. Mickiewicza w Polanicy-Zdrojuul. Mickiewicza w Polanicy-Zdroju - pień pomnikowego jawora