Pomnikowy dąb Bartek z Dębowca (pow. jasielski, podkarpackie).

W połowie drogi pomiędzy Jasłem a Nowym Żmigrodem znajduje się dawne miasto – obecnie wieś Dębowiec (siedziba gminy). W 1910 r. park o pow. 3,88 ha wraz z dworem zakupili Saletyni, dwa lata później poświęcono pierwszą w Polsce kaplicę ku czci Matki Bożej z La Salette. W latach 1936–1939 wybudowano świątynię uroczyście poświęconą w 1941 r., niestety w 1944 r. kościół został zbombardowany przez sowietów (w klasztorze przebywali żołnierze Wehrmachtu). Obecna budowla została konsekrowana w 1966 r.; przedmiotem szczególnej czci jest figura Matki Bożej Płaczącej – wierna kopia rzeźby z La Salette. 20 maja 2012 roku decyzją papieża Benedykta XVI świątynia została ustanowiona bazyliką mniejszą.

fasada bazyliki mniejszej w DębowcuBazylika mniejsza w Dębowcu

W centralnej części rozległego placu na północ od świątyni rośnie okazały dąb szypułkowy – pomnik przyrody ustanowiony na mocy Uchwały nr VI/39/07 Rady Gminy Dębowiec z dnia 25 kwietnia 2007 r.

otoczenie dębu Bartek z Dębowcadąb Bartek z DębowcaDębowiec - pomnikowy dąb Bartek

We wspomnianym wyżej akcie prawnym pomnikowemu drzewu nadano nazwę „Bartek”, nie uzasadniono do czego lub do kogo nawiązuje owo imię, być może do najsłynniejszego dębu „Bartek” z woj. świętokrzyskiego.

dąb Bartek na terenie sanktuarium w Dębowcu

Obecnie dąb rośnie samotnie jako soliter, jednak pierwotnie rosło w zwarciu, w sąsiedztwie innych drzew. Świadczy o tym wysoka sylwetka opisywanego okazu, wysoko osadzona i dość przeciętna szerokość korony.

pomnikowy dąb Bartek z Dębowca

Nazwa wsi zobowiązuje – „Bartek” to ponadprzeciętny egzemplarz dębu o pniu mierzącym w obwodzie 635 cm (pomiar z kwietnia 2023 r.), wysokość drzewa 25 metrów, szacowany wiek ok. 350 lat.

pomiar obwodu pomnikowego dębu z Dębowca

Obok pomnikowego dębu ustawiono tablicę z informacją o pielęgnacji i konserwacji drzewa zrealizowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie.

pień dębu Bartek na tle bazyliki w Dębowcupień dębu Bartek z Dębowca

tablica przy dębie Bartek z Dębowca

Tuż obok przejmujących figur Kalwarii Saletyńskiej rośnie niewielki jeszcze okaz dębu szypułkowego o szczególnym znaczeniu.

fragment Kalwarii Saletyńskiej

dąb papieski w Dębowcu

To jeden z ponad pięciuset Dębów Papieskich – potomków martwego już „Chrobrego„, którego żołędzie zostały poświęcone w 2004 r. przez papieża Jana Pawła II. 

tablica przy dębie papieskim w Dębowcu

Dąb „Bartek” rosnący na terenie Sanktuarium Matki Bożej Saletyńskiej jest jedynym pomnikiem przyrody ożywionej w gminie Dębowiec (ochroną pomnikową objęto jeszcze głaz narzutowy).

Pomnikowe dęby w Nowym Żmigrodzie (pow. jasielski, podkarpackie)

Nowy Żmigród to duża wieś (siedziba gminy) położona w powiecie jasielskim, w województwie podkarpackim. Po granicy miejscowości przepływa rzeka Wisłoka, jej południowa część znajduje się w Obszarze Chronionego Krajobrazu Beskidu Niskiego, istnieją też enklawy Magurskiego Parku Krajobrazowego. Nowy Żmigród uzyskał lokację miejską po 1331 roku, został zdegradowany do roli wsi w 1934 roku. Zabudowa centrum obejmuje podłużny rynek otoczony niewysoką zabudową, w jego północno – zachodnim narożniku stoi dzwonnica z 1883 r. kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła.

dzwonnica kościoła w narożniku rynku w Nowym Żmigrodzie

dzwonnica - brama kościoła w Nowym Żmigrodzie

Sam kościół został wzniesiony w XV w., na przestrzeni wieków trawiły go wielokrotnie pożary, po których ulegał przebudowom. Wyposażenie wnętrza reprezentuje styl późnobarokowy, zachowały się również nieliczne elementy gotyckie.

wnętrze kościoła w Nowym Żmigrodzie

Od strony zachodniej, tuż przy murze otaczającym świątynię, można podziwiać dwa wspaniałe dęby szypułkowe, chronione w formie pomników przyrody już od 1978 r. Sylwetka pierwszego z nich wyłania się już spod przejścia pod dzwonnicą, warto oczywiście podejść bliżej, by podziwiać majestat wiekowego egzemplarza Quercus robur.

przejście pod dzwonnicą kościoła w Nowym Żmigrodziepomnikowy dąb nr 1 przy kościele w Nowym Żmigrodzie

sylwetka pomnikowego dębu nr 1 w Nowym Żmigrodzie

Obwód pomnikowego dębu wynosi 497 cm, wysokość drzewa 25 metrów, wiek wg rejestru RDOŚ to 480 lat (raczej przesadzony o przynajmniej 100 lat).

pień pomnikowego dębu nr 1 w Nowym Żmigrodzie

Nowy Żmigród - pień pomnikowego dębu nr 1

W przeciwnym narożniku rośnie drugi dąb, którego rozbudowana korona została ustabilizowana wiązaniami linowymi.

pomnikowy dąb nr 2 przy kościele w Nowym ŻmigrodzieNowy Żmigród - pomnikowy dąb nr 2wiązania linowe w koronie pomnikowego dębu w Nowym Żmigrodzie

Pień tego dębu oznaczonego typową tabliczką mierzy w obwodzie 594 cm, wysokość okazu 26 metrów.

pień pomnikowego dębu nr 2 w Nowym Żmigrodzie