Park – arboretum w Gołuchowie.

Gołuchów to duża wieś gminna o zabudowie małomiasteczkowej, położona w powiecie pleszewskim (woj. wielkopolskie), niedaleko Kalisza (ok. 20 km). Największą atrakcją miejscowości jest renesansowy zamek z XVI w., gruntownie przebudowany przez Izabelę Czartoryską w latach 1875-1885. Obecnie w zamku mieści się oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, z ekspozycją zabytkowych wnętrz i dzieł sztuki.

Równocześnie z odbudową zamku rozpoczęto prace związane z urządzaniem parku w stylu angielskim. Dziś teren parku – arboretum obejmuje powierzchnię blisko 160 ha, rośnie tu 600 gatunków i odmian drzew i krzewów. Osią parku jest prawie 3 km odcinek rzeczki Ciemna, płynącej przez malowniczą dolinę, miejscami o dość stromych stokach.

Atrakcyjność parku powiększają stawy, mostki, liczne budowle o charakterze muzealnym oraz zagroda z żubrami. Obok cennych, niejednokrotnie bardzo rzadkich okazów drzew i krzewów ustawiono tabliczki z krótkim opisem gatunku.

Na terenie gołuchowskiego parku ochroną pomnikową objęto ponad 30 egzemplarzy drzew, głównie dębów szypułkowych. Nawet nie próbowałem ich wszystkich odnaleźć (teren bardzo rozległy; zauroczony pięknem wczesnojesiennej scenerii, skupiłem się na doskonaleniu umiejętności rozpoznawania gatunków drzew i krzewów. Niemniej zrobiłem trochę fotografii pomnikowych okazów, które prezentuję poniżej.

Przy wejściu do zamku rośnie stara, mocno już doświadczona lipa.

Obok pomnikowy okaz dębu szypułkowego.

Nieco poniżej, przy alejce, znajduje się grupa wiekowych dębów szypułkowych.

Na północ od zamku rośnie najbardziej okazały egzemplarz dębu. Ten pomnik przyrody nosi imię „Jan”, na cześć hrabiego Działyńskiego – męża Izabeli Czartoryskiej.

Obok na trawniku rośnie niewielki, ale jakże cenny po kanonizacji Karola Wojtyły Dąb Papieski.

Przy alejce między stawami rośnie pomnikowa topola holenderska.

Idąc dalej wschodnią częścią parku mijam grupę dębów czerwonych, platanów, kłęk kanadyjski, dąb kaukaski… Odnalazłem tylko jeden okaz dębu oznakowanego stosowną tabliczką.

Skupienie pomnikowych dębów odnajduję po drugiej stronie Ciemnej, w leśnej części parku.

Wracając zachodnią częścią parku napotykam kolejne pomnikowe dęby szypułkowe.

Będąc w Gołuchowie warto pokusić się o odnalezienie olbrzymiego eratyku o nazwie Kamień św. Jadwigi. Więcej o tym pomnikowym głazie narzutowym w następnym artykule.

Głaz Bogudar w Rudzie (gm. Dobrzyca).

W dawnych czasach, przy braku wiedzy dotyczącej pochodzenia dużych głazów narzutowych, ich obecność tłumaczona była działaniem sił nadprzyrodzonych, szczególnie tych z piekła rodem. Stąd powtarzające się w wielu regionach Polski legendy o Diabelskich, Czarcich, Czartowskich, Głazach, Skałach, Kamieniach. Tym razem legenda nie opisuje działania mocy piekielnych, lecz samych sił niebiańskich. Głaz Bogudar, bo tak zwie się opisywany w dzisiejszym artykule eratyk, leży na północnym skraju niewielkiej wsi Ruda w gminie Dobrzyca (pow. pleszewski, woj. wielkopolskie).

GPS N 51°54′01.83″, E 17°38′06.82″

Z trafieniem do pomnikowego narzutniaka nie powinno być problemu, przy drodze ustawiono kilka drogowskazów.

Po krótkim spacerze przygotowaną ścieżką dotrzemy do ogrodzonego głazu, przy którym ustawiono tablicę opisującą zlodowacenia i pochodzenie głazów narzutowych oraz legendą o Bogudarze.

Objęty od 1975 r. ochroną pomnikową głaz mierzy 15.7 m w obwodzie, wysokość eratyku 2.15 m.

Materiał budujący głaz Bogudar to skandynawski granit, złożony z szarego kwarcu, różowych skaleni oraz ciemnego biotytu.