Skupiska głazów narzutowych w Mokrzeszowie.

Zdecydowaną większość dolnośląskich pomników przyrody nieożywionej stanowią głazy narzutowe. Zostały przywleczone przez lądolód skandynawski, który transportował materiał skalny nierzadko z terenów odległych o kilkaset kilometrów. Dużą przeszkodą dla  posuwającego się lodowca, stanowiły wyżej położone partie przedgórza Sudetów. Kilkakrotnie cofający się lodowiec, każdorazowo zrzucał transportowane eratyki, których nagromadzenia można odnaleźć na przedpolu Sudeckiego Uskoku Brzeżnego.

Rolnicy uprawiający ziemię pomiędzy Świebodzicami a Mokrzeszowem, usuwali zalegające na polach różnej wielkości kamienie i głazy, gromadząc je na skraju lasu.

Trzy skupiska największych eratyków zostały decyzją Wojewody Dolnośląskiego z 2008 r. objęte ochroną pomnikową. Lokalizację pomnikowych głazów w pobliżu Mokrzeszowa ujęto w lakonicznej formie „na skraju lasu”. Więcej informacji na ten temat, wraz z załączoną mapką, można odnaleźć w niewielkiej ale treściwej książce Edmunda Jońcy „Książański Park Krajobrazowy”. Interesujące nas skupiska głazów, znajdują się na skraju lasu, po obu stronach czerwonego szlaku turystycznego biegnącego ze Świebodzic do Mokrzeszowa. Kilka z nich odnajdziemy jeszcze przed granicą lasu, wzdłuż alei lipowo – wiązowo – dębowej.

Największe zagęszczenie dużych eratyków, znajduje przy charakterystycznym skrzyżowaniu leśnych dróg.

GPS N 50°50′48.40″ , E 16°20′37.86″

Wg E. Jońcy w najbliższej okolicy leży ok. 90 dużych głazów narzutowych o obwodach 200 – 500 cm, a największy z nich ma 530 cm obwodu. Reprezentują różne typy skał północnych : szare, różowe i czerwone granity, granitognejsy, gnejsy, porfiryty, kwarce i kwarcyty, dioryty, perydotyty itp.

Szczególnie efektownie wyglądają eratyki świeżo przełamane lub wolne od porostów. Na niektórych głazach widoczne są rysy wleczeniowe.

Posuwając się po granicy lasu odnajdziemy wiele innych skupisk większych lub mniejszych głazów narzutowych. Najlepiej poszukiwania prowadzić poza sezonem wegetacyjnym, gdy bujna roślinność podszytu nie przesłania zalegających eratyków.

Pomnikowe drzewa w Jeleniej Górze – Sobieszowie.

Jelenia Góra – Sobieszów znana jest głównie z górującego nad dzielnicą zamkiem  Chojnik.

Niekwestionowane walory przyrodnicze góry Chojnik – enklawy Karkonoskiego Parku Narodowego, warto uzupełnić o rosnące w Sobieszowie pomniki przyrody ożywionej, bowiem właśnie w tej dzielnicy znajduje się zdecydowana większość pomnikowych drzew  Jeleniej Góry. Odnalezienie pomnikowych egzemplarzy nie jest trudne, wszystkie drzewa rośną w promieniu jednego kilometra od parkingów pod Chojnikiem a poszukiwania ułatwi  niniejszy artykuł.

Najcenniejszym pomnikowym drzewem jest wierzba biała, rosnąca na posesji przy ulicy Żabia 7, uznana za najstarszą w Polsce. Sędziwej wierzbie poświęciłem osobny artykuł (Najstarsza wierzba biała w Polsce).

 Za ogrodzeniem posesji przy ulicy Reymonta 1, rośnie pomnikowy klon srebrzysty o obwodzie 300 cm.

Przy następnej posesji (Reymonta 2) rośnie nieoznakowany tabliczką klon pospolity o obwodzie 430 cm.  Istnieje pewne zamieszanie związane z tymi klonami – niektóre źródła piszą o klonie srebrzystym przy Reymonta 1 o obwodzie 430 cm.

Okazały kasztanowiec biały rośnie obok kościoła, przy moście na Wrzosówce (ul. Dembowskiego). Pień o obwodzie 370 cm oznaczono tabliczką.

W pobliżu, na terenie Zarządu Parków Krajobrazowych (Kamiennogórska 2) rośnie miłorząb dwuklapowy.

Pień rozgałęzia się na dwa przewodniki o obwodach 210 i 140 cm.

Nieco dalej, na terenie ogrodu przy posesji Kamiennogórska 6 rośnie buk pospolity odmiany paprotkowatej; obwód w pierśnicy 355 cm.

25.05.2014 r. Uchwałą nr 309.XXXI.2012 Rady Miejskiej Jeleniej Góry została zniesiona ochrona pomnikowa tego okazu. Drzewo to zostało w późniejszym czasie wycięte.

Idąc dalej, dotrzemy do skrzyżowania z ulicą Chałubińskiego, spoglądając w lewo (posesja nr 11), ujrzymy  buka pospolitego odmiany purpurowej. Pomnikowe drzewo posiada pień o obwodzie 310 cm.

Spacerując dalej ulicą Chałubińskiego w kierunku Chojnika, warto zwrócić uwagę na porośnięty bluszczem dąb, rosnący przy domu nr 15.

Pień (300 cm) oraz większa część korony jest gęsto opleciona bluszczem.

Nieco wyżej skręcamy w ulicę Zamkową, przy Willi Róża Wiatrów rosną dwa buki odmiany purpurowej, o obwodach 312, 305 cm.

Uchwałą nr 15.IV.2015 Rady Miejskiej Jeleniej Góry z dnia 27 stycznia 2015 r. pozbawiono te drzewa statusu pomników przyrody.

Dwa inne buki pospolite odnajdziemy w głębi posesji o charakterze niewielkiego parku, z dużą altaną mieszczącą pizzerię.

Przy ulicy Młyńskiej 7 rośnie pomnikowa lipa drobnolistna, o pierśnicy 430 cm.

Pień jest mocno zdeformowany i pusty w środku, oznaczony stosowną tabliczką.

Ustanowiony pomnikiem przyrody w marcu 2012 r. dąb „Bronek”, rośnie przy ulicy Kamiennogórskiej 11.

Obwód drzewa wynosi 440 cm, wysokość 21 m, brak tabliczki.

Pomnikowe drzewa w Sobieszowie mają dużą wartość edukacyjną, warto je zobaczyć, bowiem reprezentują aż 8 gatunków drzew w tym 3 odmiany buka pospolitego.