Pomnikowy dąb Wim Sampers z Henrykowa (gm. Szprotawa, lubuskie).

Jeśli jakiegoś czytelnika zaintrygowała oryginalna nazwa tytułowego drzewa to odpowiem mu już w pierwszym zdaniu tego artykułu – Wim Sampers to imię i nazwisko właściciela terenu na którym rośnie pomnikowy dąb. Czy zatem można nazwać pomnikowe drzewo własnym imieniem i nazwiskiem? No widać, że można. Jak to zrobić? Trzeba przekonać Radę Gminy by podjęła stosowną Uchwałę. I tak 29 września 2021 r. Rada Miasta Szprotawy Uchwałą nr XXXVIII/279/2021 powołała do ochrony pomnikowej dąb szypułkowy i nadała mu oficjalną nazwę Wim Sampers. Drzewo rośnie w Henrykowie – wsi graniczącej z miastem Szprotawa (pow. żagański, lubuskie) – przy drodze gruntowej, na skraju śródpolnego zadrzewienia, ok. 700 m na północny – wschód od pałacu.

GPS N 51°34’31.1″ , E 15°34’05″

dąb Wim Sampers z Henrykowa k. Szprotawy

pomnikowy dąb Wim Sampers z Henrykowadąb Wim Sampers

Obwód pomnikowego drzewa wynosi 728 cm (w Uchwale 735 cm, ale dąb traci korę, więc chudnie), wysokość okazu 30 metrów, szacunkowy wiek ok. 400-500 lat (wg lokalnych działaczy nawet ponad 560 lat).

pień dębu Wim SampersWim Sampers o obwodzie 735 cm

Kondycja zdrowotna drzewa nie przedstawia się najlepiej: jeden z głównych przewodników uległ obłamaniu, pozostałości tego konaru obeschły, a martwica objęła większość pnia aż do ziemi; w odsłoniętym pniu utworzył się ubytek kominowy. Drugi przewodnik jest zdrowy, ale grozi mu rozszczepienie.

uszkodzenia na dębie Wim Sampers

uschnięty konar dębu Wim Sampers

zdrowa część dębu Wim Sampers

W przedwojennych źródłach można znaleźć informacje na temat tego dębu – już wtedy był pomnikiem przyrody, w 1916 r. mierzył w obwodzie 6,05 m i nazywany był Blecheiche, czyli  „dębem blaszanym” z powodu wielu stalowych okuć spinających uszkodzenia. Wydaje mi się, że „Wim Sampers” jest lepszą nazwą dla tego dębu niż niemieckojęzyczny „Blaszak”. Więcej zdjęć Wim Sampersa można odnaleźć na blogu Pawła Lenarta w artykule „Pomnikowy dąb szypułkowy “Wim Sampers” z Henrykowa. Na cześć gospodarza.„.

Pomniki przyrody w Henrykowie (gm. Ziębice).

Historia wsi Henryków (gm. Ziębice, pow. ząbkowicki, dolnośląskie) niemal od początku istnienia związana była z zakonem cystersów. Bracia zakonni przybyli tu w 1227 r. i kilka lat później przystąpili do budowy kościoła i klasztoru. Wieś jak i zabudowania klasztorne zostały zniszczone podczas najazdu Mongołów w 1241 r. Ok. 1270 r. powstał murowany romański klasztor. W tym samym czasie powstała pierwsza część tzw. Księgi Henrykowskiej, znajduje się w niej słynny zapis: „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai”, uznawany za najstarsze zapisane zdanie w języku polskim. Na przestrzeni wieków zespół klasztorny był wielokrotnie niszczony i odbudowywany, zachowując elementy poprzednich stylów architektonicznych. Obecnie stanowi jedno z najokazalszych i najpiękniejszych założeń barokowych na Śląsku, w skład którego wchodzi kilkadziesiąt zabytkowych budowli.

Do zespołu klasztornego przylega rozległy park z licznymi okazami drzew pomnikowych. Część przestrzeni parkowej stanowią regularne założenia – ogród włoski, ogród opacki.

W ogrodzie opackim, obok pawilonu, rośnie jeden z najstarszych cisów pospolitych w Polsce (starsze znajdują się w Henrykowie Lubańskim i Bystrzycy k. Wlenia). Wiek tego drzewa obliczony przez C. Pacyniaka wynosi 754 lata, obwód pomnikowego okazu 340 cm, wysokość 8 metrów.

pomnikowy cis w zespole klasztornym w Henrykowiepień pomnikowego cisa w zespole klasztornym w Henrykowie

Olbrzymi dąb szypułkowy o statusie pomnika przyrody rośnie tuż za południową bramą do zespołu klasztornego. Obwód tego dębu wynosi 570 cm, wysokość 23 m.

Idąc od tego dębu w kierunku klasztoru, mijamy pień pozostały po pomnikowym wiązie szypułkowym (obwód 510 cm).

W pobliżu rośnie pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 413 cm i wysokości 26 m.

Przy drugiej bramie wjazdowej na teren opactwa rośnie wiąz szypułkowy – pomnik przyrody o obwodzie 435 cm i wysokości 28 m.

pomnikowy wiąz przy bramie zespołu klasztornego w Henrykowie

Furtą znajdującą się na tyłach kościoła klasztornego można wyjść na teren rozległego parku o formie krajobrazowej. Przez park prowadzi niebieski szlak turystyczny oraz ścieżka dydaktyczna z licznymi tablicami.

Spacerując wyznaczoną trasą, mijamy po drodze 6 pomnikowych dębów szypułkowych o obwodach 410 – 480 cm.

pomnikowy dąb przy ścieżce dydaktycznej w Henrykowie