Położony u podnóża Wzgórz Szklarskich Przerzeczyn – Zdrój to duża wieś w gminie Niemcza (pow. dzierżoniowski, dolnośląskie) założona w 1246 r. Odkryte w 1802 r. źródła wód mineralnych przyczyniły się do powstania niewielkiego uzdrowiska, lecz nie jest to jedyny powód by odwiedzić miejscowość. Cennym zabytkiem Przerzeczyna – Zdroju jest gotycki kościół z XV w. z bardzo bogatą kolekcją renesansowych i barokowych płyt nagrobnych wmurowanych w zewnętrzną elewację świątyni i ogrodzenie.
W pobliżu kościoła znajduje się pałac z 1906 r. (ul. Zdrojowa 15) wybudowany na miejscu wcześniejszej budowli. Po 1945 r. budynek przejął PGR, przekształcony później w Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej (POHZ); obecnie nieużytkowany.
Pałac otacza park krajobrazowy o powierzchni ok. 3,4 ha z drzewostanem bogatym w egzotyczne gatunki. Ochroną pomnikową objęto 7 okazów drzew: 3 cisy pospolite, 2 dęby szypułkowe, buk pospolity i platan klonolistny. Wydawać by się mogło, że siedem pomników przyrody w niewielkim parku to dużo, jednak na status pomnika przyrody zasługuje przynamniej drugie tyle okazów drzew. Wchodząc do parku przez bramę od ul. Zdrojowej (a raczej przez dziurę w ogrodzeniu w jej pobliżu) mamy przyjemność przespacerować się urokliwą alejką obsadzoną obustronnie grabami.
Po prawej stronie rośnie dorodny klon jawor (404 cm w obwodzie), na wprost pierwsze pomnikowe drzewo – platan klonolistny.
Drzewo mierzy w obwodzie 400 cm, wysokość platana 24 metry, pień częściowo pokryty bluszczem.
Na prawo od platana rośnie pierwszy z trzech pomnikowych cisów pospolitych. Okaz mierzy w obwodzie 245 cm, wysokość cisa 15 metrów.
Spacerując ocienioną alejką wzdłuż zabudowań gospodarczych mijamy pięknego platana klonolistnego, nieco dalej potężny (pod względem obwodu i wysokości) okaz grabu pospolitego.
W pobliżu, schowany pomiędzy krzewami i samosiejkami, znajduje się drugi pomnikowy okaz cisa pospolitego o obwodzie 205 cm i wysokości 18 metrów.
W sąsiedztwie cisa rosną dwa okazałe tulipanowce amerykańskie, grubszy z nich mierzy w obwodzie aż 397 cm.
Przecinamy niewielką polankę i kierujemy się do ogromnego buka pospolitego posiadającego status pomnika przyrody. Drzewo mierzy w obwodzie 567 cm, wysokość okazu 28 metrów.
Kilkanaście metrów od pomnikowego buka znajduje się skupisko cisów o formie krzewiastej chronione jako pomnik przyrody.
Na północ od pałacu rosną dwa pomnikowe dęby o obwodach 380 i 408 cm.
Obchodzimy pałac od strony zachodniej, po drodze mijając nietypowo uformowane platany klonolistne.
W zadrzewieniu, na wysokości południowo – zachodniego narożnika pałacu rośnie perełka dendrologiczna – buk pospolity w odmianie strzępolistnej o obwodzie aż 421 cm.
Wracamy w kierunku platana i alei grabowej. W tej części parku wyróżnia się strzelisty okaz żywotnika.
Pozostałe pomniki przyrody w Przerzeczynie-Zdroju zostaną opisane w następnym artykule.
