Kamień św. Wojciecha w Leosi (pow. świecki, kujawsko – pomorskie).

Jeden z największych głazów narzutowych w Polsce nazywany Kamieniem św. Wojciecha lub Diabelskim Kamieniem znajduje się w pobliżu Leosi – niewielkiej osady leśnej w gminie Drzycim (pow. świecki, woj. kujawsko – pomorskie). Według różnych źródeł eratyk zajmuje drugie, względnie trzecie miejsce w rankingu największych polskich narzutniaków, zamiennie z Głazem Mszczonowskim (Zawady, woj. łódzkie).

Piesi turyści mogą się do głazu dostać pociągiem (w Leosi jest stacja PKP), potem 350 m na wschód, następnie 500 m na południe. Samochodem lub rowerem docieramy do pomnikowego głazu ze wsi Bedlenki lub z drogi 239 Gródek – Laskowice (przy szosie ustawiono drogowskaz).

GPS N 53°29′08″, E 18°23′52″

W obu przypadkach należy przejechać ok. 2,5 km leśną, trochę zniszczoną drogą, do niewielkiego parkingu z tablicą informacyjną i miejscem piknikowym. Dalej już piechotą, ok. 150 m szlakiem niebieskim.

Przy samym głazie również ustawiono ławki i stoły, więc można się posilić podziwiając olbrzymie rozmiary głazu przywleczonego przez lodowiec ze Skandynawii.

Obwód pomnikowego eratyku wynosi 24.5 m, szerokość 8.8 m, wysokość ok. 3.8 m.

Materiał budujący Kamień św. Wojciecha to granit; na powierzchni głazu widoczne są słabo czytelne napisy oraz otwory po wierceniach.

Z głazem związane są legendy – jedna głosi, że z tego miejsca św. Wojciech wygłosił jedno ze swoich kazań w drodze do Prus. Według innego podania diabeł przenosił kamień by przegrodzić nurt Wdy, na szczęście nie zdążył przed świtem i był zmuszony porzucić go kilometr od rzeki.

Pomnikowy cis w Trzebielu.

Trzebiel to przygraniczna wieś gminna (przed 1945 r. miasto) w województwie lubuskim, w powiecie żarskim. Miejscowość zostało prawie całkowicie zniszczone podczas II wojny światowej, niemniej zachowało się kilka ciekawych zabytków. Unikalne są resztki szubienicy przy ul. Tuplickiej, jednego z 7 zachowanych tego typu obiektów w Polsce. Prowadzi do niej urocza aleja lipowa.

Wewnątrz szubienicy rośnie sędziwa lipa (w ostatnim czasie przycięta), która niestety uszkadza korzeniami zabytek.

Obok kościoła przy ul. Żarskiej znajduje się zachowany fragment obwarowań miejskich.

Nieco dalej, przy siedzibie Parku Krajobrazowego „Łuk Mużakowa” (Żarska 52), rośnie okazały cis pospolity.

Drzewo mierzy w obwodzie 210 cm, wysokość okazu 12.3 metra.

Wartym uwagi pomnikiem przyrody nieożywionej koło Trzebiela jest olbrzymi głaz narzutowy zwany Głazem Krabata lub Diabelskim Kamieniem. Eratyk mierzy 1350 cm w obwodzie, przy wysokości 225 cm. Opisałem go dokładnie w tym artykule.