Głaz narzutowy Zaklęta Karczma k. Margonina (pow. chodzieski, wielkopolskie).

Duże głazy narzutowe, bądź takie o nietypowych fantazyjnych kształtach, coraz częściej są zauważane przez władze lokalne jako obiekty o walorach geoturystycznych, krajoznawczych, kulturowych, historycznych i itp., które mogą stanowić istotny element promocji gminy, powiatu lub regionu. Aby zwiększyć ich potencjał turystyczny ustawia się drogowskazy, buduje się w pobliżu eratyku wiaty (lub inne elementy zagospodarowania turystycznego), montuje tablice edukacyjne. Takie działania można zaobserwować w stosunku do dwóch opisanych w poprzednich artykułach narzutniaków (Kamień św. Wojciecha w Budziejewku, Tarcza Olbrzyma ze wsi Sokolniki), jak również w przypadku głazu o nazwie Zaklęta Karczma, leżącego niedaleko drogi nr 190, pomiędzy Próchnowem a Margoninem. Miejsce skrętu z głównej trasy zostało oznakowane drogowskazem.drogowskaz do Zaklętej Karczmy

Tuż za skrętem znajduje się wiata z tablicami informującymi o znajdujących się w okolicach atrakcjach turystycznych, w paru zdaniach została opisana również Zaklęta Karczma. Obok wiaty znajduje się miejsce do zaparkowania kilku aut, w dalszy krótki spacer udajemy się piechotą bądź rowerem.

miejsce odpoczynku w pobliżu głazu Zaklęta Karczmaopis Zaklętej Karczmy umieszczony na wiacie

Mijamy zagajnik i naszym oczom ukazuje się prostopadła do drogi miedza porośnięta kilkoma drzewami, na jej końcu leży widoczny już z tej odległości ogromny głaz. Trasa od wiaty do głazu mierzy ok. 350 m.

droga do Zaklętej Karczmyotoczenie głazu Zaklęta Karczmagłaz narzutowy Zaklęta Karczmaścieżka do głazu Zaklęta Karczma

Dobrym zwyczajem przed eksploracją każdego obiektu turystycznego jest zapoznanie się z tekstem umieszczonym na tablicy edukacyjnej. Znajdziemy w nim legendę o pochodzeniu głazu oraz informację o parametrach narzutniaka.

GPS N 52°57’13.4” , E 17°07’31.9”

tablica przy głazie Zaklęta Karczmatablica przy głazie Zaklęta Karczma

Opisywany głaz uzyskał status pomnika przyrody na mocy Orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 marca 1957 o uznaniu za pomniki przyrody, opublikowanego 1 czerwca 1957 r.

1. Pomnikowy głaz - Zaklęta Karczma2. Zaklęta Karczma k. Margonina

Obwód Zaklętej Karczmy (zwanej też Kamieniem Czarownicy) w zależności od wybranego źródła wynosi między 12 a 16 metrów, długość 5 – 6,5 metra, szerokość 3 – 3,4 metra, wysokość 2 – 2,5 metra. Dolna część głazu zagłębiona jest w ziemi, więc widoczny jest jego większy fragment. Objętość eratyku 26,6 m³, waga to 73,1 ton.

3. Pomnikowy eratyk - Zaklęta Karczma4. Zaklęta Karczma koło Margonina5. Głaz narzutowy Zaklęta Karczma6. Zaklęta Karczma - pomnik przyrody nieożywionej

Ze względu na olbrzymią wagę można domniemywać, że znajduje się in situ, a więc tam, gdzie został porzucony przez ostatni na tym terenie lądolód skandynawski z fazy leszczyńsko – poznańskiej zlodowacenia Wisły (północno – polskiego).

7. Zaklęta Karczma przy drodze Margonin - Próchnowo

W starszych opracowaniach (Zabytkowe głazy narzutowe na terenie Polski, cz. IV, str. 54) opisywanym materiałem budującym Zaklętą Karczmę był granit różowy, drobnoziarnisty. W nowszych dokumentach publikowanych w sieci jest mowa o gnejsie z tarczy bałtyckiej.

zbliżenie głazu Zaklęta Karczmazdjęcie powierzchni głazu Zaklęta Karczma

U podstawy głazu, od strony zachodniej widać wyryty napis: „NA PAMIĄTKĘ MOIEY MATKI / ANTONINY Z GARCZYŃSKICH / H. SKÓRZEWSKIEY / HELIODOR HRABIA SKORZEWSKI / […] WRZE. 182[…]. Jeszcze kilkanaście lat temu tekst był lepiej czytelny.

Zaklęta Karczma - ryt na głazie

Głaz narzutowy Tarcza Olbrzyma ze wsi Sokolniki (gm. Mieleszyn, wielkopolskie).

Jedynym pomnikiem przyrody nieożywionej w gminie Mieleszyn jest ogromny głaz narzutowy, leżący w północnej części wsi Sokolniki, na granicy pól uprawnych. Podobnie jak inne eratyki został przywleczony w plejstocenie przez lądolód i zdeponowany po wytopieniu lodu. Ze względu na dużą wartość naukową, kulturową oraz nieprzeciętne rozmiary został już w 1984 r. objęty ochroną pomnikową. Do głazu można dość łatwo trafić – na głównym skrzyżowaniu, przy płocie znajduje drogowskaz.

drogowskaz do głazu Tarcza Olbrzyma

Mijamy zabytkowy kościół, na rozwidleniu dróg w lewo obok boiska, dalej drogą gruntową ok. 450 m do widocznego po lewej stronie głazu i wiaty.

GPS N 52°38’23.5” , E 17°30’10.2”

otoczenie głazu Tarcza Olbrzyma

Eratyk imponuje wielkością, to jeden z większych tego typu obiektów geoturystycznych w Wielkopolsce. Ze względu na jego płaski kształt został nazwany Tarczą Olbrzyma.

1. Pomnikowy głaz Tarcza Olbrzyma

2. Pomnikowy eratyk Tarcza Olbrzyma3. Pomnikowy narzutniak Tarcza Olbrzyma

Wymiary głazu to: obwód – 16,5 metra, wysokość 1,7 metra. Nie jest zagłębiony w ziemi, więc można go podziwiać w pełnej okazałości.

4. Pomnikowy głaz narzutowy Tarcza Olbrzyma5. Tarcza Olbrzyma z Sokolników6. Sokolniki - Tarcza Olbrzyma

Z Tarczą Olbrzyma związana jest typowa dla narzutniaków legenda: mieszkańcy postanowili wznieść kościół, a niezadowolony z tego faktu diabeł postanowił pod osłoną nocy przywlec wielki głaz, służący do zniszczenia świątyni. Gdy był już niedaleko kościoła to kogut zapiał oznajmiając świt, czart utracił swe diabelskie moce i głaz ostał się na miejscu, w którym zalega do dzisiaj.

7. Sokolniki - pomnikowy głaz Tarcza Olbrzyma8. Sokolniki - pomnikowy eratyk Tarcza Olbrzyma

Materiałem budującym Tarczę Olbrzyma jest skandynawski granit, z dużym udziałem różowych skaleni.

zbliżenie głazu Tarcza Olbrzymazdjęcie makroskopowe powierzchni Tarczy Olbrzyma

Teren przy głazie jest dobrze zagospodarowany turystycznie – kilka metrów od głazu znajduje się wiata ze stołem i ławkami, miejsce na ognisko, a nieco dalej murowany grill.

zagospodarowanie turystyczne przy Tarczy Olbrzyma