Pomniki przyrody w gminie Szczytna.

Gmina miejsko – wiejska Szczytna położona jest w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim. Pod względem geograficznym teren gminy położony jest w Sudetach Środkowych i obejmuje fragmenty czterech jednostek: część północna leży w obrębie Gór Stołowych, część zachodnia należy do Obniżenia Dusznicko-Szczytnieńskiego, część południowa leży w obrębie Gór Bystrzyckich, natomiast część wschodnia gminy położona jest w obrębie Kotliny Kłodzkiej. Wspaniałe widoki obejmujące znaczna część gminy można podziwiać z platformy widokowej na Szczytniku, zamontowanej na Orlich Skałach, blisko Zamku Leśna.

Gmina Szczytna może się pochwalić 10 pomnikami przyrody ożywionej, o dużej rozpiętości gatunkowej. Jeden z nich – żywotnik olbrzymi – rośnie przed budynkiem Urzędu Miasta i Gminy przy ul. Wolności 42.

GPS N 50°25′00.50″, E 16°26′27.20″

Żywotnik mierzy 286 cm w obwodzie, wysokość drzewa 22 metry, na pniu brak tabliczki.

(Edycja wpisu 04.06.2017 r.) Uchwałą Rady Miejskiej nr XXI/127/16 w Szczytnej z dnia 29 grudnia 2016 r. powołano do ochrony pomnikowej drugi egzemplarz żywotnika olbrzymiego i nadano mu nazwę „Adam”. Rośnie on na terenie leśnym porastającym północne zbocze wzgórza Gołębia (706 m n.p.m.), w zagłębieniu terenu, na zakręcie żółtego szlaku turystycznego ze Szczytnej przez Stare Bobrowniki do schroniska „Pod Muflonem” i dalej do Dusznik – Zdroju.

GPS N 50°23′45.01″ , E 16°25′19.23″

Drzewo mierzy w obwodzie 335 cm, wysokość okazu 35 metrów.

W peryferyjnej części Szczytnej –  w Starych Bobrownikach rośnie pomnikowy egzemplarz cisa pospolitego. Okaz rośnie na skraju lasu, za posesją nr 11 i jest dość trudny do odnalezienia.

GPS N 50°23′37.80″, E 16°24′48.50″

Cis mierzy 260 cm w obwodzie i jest wysoki na 9 metrów.

Potężna lipa drobnolistna o statusie pomnika przyrody rośnie w Wolanach, przy skrzyżowaniu wiejskich dróg niedaleko Szalejowa Górnego.

GPS N 50°25′57.67″, E 16°31′30.86″

Obwód pomnikowej lipy wynosi aż 632 cm, wysokość drzewa 23,5 metra.

W tej samej miejscowości znajduje się park przylegający do nieistniejącego już pałacu. Rośnie w nim wiele drzew o wymiarach pomnikowych, m.in. piękny buk w odmianie czerwonolistnej.

17.10 2017 r. Uchwałą  nr XXVIII/169/17 Rady Miejskiej w Szczytnej z dnia 24 sierpnia 2017 r. buk uzyskał status pomnika przyrody. Obwód okazu wynosi 415 cm, wysokość drzewa 30 m.

GPS N 50°26′23.7″, E 16°31′00.1″

Pomnikiem przyrody jest dąb szypułkowy o obwodzie 480 cm, rosnący w kępie drzew ok. 300 m na północ od parku.

GPS N 50°26′34.37″, E 16°30′53.66″

Warte uwagi są również 2 sędziwe dęby rosnące ok. 350 m na wschód, w pobliżu ogródków działkowych.

Dwie pomnikowe topole białe – „Maria” i „Józef” – rosną przy domu nr 6 we wsi Studzienna.

GPS N 50°27′54.17″, E 16°26′32.91″

Obwód „Marii” wynosi 301 cm, „Józefa” 320 cm, wysokość obydwu ok. 20 metrów.Dwie pomnikowe lipy drobnolistne rosną w południowej części wsi Łężyce. Pierwsza z nich, o obwodzie 510 cm, zlokalizowana jest pomiędzy budynkami mieszkalnymi 10, 10a, 11, 12.

GPS N 50°25′36.17″, E 16°22′17.66″

Druga pomnikowa lipa o obwodzie 460 cm rośnie niedaleko, obok przystanku PKS, przy skrzyżowaniu dróg w pobliżu byłego folwarku.

GPS N 50°25′36.03″, E 16°22′12.21″

Będąc w Łężycach należy obowiązkowo odwiedzić rezerwat przyrody „Łężyckie Skałki”. Porozrzucane na łące bloki piaskowca przywołują na myśl sawannę afrykańską.

Jaskinia Radochowska.

Niewątpliwie najbardziej interesującymi formami krasowymi są jaskinie. Na Dolnym Śląsku istnieje kilka jaskiń chronionych jako pomniki przyrody nieożywionej (zespół jaskiń w Płóczkach DolnychSolna Jama), do tej grupy należy również Jaskinia Radochowska. Położona jest w środkowej części Gór Złotych (Sudety Wschodnie), w pobliżu wsi Radochów (gmina Lądek-Zdrój). Jaskinia jest udostępniona do zwiedzania (odpłatnie), prowadzą do niej dwa znakowane szlaki turystyczne. Aby się do niej dostać, należy w Radochowie zjechać za drogowskazem z szosy Kłodzko (Żelazno) – Lądek Zdrój i dalej 1200 m do granicy lasu. Tam znajduje się parking (autem o wyższym zawieszeniu można dojechać właściwie pod samą jaskinię), dalej piechotą kilkunastominutowy spacer żółtym szlakiem (na mapach i opisach zielony !) do zagospodarowanej turystycznie polany (wiata, ławki, murowany grill), nad potokiem Jaskiniec.

Do jaskini można dojść również niebieskim szlakiem spod kościoła w Radochowie (męcząca opcja), stromymi schodami wspinamy się na Kalwarię (zbocze Cierniaka), dalej szlakiem do połączenia się ze znakami żółtymi, ok. 100 m przed polaną.

Na polanie ustawiono kilka tablic, z których można zaczerpnąć wiedzę o Śnieżnickim Parku Krajobrazowym oraz o samej Jaskini Radochowskiej.

Do jaskini prowadzą dwa wejścia (pierwotnie trzy), oba są zamknięte metalową kratą.

Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem i trwa ok. 40 minut. Jaskinia czynna jest od 1 maja do 30 września w godz. od 10.00 do 18.00, we wszystkie dni tygodnia. Każdy uczestnik wycieczki otrzymuje kask z latarką czołową; bilet normalny 10 zł (lato 2014 r.). Mile widziana wcześniejsza zapowiedź wizyty (szczególnie w przypadku grup zorganizowanych). Telefon do przewodnika – 604 337 846.

Po krótkim wstępie pani przewodnik wprowadza nas do jaskini. Pomocny okazuje się zamocowany przy wejściu łańcuch oraz poręcze.

Choć szata naciekowa w większości została zniszczona, jaskinia nadal cieszy oko fantazyjnymi formami na ścianach i stropie.

Dochodzimy do miejsca z którego usunięto namulisko. Tu przy odrobinie wyobraźni można doszukać się w naciekach wizerunku głowy węża oraz Kopernika (lub jak ktoś woli Einsteina).

Tuż obok znajduje się Sala Gotycka, na jej stropie widoczny jej kontakt marmurów z inną skałą metamorficzną –  ciemnym łupkiem krystalicznym.

Dość regularne zagłębienia na ścianie to kociołki wirowe, świadczące o burzliwym przepływie wód przez jaskinię.

Na końcu Sali Gotyckiej można podziwiać niewielkie jeziorko z krystaliczną wodą, poziom lustra wody jest zmienny i zależny od opadów na zewnątrz.

Jaskinia Radochowska ma ponad 500 m długości, do zwiedzania udostępniono ok. 300 m. Miejscami jest dość ciasno, ale to stanowi o jej nieco „dzikim”, nie do końca skomercjalizowanym charakterze. W grupie, z którą miałem przyjemność zwiedzać jaskinię było kilkoro dzieci oraz starsze małżeństwo i świetnie sobie radzili. Trzeba się tylko pogodzić z faktem, że nasze ubranie po wyjściu może być brudne.

Warto jeszcze wspomnieć o ciekawej inicjatywie tworzenia Przyrodniczej Ścieżki Edukacyjnej, zlokalizowanej przy żółtym szlaku, po lewej stronie drogi do jaskini. Można mieć tu niepowtarzalną okazję, by ujrzeć tak rzadkie gatunki roślin jak : skalnica śnieżna i bazaltowa, paproć podrzeń żebrowiec i inne.