Pomnikowy jesion z Przemętu (pow. wolsztyński, wielkopolskie).

Historia osadnictwa na terenie dzisiejszego Przemętu (pow. wolsztyński, wielkopolska) sięga XII w. p.n.e. W XI w. wybudowano tu gród piastowski, który rozwinął się do funkcji miasta. 3 lipca 1408 roku król Władysław II Jagiełło zgodził się oddać Przemęt cystersom, potrzebował pieniędzy na zbliżającą się wojnę z Krzyżakami. Długa historia zakonników w Przemęcie trwała do 1805 roku. Cystersi pozostawili po sobie zespół klasztorny z XVII w., w którego skład wchodzi m.in. monumentalny kościół pw. św. Jana Chrzciciela.

W pobliżu kościoła (ul. Klasztorna) znajduje się zbudowana z głazów narzutowych kapliczka z figurką Matki Boskiej.

Tuż obok (70 m na południe od prezbiterium kościoła) rośnie okazały jesion wyniosły.

GPS N 52°00′34″ , E 16°17′35″

Pień tego drzewa o obwodzie 540 cm na wysokości 2,5 m rozwidla się na 3 główne przewodniki. Wysokość drzewa – 25 m, szacunkowy wiek to 250 lat.

W szpalerze drzew rosnących przy ul. Klasztornej znajduje się kilka innych jesionów wyniosłych, jednak żaden z nich nie dorównuje temu pomnikowemu.

Kamień św. Jadwigi k. Gołuchowa.

Trudno sobie obecnie wyobrazić fakt, że jeszcze kilkanaście tysięcy lat temu znaczna część obszaru dzisiejszej Polski pokryta była lodem. Naukowcy doliczyli się kilku plejstoceńskich epizodów (o różnym zasięgu) nasunięcia się lodowca skandynawskiego na obszar naszego kraju. Przyjmuje się, że lądolód miał ok. kilometra grubości i niósł ogromne ilości materiału skalnego – od drobnego piasku i żwiru po ogromne głazy, nierzadko wielkością przewyższające duży samochód. W czołówce największych polskich głazów narzutowych jest Kamień św. Jadwigi, leżący w lesie ok. 3 km na południe od Gołuchowa (pow. pleszewski).

GPS N 51°49′31.33″, E 17°56′49.12″

Istnieje kilka możliwych dróg dotarcia do  Kamienia św. Jadwigi, ja zaparkowałem auto przy skrzyżowaniu DK 12 z drogą do Macewa, przeszedłem 100 metrów leśną drogą biegnącą na południe, następnie w prawo leśnym duktem prowadzącym prosto do głazu (ok. 1.5 km).

Kamień św. Jadwigi zwany też Kamieniem św. Kingi jest największym eratykiem w Wielkopolsce i szóstym co do wielkości w Polsce. Jego wymiary to : obwód 22 metry, długość 8,5 m, szerokość 6,5 m i wysokość 3,5 m (zagłębiony jest w ziemi na 2 m); objętość 73 m³, waga 200 ton.

pomnikowy eratyk -  kamień św. Jadwigikamień św. Jadwigi k. Gołuchowakamień św. Jadwigi

Kamień św. Jadwigi już od 1888 roku znajduje się pod ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej. Z głazem tym związane są liczne legendy. Przy narzutniaku ustawiono ławki i stoły, zachęcające do dłuższego postoju przy obiekcie.

pomnikowy głaz narzutowy - kamień św. Jadwigikamień św. Jadwigi - las na południe od Gołuchowa

Materiał budujący głaz narzutowy to granit Smaland (eratyk przewodni) z wychodni w południowo – wschodniej Szwecji; wiek 1,8-1,7 mld lat.

granit budujacy kamien św. Jadwigi

W pobliskim Gołuchowie obowiązkowo trzeba odwiedzić renesansowy zamek otoczony rozległym parkiem – największym arboretum w Polsce. Więcej w artykule „Park – arboretum w Gołuchowie„.