Pomniki przyrody w gminie Jelcz – Laskowice.

Tereny gminy miejsko – wiejskiej Jelcz – Laskowice położone są we wschodniej części województwa dolnośląskiego, na pograniczu z województwem opolskim (ok. 25 km na południowy wschód od Wrocławia). Lasy zajmują 31% obszaru gminy; tutejszy drzewostan składa się głównie z sosny pospolitej, ale nie brakuje też dorodnych dębów szypułkowych (szczególnie w dolinie Odry), z których wiele ze względu na sędziwy wiek posiada status pomników przyrody. Dwa wspaniałe okazy można podziwiać na skraju dużego kompleksu leśnego pod miastem, przy drodze 455 do Oławy.

GPS N 51°00′30.13″, E 17°19′18.03″

Grubszy mierzy w obwodzie 635 cm, wysokość dębu 22 m; na pniu oprócz typowej tabliczki jest druga, informująca o pobraniu i przechowywaniu materiału genetycznego.

Drugi dąb mierzy w obwodzie 548 cm, wysokość drzewa 22 metry.

Bliżej miasta, lecz w pewnym oddaleniu od drogi 455 (ok. 100 m) rośnie kolejny, sędziwy dąb szypułkowy o statusie pomnika przyrody.

GPS N 51°00′46.53″, E 17°19′17.17″

Obwód okazu wynosi 655 cm, wysokość 23 metry.

Godny uwagi (i ochrony pomnikowej) jest również dąb rosnący w pobliżu, przy skrzyżowaniu.

Po lewej stronie lokalnej drogi prowadzącej do Janikowa, rosną w odległości ok. 150 m od siebie dwa pomnikowe dęby szypułkowe. Okaz zlokalizowany bliżej skrzyżowania z drogą 455 do Oławy mierzy w obwodzie 560 cm.

GPS N 50°59′54.59″, E 17°19′54.77″

Drugi dąb mierzy w obwodzie 452 cm.

GPS N 50°59′52.02″, E 17°20′02.37″

W Jelczu – Laskowice status pomnika przyrody posiada również lipa drobnolistna o nazwie „Matczyna Lipa”, rośnie obok strzelnicy, na przedłużeniu ul. Majowej.

GPS N 51°02′59.92″, E 17°20′27.37″

Okaz mierzy 450 cm w obwodzie, wysokość lipy 20 metrów.

Najstarszy w gminie dąb o nazwie „Słowianin” zlokalizowany jest w północnym krańcu wsi Dębina.

GPS N 51°03′24.02″, E 17°22′54.77″

„Słowianin” mierzy w obwodzie aż 706 cm, wysokość dębu 25 metrów.

Na skraju zarośniętego, poniemieckiego cmentarza w Dziuplinie rośnie dąb szypułkowy (obwód 466 cm), chroniony jako pomnik przyrody.

GPS N 51°03′35.17″, E 17°20′13.43″

Grupowym pomnikiem przyrody ogłoszono 13 drzew otaczających kościół w Miłocicach.

GPS N 51°02′48″, E 17°28′49″

Spośród 13 okazów 6 to jesiony wyniosłe, 4 lipy drobnolistne i 3 dęby szypułkowe. Obwód okazów w przedziale 140 – 320 cm, wysokość 16 – 28 metrów.

Pomnikami przyrody nieożywionej w gminie Jelcz – Laskowice są 2 głazy narzutowe, opisane dokładnie w poprzednim artykule.

Ulica Wojska Polskiego w Szczawnie – Zdroju.

Wśród dolnośląskich miast, najliczniejszą grupą pomników przyrody mogą się pochwalić te największe. Prym wiedzie tu Wrocław – ponad 110 pojedynczych lub grupowych pomników przyrody, Legnica – prawie 80, Wałbrzych – ponad 60, Świdnica – ok. 50; ok. 30 jest  w Bolesławcu, Lubinie i Głogowie. Od tego schematu zdecydowanie odbiega Szczawno – Zdrój – to niewielkie uzdrowiskowe miasto (5,5 tys. mieszkańców), liczbą pomnikowych drzew może śmiało konkurować z Wrocławiem. Wzdłuż jednej ulicy Szczawna – Zdroju – ulicy Wojska Polskiego – rośnie więcej pomników przyrody, niż w niejednej dużej dolnośląskiej gminie.

Spacer ulicą Wojska Polskiego w Szczawnie – Zdroju rozpoczniemy od skrzyżowania z ul. Kolejową. W pobliżu znajduje się kościół, narożnik Parku Szwedzkiego, a my wzdłuż parkingu piękną aleją wysadzaną kasztanowcami, z za których wyłania się potężna bryła Sanatorium Uzdrowiskowego nr 1 (dawny Grand Hotel).

Mijając gmach sanatorium, możemy podziwiać pomnikowy okaz dębu szypułkowego, rosnącego na skarpie, tuż przy schodkach.

Dąb mierzy 339 cm w obwodzie, wysokość drzewa 24 metry.

Drugi pomnikowy okaz dębu szypułkowego rośnie kilka metrów od ogrodzenia terenu sanatorium.

Drzewo mierzy w pierśnicy 354 cm, wysokość dębu 26 metrów.

Obok znajduje się bardzo fotogeniczna grupa 4 pomnikowych buków pospolitych, o obwodach 470, 450, 315, 308 cm i wysokości 29 metrów.

Z alejki biegnącej przy pomnikowych bukach możemy podziwiać całą sylwetkę Sanatorium nr 1.

Schodząc dalej w dół ulicą Wojska Polskiego mijamy po prawej 2 pomnikowe okazy robinii białej, niestety dość mocno uszkodzone.

Uchwała nr III/6/14 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 22.12.2014 r. znosi ochronę pomnikową z okazu robinii białej o pojedynczym pniu (obwód 283 cm).

Bardziej okazała jest robinia o formie wielopiennej (250+293+242 cm).

Nieco niżej, przy skrzyżowaniu z ul. T. Kościuszki, znajduje się zdrojowa Pijalnia Wód Mineralnych.

Druga strona ul. Wojska Polskiego również obfituje w pomnikowe drzewa. W centralnej części skwerku naprzeciw posesji nr 2 rośnie pomnikowy klon jawor o obwodzie 254 cm.

Kilkanaście metrów na prawo od jawora możemy podziwiać pomnikowy jesion wyniosły o obwodzie 335 cm i wysokości 24 metry.

Przy schodkach, bliżej sanatorium „Młynarz”, rośnie mocno uszkodzony jarząb szwedzki (obwód 120 cm).

Uchwała nr  XXIII/42/16 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 27 czerwca 2016 r. pozbawiła to drzewo statusu pomnika przyrody.

W pobliżu, w grupie drzew po lewej stronie, rosną dwa kolejne pomniki przyrody: buk pospolity (obwód 239 cm) oraz klon jawor (obwód 220 cm).

Po lewej stronie sanatorium „Młynarz” rośnie wielopienny okaz cisa pospolitego o obwodzie 57+177+100 cm i wysokości 10,5 metra.

Przy ścianie bocznej sanatorium „Młynarz” zlokalizowany jest kolejny, pomnikowy okaz buka pospolitego o obwodzie 239 cm.

W pobliżu, na środku niewielkiego placu, rośnie pomnikowy klon jawor o obwodzie 292 cm.

Na tyłach sanatorium „Młynarz”, przy samym ogrodzeniu, rośnie pomnikowy klon pospolity o obwodzie 254 cm.

Drugi pomnikowy okaz klonu pospolitego rośnie na skwerze przed biblioteką.

Drzewo mierzy 350 cm w obwodzie, wysokość klonu 23 metry.

Przy ogrodzeniu, pomiędzy biblioteką a sanatorium „Dąbrówka”, można podziwiać potężny, pomnikowy buk pospolity o obwodzie 415 cm.

Na terenie sanatorium „Dąbrówka ” rosną jeszcze dwa pomnikowe buki (381 i 390 cm) oraz lipa drobnolistna (327 cm), niestety drzewa te nie zostały oznakowane tabliczkami.

Z okazu buka o obwodzie 390 cm zniesiono ochronę pomnikową (Uchwała nr III/6/14 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 22.12.2014 r.)

Lipę drobnolistną również pozbawiono statusu pomnika przyrody (Uchwała nr III/7/14 Rady Miejskiej w Szczawnie – Zdroju z dnia 22.12.2014 r.).