Dąb „Madej” i „Pietrek” w Lubiechowie Dolnym (gm. Cedynia, zachodniopomorskie).

Są takie pomniki przyrody, które w szczególnym stopniu zapadają w pamięci i to niekoniecznie z powodu ich rekordowego rozmiaru, ale również ze względu na unikalny pokrój, nietypową lokalizację czy też niezwykłą historię z nim związaną. Do takich okazów niewątpliwie należy dąb „Madej”, zlokalizowany w górnej części wsi Lubiechów Dolny, w gminie Cedynia (pow. gryfiński, zachodniopomorskie). Drzewo jest łatwe do odnalezienia, rośnie po prawej stronie drogi nr 125, ok. 130 m poniżej skrzyżowania dróg do wsi: Bielinek i Piasek.

GPS N 52°55′07″ , E 14°12′18″

dąb Madej od strony skrzyżowania

dąb Madej w Lubiechowie Dolnym

dąb Madej z Lubiechowa Dolnegopomnikowy dąb Madej w Lubiechowie Dolnym

Elementem wyróżniającym ten okaz rosnący na stromej skarpie jest mur oporowy zbudowany z cegły klinkierowej, wykonany najprawdopodobniej jeszcze przed II wojną światową, podczas poszerzania drogi. Postawienie muru miało ma celu zabezpieczenie drzewa przed obsunięciem lub wywrotem. Całość tworzy bardzo charakterystyczną i unikalną kompozycję, godną polecenia i odwiedzenia.

pomnikowy dąb Madej z Lubiechowa Dolnegopień dębu Madej z Lubiechowa Dolnego

Pień dębu w odziomkowej części powoli zalewa tkanką drzewną górną krawędź muru.
mur oporowy zabezpieczający dąb Madej

mur oporowy zabezpieczający pomnikowy dąb Madejmurek oporowy pod dębem Madej

Zmierzenie obwodu dębu „Madej” jest sporym wyzwaniem, pomiary wykonane w 2021 r. przez autorów publikacji „Analiza stanu zachowania najgrubszych dębów powiatu gryfińskiego” dały wynik 599 cm, wysokość drzewa 22 metry. Podstawą prawną do ochrony pomnikowej jest Uchwała nr XXVIII/227/2013 Rady Miejskiej w Cedyni z dnia 7 listopada 2013 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.

pień pomnikowego dębu z Lubiechowa Dolnegopień pomnikowego dębu Madej

100 metrów poniżej „Madeja” rośnie drugi, nawet nieco grubszy pomnikowy dąb, jednak pozbawiony tak spektakularnego wyglądu. W cytowanej wyżej Uchwale nie ustanowiono dla niego imienia, jednak miejscowi nazywają go „Pietrek”.

Lubiechów Dolny - pomnikowy dąb PietrekLubiechów Dolny - dąb Pietrek

Dąb mierzy w obwodzie 618 cm, wysokość drzewa 20 metrów, rozpiętość regularnej korony 10 metrów. Na pniu od strony północno – zachodniej widoczna jest rozległa martwica powstała po uderzeniu auta ciężarowego.

pień dębu Pietrek z Lubiechowa DolnegoLubiechów Dolny - pień dębu Pietrek

W promieniu 500 m od pomnikowych dębów w Lubiechowie Dolnym znajdują się aż 3 rezerwaty przyrody: „Olszyna Źródliskowa pod Lubiechowem Dolnym”, „Dolina Świergotki” i „Bielinek”. W tym ostatnim znajduje się jedyne w Polsce stanowisko dębu omszonego (Quercus pubescens).

Stanowisko kosodrzewiny w Starym Objezierzu (gm. Moryń, zachodniopomorskie).

Kosodrzewina czyli sosna górska, kosówka (Pinus mugo Turra) to gatunek drzewa, częściej krzewu naturalnie występująca w pasmach górskich Europy Środkowej i Południowej; tworzy własne piętro roślinności nazywane piętrem kosówki, zazwyczaj powyżej regla górnego, a poniżej piętra hal. W Polsce rośnie dziko w Tatrach, Sudetach, Babiej Górze i Pilsku, może rosnąć także na nizinach, na suchych piaskach wydmowych, gdzie jest używana do utrwalania wydm nadmorskich na brzegu Bałtyku.

gałęzie sosny górskiej

szyszka sosny górskiejszyszki kosodrzewiny

Skąd wzięła się kosówka w okolicach Morynia (pow. gryfiński, zachodniopomorskie) do końca nie wiadomo, pewne jest że postanowiono ją chronić w formie grupowego pomnika przyrody na mocy „Uchwały nr IX/61/2003 Rady Miejskiej w Moryniu z dnia 18 sierpnia 2003 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody jednego zgrupowania zadrzewień śródpolnych sosny kosodrzewiny na terenie gminy Moryń”. Stanowisko zlokalizowane jest na obszarze administracyjnym wsi Stare Objezierze, na obrzeżu śródpolnej remizy, ok. 2,8 km na zachód od centrum Morynia, 600 m na południe od ośrodka jeździeckiego „Podkowa” w Skotnicy.

GPS N 52°51′09″ , E 14°21′27″

Stare Objezierze - stanowisko pomnikowej kosodrzewiny

pomnikowa grupa sosen górskich koło Morynia

Stare Objezierze - pomnikowa grupa sosen górskichpomnikowa grupa sosny górskiej w Starym Objezierzupomnikowe zgrupowanie sosen górskich k. Morynia

Zgodnie z podanym wyżej aktem prawnym ochroną pomnikową objęto 43 okazy sosny górskiej.

pomnikowa grupa pinus mugo w Starym ObjezierzuStare Objezierze - stanowisko pomnikowej sosny górskiejwyrośnięty okaz sosny górskiej

Niestety nie wszystkie egzemplarze przetrwały – kilka egzemplarzy uschło, dwa zostały powalone, 12 sosen nie odnaleziono.

częściowo uschnięte pędy kosodrzewiny

Stare Objezierze - stanowisko kosówki

uschnięte pędy kosodrzewiny

Obwód pni pomnikowych okazów kosodrzewiny mieści się w przedziale 22 – 69 cm, wysokość krzewów 1 – 6 metrów.

pnie kosodrzewinyautor przed pomnikowym stanowiskiem kosodrzewinyPaweł Lenart przed pomnikowym stanowiskiem kosodrzewiny

pomnikowa kosodrzewina w Starym Objezierzusosna górska w Starym Objezierzu