„Chrobry” – najstarszy dąb szypułkowy w Polsce obumarł.

Gdy w listopadzie 2014 r. płonął najstarszy w Polsce dąb szypułkowy „Chrobry” wiele osób zastanawiało się, czy sędziwe drzewo przeżyło wielogodzinny pożar. Na odpowiedź trzeba było czekać do wiosny następnego roku. Gdy w czerwcu 2015 r. odwiedziłem „Chrobrego” zielone liście w koronie dębu napawały dużą nadzieją na dalszy, długoletni żywot unikalnego pomnika przyrody (więcej zdjęć tutaj).

dąb Chrobry w 2015 r.

dąb Chrobry w 2015 r.

Zaniepokojony informacjami o złym stanie zdrowia „Chrobrego” podjechałem w lipcu 2019 r. do Piotrowic, by osobiście zweryfikować te doniesienia. Na miejscu ujrzałem nadwątlony pożarem i długoletnią suszą dąb, wykazujący wyraźne oznaki zamierania.

dąb Chrobry w 2019 r.

Korona drzewa była w całości uschnięta, jedyna żywa gałąź odchodziła od dolnej części pnia. Leżące pod drzewem obłamane konary dodatkowo utwierdzały mnie w przekonaniu, że los najstarszego w Polsce dębu jest już przesądzony.

ostatnia żywa gałąź na Chrobrym w 2019 r.usychający dąb Chrobry w 2019 r.jedyna żywa gałąź na Chrobrym w 2019 r.żywa gałąź na Chrobrym w 2019 r.uschnięte konary leżące pod Chrobrym

Wiosną 2020 r. „Chrobry” nie wypuścił już świeżych liści, co oznacza że prawdopodobnie obumarł.

dąb Chrobry w 2020 r.obumarły dąb Chrobryżywa jeszcze w 2019 r. gałąź Chrobrego

Widoczne w rozgałęzieniach konarów zielone liście nie wyrastają z dębu. To młoda siewka liściastego gatunku (z daleka przypomina czeremchę, ale nie ma jak się dokładnie przyjrzeć), która zadomowiła w takim nietypowym miejscu.

siewka w załomach konarów na dębie Chrobrymłoda siewka pomiędzy konarami Chrobrego

Nie ma kulturalnych słów by dosadnie określić głupotę osobnika, który podpalił i doprowadził do śmierci to niezwykle cenne pod wieloma względami drzewo. Rozległy żal może ścisnąć każdego wrażliwego człowieka, który uzmysłowi sobie, że „Chrobry” we względnie dobrym zdrowiu przetrwał ponad 750 lat, targany na przestrzeni czasu burzami, wiatrem, mrozem, suszą i wojnami, a padł pod naporem ludzkiej bezmyślności. Pamięć o tym wspaniałym okazie utrwalać będzie sześć sadzonek rozmnożonych z pędów żywego jeszcze dębu oraz ponad 500 tzw. „Dębów Papieskich” wyhodowanych z żołędzi „Chrobrego” i poświęconych w 2004 r. przez papieża Jana Pawła II.

młode dęby wyhodowane z pędów Chrobregogłaz przy Papieskim Dębie

Dąb bezszypułkowy „Klemens” przy drodze Turawa – Rzędów.

Dąb bezszypułkowy jest jednym z trzech rodzimych gatunków dębu występującego na terenie Polski (obok szypułkowego i omszonego). Występuje w naszym kraju zdecydowanie rzadziej niż dąb szypułkowy (dąb omszony rośnie tylko w rezerwacie „Bielinek” w zachodniopomorskim). W porównaniu do dębu szypułkowego bywa nieco niższy, żyje krócej (do 600 lat) i nie osiąga takich rozmiarów pnia (najgrubszy w kraju ma w obwodzie 637 cm). Najstarszy polski dąb bezszypułkowy rośnie w Rzędowie (gm. Turawa, opolskie), po lewej (północnej) stronie drogi łączącej Turawę z Rzędowem.

GPS N 50°44′38″ , E 18°06′46″

W 2015 r. ogłoszono konkurs na nazwę dla dębu, następnie drogą Uchwały Rady Gminy pomnikowemu drzewu nadano imię „Klemens”.

Drzewo otoczono płotem, obok ustawiono tablicę informacyjną z opisem gatunku i parametrami drzewa.

Obwód pomnikowego dębu wynosi 587 cm, wysokość 32 m, wiek (wg Pacyniaka) ponad 400 lat.