Pomnikowy ajlant gruczołowaty na rynku w Chełmie (lubelskie).

Chełm to duże miasto położone we wschodniej części Polski (woj. lubelskie), niedaleko granicy z Ukrainą i Białorusią. W mieście jest wiele atrakcji turystycznych, zlokalizowanych głównie w centrum, m.in.: Chełmskie Podziemia Kredowe, Góra Zamkowa (opisana w poprzednim artykule) oraz chełmski rynek. To prostokątny plac nazwany imieniem doktora Edwarda Łuczkowskiego, rozciągnięty równoleżnikowo wzdłuż ul. Lubelskiej. Można tu podziwiać odsłonięte pozostałości dawnego ratusza i zrekonstruowaną studnię miejską.

Przy zachodnim skraju rynku, obok Pomnika Poległych za Ojczyznę, rośnie stosunkowo rzadko spotykane w Polsce drzewo z rodziny biegunecznikowatych – ajlant gruczołowaty, zwany też bożodrzewem gruczołowatym (lub gruczołkowatym).

Bożodrzew posiada długie (do 100 cm), pierzasto złożone liście, owocem są pojedyncze skrzydlaki z centralnie umieszczonym orzeszkiem. Wykazuje dużą odporność na zanieczyszczenia i suszę, ma niskie wymagania glebowe. Jest rośliną pionierską, w Polsce uznany za gatunek inwazyjny.

W województwie lubelskim tylko 3 ajlanty posiadają status pomnika przyrody. Ten z chełmskiego rynku objęto ochroną pomnikową 13.11.1987 r. Pień tego drzewo mierzy w obwodzie 205 cm, wysokość okazu ok. 15 metrów.

Pomniki przyrody w Gubinie cz. II.

Drugą część wycieczki po pomnikach przyrody Gubina rozpoczniemy od ulicy Piastowskiej. Piastowską (do 1945 r. Grüne Wiese) w dużej części ominęły zniszczenia wojenne i dzisiaj można przy niej podziwiać wiele pięknych willi i gmachów. Dumą ulicy Piastowskiej jest również kilka pomnikowych drzew, o szerokim wachlarzu gatunkowym.

Przy gmachu Sądu Grodzkiego (Piastowska 16) rośnie pomnikowy miłorząb dwuklapowy o obwodzie 110 cm.

Nieco dalej, po przeciwnej stronie ulicy, znajduje się niewielkie egzotarium z wieloma rzadkimi okazami drzew, jednak o miernej wartości dydaktycznej (brak tabliczek z nazwami gatunkowymi). Z ulicy dobrze widoczny jest tylko pomnikowy okaz cypryśnika błotnego o obwodzie 106 cm.

Ponadto w egzotarium pomnikowy okaz jodły balsamicznej i surmii (brak oznakowania stosowną tabliczką) oraz klony oznakowane tabliczką, które nie figurują w rejestrach pomników przyrody.

Kolejne pomnikowe drzewo – daglezja zielona o obwodzie 225 cm – rośnie na obrzeżu boiska szkolnego.

Sędziwy dąb szypułkowy o obwodzie 445 cm rośnie (w towarzystwie młodszego) przed blokiem mieszkalnym przy Piastowskiej 32.

Ogromny miłorząb dwuklapowy rośnie przy ulicy Oświęcimskiej 3, krzyżującej się z Piastowską. Okaz mierzy 275 cm w pierśnicy, wysokość drzewa 22 metry.

W pobliżu, na skarpie przy ulicy Zwycięstwa, rośnie pomnikowy okaz dębu bezszypułkowego o obwodzie 465 cm.

Naprzeciw, na tyłach garaży, drugi pomnikowy okaz dębu ale szypułkowego o obwodzie 470 cm.

Z ulicy Zwycięstwa schodami można się dostać na ul. Wysockiego. Tam w rogu ulicy można podziwiać okaz bożodrzewu gruczołkowatego (ajlantu) o obwodzie 120 cm.

Przed budynkiem nr 33 na pobliskiej ulicy Kosynierów rośnie pomnikowy okaz cyprysika Lawsona o obwodzie 98 cm.

Duże zgrupowanie pomnikowych platanów znajduje się w okolicy skrzyżowania ulic Żymierskiego, Różanej i Rycerskiej. Na północ od wspomnianego przecięcia ulic mozna podziwiać aleję 7 platanów o obwodach 210 – 360 cm.

7 platanów klonolistnych rośnie w szpalerze wzdłuż ul. Rycerskiej. Obwód drzew wynosi 170 – 310 cm, wysokość 12 – 20 metrów.

Samotny, mocno doświadczony platan o obwodzie 355 cm, rośnie na placu przy ulicy Różanej.

W Komorowie, dużej wsi graniczącej z Gubinem, rośnie najstarszy i najgrubszy w Polsce wiąz szypułkowy, opisany w artykule „Wiąz szypułkowy „Wiedźmin” w Komorowie k. Gubina„.