Pomnikowe drzewa przy Pustelni bł. Salomei w Grodzisku (gm. Skała, małopolskie).

Pustelnia bł. Salomei w Grodzisku wraz z sąsiadującym kościołem p.w. Wniebowzięcia NMP tworzą jeden z bardziej atrakcyjnych punktów turystycznych w północnej Ojcowskiego Parku Narodowego. To miejsce o wielowiekowej historii otoczone sędziwymi drzewami o statusie pomników przyrody. Turyści pieszy mogą do niego trafić kierując się znakowanym szlakiem czerwonym prowadzącym od zamku w Ojcowie w kierunku Pieskowej Skały, zmotoryzowani zaś drogą z miasta Skała do przysiółka Grodzisko.

GPS  N 50°13′46″, E 19°49′29″

Pierwsze pomnikowe drzewo – dąb szypułkowy – znajduje się na pagórze, tuż powyżej parkingu.pomnikowy dąb nad parkingiem w GrodziskuGrodzisko - pomnikowy dąb

Dąb mierzy w obwodzie 393 cm, wysokość okazu 21 metrów.Grodzisko - pień pomnikowego dębupień pomnikowego dębu w Grodzisku

Z pagóra z pomnikowym dębem widać dobrze wieżę kościoła pw. Wniebowzięcia NMP.

kompleks Pustelni bł. Salomei w Grodzisku

Kompleks zabytkowych budynków z Pustelnią bł. Salomei otoczony jest murem na którym posadowiono figury historycznych postaci związanych z tym miejscem. Na teren kościelny dostaniemy się przechodząc przez barokową bramę.

tablica Parafia Ojców-Grodzisko
wzgórze z kompleksem Pustelni bł. Salomei

Przy bramie rośnie pierwszy z trzech pomnikowych klonów jaworów.

pomnikowy jawor przed wejściem na teren kościoła NMP w GrodziskuGrodzisko - pomnikowy klon jawor

pomnikowy jawor przed wejściem na teren Pustelni w Grodzisku

Pozostałe dwa klony jawory chronione w formie pomników przyrody rosną na zboczu, tuż poniżej muru otaczającego kościół. Poszczególne okazy mierzą w obwodzie 324, 383, 390 cm, wysokość drzew odpowiednio 16, 20, 18 metrów.

Grodzisko - pomnikowy jaworkorona pomnikowego jawora

pomnikowy jawor przy murze otaczającym kościół NMP w Grodzisku

pomnikowy jawor rosnący na zboczu wzgórza z kompleksem Pustelni bł. SalomeiGrodzisko - pień pomnikowego jawora

Barokowy kościół pw. Wniebowzięcia NMP powstał na miejscu zespołu klasztornego z XIII w., w którym przebywała siostra Bolesława Wstydliwego – Salomea wraz siostrami klaryskami. W XIV wieku klaryski przeniesiono do Krakowa, a opuszczone budynki popadły w ruinę. Odbudowano je w XVII wieku w stylu barokowym przy okazji procesu beatyfikacyjnego Salomei.wnętrze kościoła NMP w Grodzisku

Za kościołem widać budynek z trzema domkami modlitwy czyli grotami – kaplicami, ze słabo zachowanymi freskami. Przed nimi w 1686 roku ustawiono granitowy obelisk upamiętniający zwycięską bitwę Jana III Sobieskiego pod Wiedniem. Stoi on na grzbiecie słonia wykutego z wapienia, z którego trąby dawniej tryskała woda.

kościół NMP w Grodziskuobelisk w kompleksie Pustelni bł. Salomei

Poniżej znajduje się punkt widokowy z panoramą na Dolinę Prądnika, obok schody prowadzące do niewielkiego domku – pustelni bł. Salomei, w której według tradycji żyła błogosławiona.

szosa 773 w Dolinie Prądnika

tablica przed pustelnią bł. Salomei

Pomnikowy dąb we wsi Nowe Prażuchy (gm. Ceków – Kolonia, wielkopolskie).

Niejednokrotnie w poszukiwaniu pomnikowych okazów przemierzam kilometry leśnych ostępów, przedzieram się przez zarośnięte parki wiejskie, błądzę po nieznanych terenach, a i tak nie zawsze mam pewność, że sfotografowane drzewa są tymi właściwymi, ze statusem pomnika przyrody. W przypadku bohatera dzisiejszego artykułu wszystkie wspomniane wyżej problemy nie istnieją: drzewo rośnie przy głównej drodze i widoczne jest z daleka, można do niego bezpiecznie zjechać i zaparkować w pobliżu, jest fotogeniczne o każdej porze dnia i roku. Co to za cudowny pomnik przyrody? To wspaniały dąb szypułkowy rosnący samotnie po prawej (wschodniej) stronie drogi nr 470 z Kalisza do Turku, ok. 1 km na północ od stacji paliw Orlen na krańcu Cekowa. Administracyjnie działka z pomnikowym dębem należy do wsi Nowe Prażuchy w gminie Ceków – Kolonia (pow. kaliski, wielkopolskie).

GPS N 51°54′32″, E 18°18′15″

pomnikowy dąb przy trasie Kalisz - Turekpomnikowy dąb przy trasie Ceków - MalanówNowe Prażuchy - pomnikowy dąb szypułkowypomnikowy dąb w gminie Ceków - Kolonia

Dąb charakteryzuje się krótkim pniem ze skręconymi włóknami i szeroką koroną; jego sylwetka jest typowa dla drzew rosnących na otwartym terenie.

pomnikowy dąb w Nowych PrażuchachNowe Prażuchy - pomnikowy dąb

Obwód pnia mierzony na wysokości pierśnicy wynosi 728 cm, wysokość okazu 18 metrów, szacunkowy wiek 300 – 350 lat. Drzewo posiada status pomnika przyrody na mocy Decyzji nr 387 Wydziału Rolnictwa, Gospodarki Żywnościowej i Leśnictwa Urzędu Wojewódzkiego w Kaliszu z dnia 5 kwietnia 1980 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody.  W chwili powołania dąb mierzył 620 cm, w 2006 r. – 700 cm, w 2016 r. – 709 cm.

Paweł Lenart obok pomnikowego dębu w Nowych Prażuchach

pień pomnikowego dębu w Nowych Prażuchach

Nowe Prażuchy - pomiar obwodu pomnikowego dębu

Opisywany egzemplarz Quercus robur cechuje dobra kondycja zdrowotna, niemniej wiek odcisnął na nim swoje piętno. Po pniu wije się skręcona listwa piorunowa sięgająca części odziomkowej, gdzie rozwija się ubytek wgłębny. Od strony południowo – wschodniej widoczny jest stosunkowo świeży ślad po wyłamanym konarze.

listwa piorunowa na pomnikowym dębie w Nowych Prażuchachdziupla u podstawy pnia w pomnikowym dębieślad po odłamanym konarze

Dąb szypułkowy w Nowych Prażuchach jest jedynym, ale jakże cennym pomnikiem przyrody w gminie Ceków – Kolonia. Drzewo to opisał również Paweł Lenart w artykule: „Pomnikowy dąb szypułkowy w Nowych Prażuchach„.