Pomnikowe dęby ze Śladowa (gm. Brochów, mazowieckie).

Ciekawostki dendrologiczne gminy Brochów (pow. sochaczewski, mazowieckie) nie kończą się na opisanej w poprzednim artykule Kromnowskiej Topoli – ogromnego drzewa o obwodzie aż 838 cm. W rejestrze GDOŚ figuruje 11 pomnikowych drzew rosnących na terenie gminy Brochów, najciekawsze zgrupowanie znajduje się w nadwiślańskiej wsi Śladów. Rośnie tu kilka pomnikowych drzew – głównie dębów – a najgrubszym i najbardziej znanym jest dąb „Obrońca”. Drzewo to zlokalizowane jest na prywatnej posesji nr 55, zamieszkiwanej przez rodzinę Tempczyków.

GPS N 52°22’41.8″ , E 20°17’49.8″

dąb Obrońca ze Śladowaotoczenie dębu Obrońca ze Śladowa

Nazwa pomnikowego okazu nawiązuje do tragicznych wydarzeń z września 1939 r., gdy żołnierze Wehrmachtu dokonali masowego mordu na polskich jeńcach wojennych oraz cywilach. Hitlerowcy podpalili również wieś. Szybko rozprzestrzeniający się żywioł został zatrzymany przez ogromne, nasiąknięte wilgocią drzewo, dzięki czemu udało się uratować stary drewniany dom, stojący nadal na posesji Tempczyków. Ślady tamtego pożaru są widoczne na pniu „Obrońcy” od strony wschodniej.Śladów - pomnikowy dąb Obrońca

Dąb „Obrońca” ze Śladowa posiada status pomnika przyrody na mocy Rozporządzenia Nr 18 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009 r. Ze względu na rozmiar dębu oraz niezwykłą historię z nim związaną drzewo zostało zgłoszone do konkursu Drzewo Roku i w 2021 r. uzyskało trzecie miejsce.

Śladów - dąb Obrońca

Obwód pnia „Obrońcy” to 695 cm, wysokość drzewa 20 metrów, szacunkowy wiek to 300 – 350 lat. Stan zdrowotny można uznać za zadowalający. Drzewo zostało oznakowane stosowną tabliczką.

Śladów - pień dębu Obrońca

pień dębu Obrońca ze Śladowa

W koronie tego niezwykłego dębu swoje gniazdo uwiła rodzina bocianów białych.

gniazdo bociana w koronie dębu Obrońca ze Śladowa

400 m na zachód od „Obrońcy”, przy posesji nr 65 znajduje się drugi z pomnikowy okaz o nazwie „Dąb Jagiełły”.

GPS N 52°22’44.2″ , E 20°17’31.4″

pomnikowy dąb Jagiełły ze Śladowadąb Jagiełły ze Śladowa

Dąb posiada masywny pień, który na wysokości ok. 5 metrów rozwidla się na 3 potężne przewodniki. Pomiar obwodu dał wynik 535 cm, wysokość drzewa to 20 metrów.

pień dębu Jagiełły ze ŚladowaŚladów - pień dębu Jagiełłypomiar obwodu dębu Jagiełły ze Śladowa

Nieco dalej na zachód, przy wjeździe na teren posesji nr 67 rośnie bezimienny, pomnikowy dąb o obwodzie 374 cm i wysokości 20 metrów.

GPS N 52°22’44.8″ , E 20°17’28.4″

pomnikowy dąb ze Śladowapień pomnikowego dębu we wsi Śladówpień pomnikowego dębu ze Śladowa

40 metrów na północ od drogi nr 575, tuż za granicą wsi Śladów, na łące leżącej na terenie administracyjnym wsi Przęsławice, rośnie pomnikowy okaz o nazwie „Dąb Pradziadka”.

GPS N 52°22’44.9″ , E 20°14’34.8″

otoczenie Dębu PradziadkaDąb Pradziadka w gminie Brochówpomnikowy Dąb Pradziadka

Jego pień o obwodzie 415 cm z jednej strony wygląda zdrowo, zaś z przeciwnej widoczny jest spory, podłużny ubytek oraz rozległa listwa piorunowa.

pień Dębu Pradziadkauszkodzenia na pniu Dębu Pradziadka

Więcej na temat dębów rosnących we wsi Śladów można poczytać na blogu Pawła Lenarta, w pierwszym artykule opisał Obrońcę, a w drugim pozostałe drzewa w tej wsi. Zapraszam do lektury. 

Kromnowska Topola w gminie Brochów (pow. sochaczewski, mazowieckie).

Topola czarna (Populus nigra L.) zwana również sokorą, sokorzyną, jasiokorą lub topolą nadwiślańską to gatunek drzewa liściastego z rodziny wierzbowatych występujący naturalnie w Europie, Azji i północnej Afryce. Charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem (nawet 2 – 3 m rocznie) osiągając nawet do 40 metrów wysokości, będąc jednocześnie drzewem krótkowiecznym – średnia długość życia to 100 – 200 lat, maksymalnie 250. Jedna z najgrubszych i najwyższych topoli czarnych w Polsce rośnie w nadwiślańskiej miejscowości Kromnów (gm. Brochów, pow. sochaczewski, mazowieckie). Nazywana jest Kromnowską Topolą i jest od 2009 r. chroniona jako pomnik przyrody. Dobrym punktem wyjścia do odnalezienia rekordowej topoli jest niewielki parking przy trasie 575, na mapach Googla opisywany jako rowerowe miejsce odpoczynku, z wiatą, ławkami, stołem oraz z głazem i tablicą upamiętniającą powstanie miejscowości.

GPS N 52°22’39” , E 20°21’01”

Kromnów - miejsce odpoczynku przy trasie 575Kromnów - pamiątkowy głaz z tablicą

W dalszą, niedaleką, bo liczącą ok. 350 m trasę, najlepiej udać się piechotą. Wspinamy się na pobliski wał przeciwpowodziowy i maszerujemy w kierunku wschodnim, w stronę miejscowości Gorzewnica. Po przejściu ok. 300 m należy wypatrywać po lewej stronie widocznej już z pewnej odległości korony pomnikowej topoli, górującej ponad wierzchołki okolicznych drzew. Sam pień jest w okresie wegetacyjnym niewidoczny, przesłonięty przez gęste zarośla otaczające opisywane drzewo.

Kromnów - korona topoli widziana z wału przeciwpowodziowegokorona Kromnowskiej Topoli

Po zejściu z wału należy podejść bliżej ogromnej topoli, choć trzeba przyznać, że nie należy ona do drzew fotogenicznych – pełno wokół niego krzaków i połamanych gałęzi, utrudniających zrobienie satysfakcjonującego zdjęcia.

GPS N 52°22’41.6” , E 20°21’19.6”

główne przewodniki pomnikowej topoli z Kromnowapień Topoli Kromnowskiej

Pień Kromnowskiej Topoli na wysokości ok. 3 metrów rozwidla się na dwa potężne konary. Pomiar obwodu wykonany przez Pawła Lenarta 31.05.2025 r. dał wynik 838 cm, wysokość drzewa ok. 35 metrów, szacunkowy wiek to ok. 220 lat.

pień Kromnowskiej Topolipomiar obwodu pomnikowej topoli z Kromnowaobwód Kromnowskiej Topoli

Jeszcze kilka lat temu kondycja zdrowotna topoli z Kromnowa opisywana była jako  zadowalająca. Obecnie drzewo posiada mocno przerzedzoną koronę z widocznym posuszem, na ziemi leżą ogromne konary oderwane od pomnikowego okazu, poszerza się też ubytek w odziomku.

obłamany konar kromnowskiej topolidziupla w Kromnowskiej Topoli

Kromnowska Topola została ustanowiona pomnikiem przyrody na mocy Rozporządzenia nr 18 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody położonych na terenie powiatu sochaczewskiego.

Więcej zdjęć tego drzewa na blogu Pawła Lenarta, w artykule „Pomnikowa topola czarna “Kromnowska” z Kromnowa. Ukryty olbrzym„, zapraszam do lektury wpisu.