Pomnikowy dąb Bartek z Dębowca (pow. jasielski, podkarpackie).

W połowie drogi pomiędzy Jasłem a Nowym Żmigrodem znajduje się dawne miasto – obecnie wieś Dębowiec (siedziba gminy). W 1910 r. park o pow. 3,88 ha wraz z dworem zakupili Saletyni, dwa lata później poświęcono pierwszą w Polsce kaplicę ku czci Matki Bożej z La Salette. W latach 1936–1939 wybudowano świątynię uroczyście poświęconą w 1941 r., niestety w 1944 r. kościół został zbombardowany przez sowietów (w klasztorze przebywali żołnierze Wehrmachtu). Obecna budowla została konsekrowana w 1966 r.; przedmiotem szczególnej czci jest figura Matki Bożej Płaczącej – wierna kopia rzeźby z La Salette. 20 maja 2012 roku decyzją papieża Benedykta XVI świątynia została ustanowiona bazyliką mniejszą.

fasada bazyliki mniejszej w DębowcuBazylika mniejsza w Dębowcu

W centralnej części rozległego placu na północ od świątyni rośnie okazały dąb szypułkowy – pomnik przyrody ustanowiony na mocy Uchwały nr VI/39/07 Rady Gminy Dębowiec z dnia 25 kwietnia 2007 r.

otoczenie dębu Bartek z Dębowcadąb Bartek z DębowcaDębowiec - pomnikowy dąb Bartek

We wspomnianym wyżej akcie prawnym pomnikowemu drzewu nadano nazwę „Bartek”, nie uzasadniono do czego lub do kogo nawiązuje owo imię, być może do najsłynniejszego dębu „Bartek” z woj. świętokrzyskiego.

dąb Bartek na terenie sanktuarium w Dębowcu

Obecnie dąb rośnie samotnie jako soliter, jednak pierwotnie rosło w zwarciu, w sąsiedztwie innych drzew. Świadczy o tym wysoka sylwetka opisywanego okazu, wysoko osadzona i dość przeciętna szerokość korony.

pomnikowy dąb Bartek z Dębowca

Nazwa wsi zobowiązuje – „Bartek” to ponadprzeciętny egzemplarz dębu o pniu mierzącym w obwodzie 635 cm (pomiar z kwietnia 2023 r.), wysokość drzewa 25 metrów, szacowany wiek ok. 350 lat.

pomiar obwodu pomnikowego dębu z Dębowca

Obok pomnikowego dębu ustawiono tablicę z informacją o pielęgnacji i konserwacji drzewa zrealizowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie.

pień dębu Bartek na tle bazyliki w Dębowcupień dębu Bartek z Dębowca

tablica przy dębie Bartek z Dębowca

Tuż obok przejmujących figur Kalwarii Saletyńskiej rośnie niewielki jeszcze okaz dębu szypułkowego o szczególnym znaczeniu.

fragment Kalwarii Saletyńskiej

dąb papieski w Dębowcu

To jeden z ponad pięciuset Dębów Papieskich – potomków martwego już „Chrobrego„, którego żołędzie zostały poświęcone w 2004 r. przez papieża Jana Pawła II. 

tablica przy dębie papieskim w Dębowcu

Dąb „Bartek” rosnący na terenie Sanktuarium Matki Bożej Saletyńskiej jest jedynym pomnikiem przyrody ożywionej w gminie Dębowiec (ochroną pomnikową objęto jeszcze głaz narzutowy).

Pomniki przyrody w Dębowcu (pow. cieszyński, śląskie)

Dębowiec to duża wieś (siedziba gminy) położona w południowej części województwa śląskiego, w powiecie cieszyńskim. Charakterystyczne w krajobrazie tej miejscowości są liczne stawy hodowlane ulokowane głównie wzdłuż potoku Knajka (dopływ Wisły), pierwsze z nich założono już w XVI w. Dębowiec nie posiada znaczących zabytków; skarbem ukrytym głęboko w ziemi są eksploatowane pokłady gazu ziemnego oraz leczniczej solanki. Mieszkańcy wsi oraz odwiedzający ją turyści, mogą skorzystać z dobroci bogatej w jod solanki, przebywając w pobliżu zlokalizowanej w centrum miejscowości tężni.

tężnia solankowa w Dębowcu

tężnia solankowa na tle Urzędu Gminy Dębowiec

fragment tężni solankowej w Dębowcu

Skład chemiczny rozpylanej na tężni solanki na zdjęciu poniżej:

skład chemiczny solanki w Dębowcu

Na terenie Dębowca rośnie wiele okazałych drzew, statusem pomnika przyrody uhonorowano tu 5 dębów szypułkowych o szacunkowym wieku ok. 250 – 300 lat. Zostały one powołane do ochrony pomnikowej w grudniu 1959 r. Dąb zlokalizowany najbliżej centrum rośnie na tyłach posesji przy ul. Rzecznej, jest świetnie widoczny z ul. Skoczowskiej.

GPS N 49°48’51″ , E 18°43’27″

pomnikowy dąb rosnący przy ul. Rzecznej w Dębowcu

Drzewo mierzy w obwodzie 618 cm, wysokość okazu 23 m.

pień pomnikowego dębu rosnącego przy ul. Rzecznej w Dębowcu

W niewielkim parku otaczającym Dwór Dębowiec rośnie drugi pomnikowy dąb o obwodzie 462 cm i wysokości 24 m.

GPS N 49°48’27″ , E 18°43’18″

Dwór Dębowiecpomnikowy dąb przy Dworze Dębowiecpień pomnikowego dębu rosnącego przy Dworze Dębowiecpark przy Dworze Dębowiec - pień pomnikowego dębu

W polu, na tzw. „Dolcach”, rośnie pomnikowy dąb (w towarzystwie drugiego, mniejszego) o obwodzie 422 cm i wysokości 19 m. Drzewo jest niestety w złym stanie zdrowotnym – w koronie widoczny jest posusz, pień posiada spore ubytki, widoczny jest grzyb.

GPS N 49°48’15″ , E 18°43’27″

pomnikowy dąb w okolicy Dębowcapień pomnikowego dębu rosnącego na tzw. Dolcach

Niedaleko Dworu Dębowiec, obok zabudowań gospodarczych przy ul. Rolniczej, rośnie pomnikowy dąb o obwodzie 555 cm i wysokości 26 m. Na pniu tego okazu znajdują się chyba wszystkie generacje tabliczek z napisem „Pomnik Przyrody”

GPS N 49°48’34″ , E 18°43’22″

pomnikowy dąb rosnący przy ul. Rolniczej w Dębowcupomnikowy dąb przy ul. Rolniczej w Dębowcupień pomnikowego dębu rosnącego przy ul. Rolniczej w Dębowcuul. Rolnicza w Dębowcu - pień pomnikowego dębutabliczki na pomnikowym dębie w Dębowcu

Ostatnie pomnikowe drzewo rośnie przy ul Szkolnej na północnym krańcu wsi, obok bramy dużego gospodarstwa zlokalizowanego obok leśniczówki. Dąb mierzy w obwodzie 426 cm.

GPS N 49°49’54″ , E 18°43’40″

pomnikowy dąb przy ul. Szkolnej w Dębowcuul. Szkolna w Dębowcu - pomnikowy dąbpień pomnikowego dębu przy ul. Szkolnej w Dębowcu