Głaz Bernarda w Bukowicach (gm. Brzeg Dolny, dolnośląskie).

Wspomniany w tytule głaz – wtedy jeszcze bezimienny – został powołany do ochrony pomnikowej już w 1964 r. na mocy Decyzji nr 91/64 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 10 kwietnia 1964 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody głazu narzutowego. Podana w dokumencie lokalizacja „nad drogą do młyna kości, w połowie drogi między Bukowicami a Jodłowicami” wydawać by się mogła dość oczywista, jednak na przestrzeni lat wokół usytuowania głazu narosło tyle nieprawdziwych informacji, że odnalezienie głazu stało się problematyczne.

Decyzja 1964 r.

W rejestrze pomników przyrody RDOŚ podany widnieje niewłaściwy numer działki (276 zamiar 294), a podane namiary GPS to punkt na polu uprawnym na południe od Bukowic, ok. 50 m od ściany lasu (żadnego głazu tam nie ma). Najwięcej zamieszania wprowadziła nazwa „Głaz Romera” – eratyk o takiej historycznej nazwie, ale o zupełnie innych rozmiarach, rzeczywiście znajduje się w tym samym kompleksie leśnym, 1,7 km w linii prostej od opisywanego głazu. Doprowadziło to do samostanowienia przez leśników pomnika przyrody bez odpowiedniego aktu prawnego.

rejestr rdoś

Dopiero Uchwała nr LXIV/404/23 Rady Miejskiej w Brzegu Dolnym z dnia 27 kwietnia 2023 r. wprowadziła w tej materii właściwy ład. Eratyk zyskał nazwę „Głaz Bernarda”, podano właściwy numer działki, współrzędne GPS i lokalizację na mapie. Dla porządku warto dodać, że w czerwcu 2023 r. Rada Miejska w Obornikach Śląskich stosowną Uchwałą ustanowiła pomnikiem przyrody wspomniany wyżej Głaz Roemera.

Z kilku możliwych wariantów dotarcia do Głazu Bernarda można wybrać trasę rozpoczynającą się we wsi Radecz. To propozycja dla preferujących dłuższe spacery po lesie, bądź poruszających się na rowerze (krótsze opcje to start z Bukowic lub Jodłowic). Przy skrzyżowaniu asfaltowej drogi do wsi Stary Dwór z szerokim, leśnym duktem znajduje się duży parking, obok miejsce odpoczynku pod wiekowym dębem oraz tablica dydaktyczna z mapą, na której zaznaczono usytuowanie głazu i trasę dojścia.Radecz - miejsce odpoczynku z okazałym dębem i mapą okolicyRadecz - okazały dąb szypułkowyRadecz - mapa trasy do pomnikowego głazu

Po przejściu ok. 3,6 km od parkingu, należy wypatrywać po lewej stronie drogowskazu kierującego do pomnikowego eratyku.

drogowskaz do pomnikowego głazu

Stąd już tylko 400 m metrów dzieli nas od Głazu Bernarda, którego należy wypatrywać po prawej stronie drogi.

GPS N 51°17’51.3” , E 16°47’29.6”

usytuowanie głazu Bernarda względem drogi leśnejstrzałka na kłodzie wskazująca głaz Bernarda

Lokalizacja podana w Uchwale to: działka nr 294 obręb Bukowice gmina Brzeg Dolny, znajdująca się w zarządzie Nadleśnictwa Oborniki Śląskie, pododdział 317-g w Leśnictwie Radecz, współrzędne geograficzne: 51.297611, 16.791528.1. Głaz Bernarda 2. Bukowice - Głaz Bernarda3. Pomnik Przyrody - Głaz Bernarda

Wymiary Głazu Bernarda (z Uchwały) to: obwód 6,50 m, długość 2,20 m, szerokość 1,85 m i wysokość 1,20 m.

4. Głaz Bernarda z Bukowic5. Pomnikowy głaz przy drodze z Bukowic do Jodłowic6. Głaz Bernarda - pomnik przyrody7. Pomnikowy eratyk - Głaz Bernarda

Opisywany eratyk został wymieniony w publikacji „Zabytkowe głazy narzutowe na obszarze Polski”, katalog cz. IV, Wydawnictwo Geologiczne – Warszawa 1983 r. strona 80, nr 334/G*(1125). Podane w tam wymiary to: obwód – 7,6 m, wysokość 1,1 m, zagłębiony, zagłębienia przypominające kształt stopy, ślady drążenia skały przez wodę, ślady wierceń. Materiał budujący – piaskowiec, być może z okolic Ostrzeszowa.

8. Usytuowanie Głazu Bernarda9. Bukowice - pomnikowy Głaz Bernarda10. Głaz Bernarda - pomnik przyrody od 1964 r.11. Głaz Bernarda o obwodzie 6,5 m

W promieniu kilkunastu metrów od Bernarda znajduje się drugi mniejszy głaz, dość mocno zagłębiony w ziemi.

głaz narzutowy w pobliżu Bernarda

Inny eratyk można odnaleźć przy leśnym parkingu, w połowie drogi między Bukowicami a Rościsławicami.

Eratyk leżący przy leśnym parkingu pomiędzy wsiami Bukowice i RościsławiceGłaz narzutowy leżący przy leśnym parkingu pomiędzy wsiami Bukowice i Rościsławice

O pozostałych pomnikach przyrody w gminie Brzeg Dolny można poczytać w artykule „Pomniki przyrody w gminie Brzeg Dolny„.

Pomniki przyrody w gminie Miękinia (pow. średzki, dolnośląskie).

Tereny gminy miejsko – wiejskiej Miękinia położone są w środkowej części województwa dolnośląskiego, w powiecie średzkim. Od wschodu gmina graniczy z Wrocławiem, od północy granicę stanowi rzeka Odra, od zachodu z gminą Środa Śląska, od południowego wschodu z gminą Kąty Wrocławskie i od południa z gminą Kostomłoty. Użytki rolne stanowią 69% powierzchni opisywanego obszaru, użytki leśne to 17% – te dane świadczą o rolniczym charakterze gminy. Ochroną pomnikową objęto tu 4 obiekty przyrodnicze – 3 pojedyncze egzemplarze drzew oraz jedną grupę 3 pomnikowych dębów z Wojnowic, opisanych dokładnie w poprzednim artykule.

Wojnowice - pomnikowy dąb nr 1 na tle zamku

Wojnowice - pomnikowy dąb o obwodzie 422 cmWojnowice - pomnikowy dąb nr 3 o obwodzie 459 cm

Obwody poszczególnych okazów to: 393 cm, 422 cm, 459 cm, wysokość drzew to 31 metrów.

Wojnowice - pień pomnikowego dębu o obwodzie 393 cmWojnowice - pień pomnikowego dębu nr 2 na tle zamkuWojnowice - pień pomnikowego dębu nr 3 o obwodzie 459 cm

Pojedynczy okaz dębu szypułkowego znajduje się w sąsiednim Mrozowie, w północno – wschodniej, nieogrodzonej części parku przypałacowego. Drzewo rośnie w mocno zakrzaczonym terenie, kilkanaście metrów od ulicy Parkowej (przy skrzyżowaniu z ulicą Odrzańską).

GPS N 51°11’18” , E 16°47’33.3”

Mrozów - pomnikowy dąbpomnikowy dąb z Mrozowa

Drzewo znajduje się w złym stanie zdrowotnym, widoczne są rany po odłamanych gałęziach, z dziupli w dolnej części pnia wysypuje się mursz. Obwód dębu wynosi 424 cm, wysokość okazu 24 metry.

korona pomnikowego dębu z Mrozowapień pomnikowego dębu z Mrozowauszkodzenie pnia pomnikowego dębu z Mrozowa

Na obrzeżu wsi Gąsiorów (ok. 180 m od ostatnich zabudowań), po lewej stronie drogi do Księgienic, rośnie dąb szypułkowy o statusie pomnika przyrody, który uzyskał już w lutym 1976 r.

GPS N 51°14’32.4” , E 16°44’49.5”

Gąsiorów - pomnikowy dąbpomnikowy dąb z Gąsiorowa

Pień tego drzewa o obwodzie 499 cm oprócz typowej dla pomników przyrody tabliczki posiada oznakowanie żółtego szlaku turystycznego. Dąb posiada asymetryczną koronę rozwiniętą w kierunku jezdni i zdrowy pień. Wysokość okazu to 19 metrów.

Gąsiorów - pień pomnikowego dębupień pomnikowego dębu z Gąsiorowa

Ostatni w tym zestawieniu pomnik przyrody – cis pospolity – rośnie obok przystanku autobusowego we wsi Czerna, na terenie piknikowo – rekreacyjnym.

GPS N 51°13’30” , E 16°48’00.1”

Czerna - pomnikowy cis pospolitypomnikowy cis ze wsi Czernapomnikowy cis pospolity ze wsi Czerna

Drzewo wysokie na 9 metrów jest silnie rozgałęzione, z ledwo widocznym i trudnym do sfotografowania pniem o obwodzie 198 cm. Tabliczkę „Pomnik Przyrody” przymocowano do słupka umieszczonego przy cisie.

Czerna - tabliczka na słupie przy pomnikowym cisieCzerna - pień pomnikowego cisa