Pomniki przyrody w Wiadrowie i Bolkowicach.

Wiadrów i Bolkowice to sąsiadujące ze sobą wsie, położone kilka kilometrów na południe od Jawora, w gminie Paszowice. Większą ilością zabytkowych budowli może się pochwalić Wiadrów. Najcenniejszy jest kościół pw. Podwyższenia Krzyża Św. z XIII w., przebudowany w późniejszych wiekach. Przed kościołem kamienny krzyż pojednania (pokutny), widoczny w lewym dolnym rogu poniższej fotografii.

Wysokim artyzmem charakteryzuje się zespół płyt nagrobnych wmurowanych w ścianę prezbiterium.

W pobliżu kościoła stoją ruiny świątyni ewangelickiej.

Ciekawym zabytkiem jest dwór otoczony fosą, wybudowany w XVI w. na miejscu średniowiecznej warowni. Wielokrotne przebudowy zatarły niestety cechy stylowe, niemniej zostało do podziwiania trochę detali.

Do pałacu przylegają pozostałości założenia parkowego, z nielicznym już egzemplarzami starych drzew. Pałac i park należą obecnie do prywatnego właściciela.

Ochroną pomnikową objęto egzemplarz dębu szypułkowego, rosnącego przed fasadą pałacu.

GPS N 50°58′46.68″ , E 16°10′55.94″

Drzewo z mocno przyciętą koroną posiada pień o obwodzie 435 cm, wiek okazu to ok. 200 lat.

W pobliżu rośnie kilka platanów klonolistnych, najgrubszy z nich jest pomnikiem przyrody.

Obwód okazu 390 cm, wiek 150 lat.

W pobliskich Bolkowicach brakuje znaczniejszych zabytków. Ciekawostką jest ścieżka dydaktyczna prowadząca do wczesnośredniowiecznego grodziska Gniewków.

Okazały dąb szypułkowy rośnie w zarośniętym wiejskim parku, położonym na północ od zrujnowanych zabudowań folwarcznych.

GPS N 50°59′45.68″ , E 16°11′54.12″

Obwód dębu 450 cm, wiek 250 lat, na pniu brak tabliczki.

Równie okazałe dęby rosną nad brzegiem Nysy Małej oraz w pobliżu Kanału Ulgi przebiegającego przy granicy powiatów.

Sędziwy dąb (ale już w gminie Dobromierz) rośnie po lewej stronie drogi Bolkowice – Gniewków. Choć mocno uszkodzony nadal robi duże wrażenie.

GPS N 50°59′42.29″ , E 16°12′45.16″

Ogromny dąb rośnie na oddalonym o kilkadziesiąt metrów wale.

GPS N 50°59′43.94″ , E 16°12′44.22″

Szkoda że te dwa okazy nie zostały objęte ochroną pomnikową.

Kalwaria Górzec w Parku Krajobrazowym „Chełmy”.

Górzec to szczyt 445 m n.p.m. w północno – wschodniej części Parku Krajobrazowego „Chełmy”, stanowiący niższą kulminację Dębnicy (463 m). Pierwotnie był miejscem kultu pogańskiego, w XIII w. posadowiono tu niewielki zamek, a w 1740 r. na wierzchołek poprowadzono Drogę Krzyżową.

Do Kalwarii można się dostać zielonym szlakiem z Męcinki (Droga Kalwaryjska), czerwonym szlakiem z Chełmca (Jeżykowa) lub niebieskim szlakiem z Bogaczowa (Pustelnicza Droga). Zmotoryzowanym turystom polecam ostatni wariant, ze względu na parkingi przygotowane przez Nadleśnictwo Jawor. W Bogaczowie warto zwrócić uwagę na 2 okazałe cisy, rosnące przy budynku nr 2 w pobliżu skrzyżowania dróg z Męcinki i Chroślic.

GPS N 51°04′21.90″ , E 16°04′07.70″

Obwód pni wynosi 121 i 170 cm, szacowany wiek 300 lat (w starszych opracowaniach nawet 700 lat).

Przy stawie odnajdujemy niebieski i czerwony szlak, które krótką biegną razem, potem za strumyczkiem rozdzielają się. Wybieramy niebieski, który początkowo prowadzi przez las, następnie krawędzią pola uprawnego. Po tej niewygodnej części szlaku, wchodzimy na dobrze utwardzoną leśną drogę i maszerujemy wzdłuż pomnikowego szpaleru wiekowych modrzewi.

Dochodzimy do Kaplicy Pustelnika, przy której rośnie (w towarzystwie kasztanowca) sędziwy dąb szypułkowy.

GPS N 51°03′38.59″ , E 16°04′40.12″

Obwód okazu wynosi 340 cm, wysokość 22 m, wiek 180 lat.

Przy kaplicy niebieski szlak kończy się, dalej idziemy szlakiem zielonym.

Dwa drewniane krzyże wyznaczają początek Drogi Krzyżowej oraz pomnikowej alei 37 modrzewi europejskich o obwodach 105 – 185 cm i wysokości 30 – 38 m.

Aleja modrzewiowa kończy się między pierwszą a drugą stacją kalwaryjną. Piaskowcowe kapliczki opatrzone są obrazami ze scenami męki pańskiej oraz inskrypcją pisaną gotykiem.

Mijając kolejne kaplice, docieramy do ostatniego odcinka kalwarii oznakowanego trójkątem. Pod samym wierzchołkiem można zaobserwować wykutą w bazaltowej skale suchą fosę.

Jeszcze tylko kilkanaście schodów i znajdujemy się na szczycie Górzca.

Po krótkim odpoczynku na jednej z ławek możemy się dokładnie rozejrzeć. Oprócz kaplic stacyjnych oraz kaplicy domkowej, widoczna jest wychodnia bazaltu z wyraźną oddzielnością słupową oraz relikty murów zamkowych.

W czerwcu na zboczach góry wypatrzyć można wiele rzadkich gatunków roślin, w tym prześliczną, ściśle chronioną lilię złotogłów.

Po zejściu ze szczytu nie wracamy zielonym szlakiem, lecz kierujemy się w prawo, by wygodną drogą (czerwony szlak) wrócić do Bogaczowa. Oznakowanie przez pierwsze 2 km jest niewidoczne (prawdopodobnie przy poszerzaniu drogi usunięto drzewa na których było namalowane), potem na dużym łuku idziemy prosto w znacznie węższą ale oznakowaną drogą wysadzaną modrzewiami.