Park – arboretum w Gołuchowie.

Gołuchów to duża wieś gminna o zabudowie małomiasteczkowej, położona w powiecie pleszewskim (woj. wielkopolskie), niedaleko Kalisza (ok. 20 km). Największą atrakcją miejscowości jest renesansowy zamek z XVI w., gruntownie przebudowany przez Izabelę Czartoryską w latach 1875-1885. Obecnie w zamku mieści się oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, z ekspozycją zabytkowych wnętrz i dzieł sztuki.

Równocześnie z odbudową zamku rozpoczęto prace związane z urządzaniem parku w stylu angielskim. Dziś teren parku – arboretum obejmuje powierzchnię blisko 160 ha, rośnie tu 600 gatunków i odmian drzew i krzewów. Osią parku jest prawie 3 km odcinek rzeczki Ciemna, płynącej przez malowniczą dolinę, miejscami o dość stromych stokach.

Atrakcyjność parku powiększają stawy, mostki, liczne budowle o charakterze muzealnym oraz zagroda z żubrami. Obok cennych, niejednokrotnie bardzo rzadkich okazów drzew i krzewów ustawiono tabliczki z krótkim opisem gatunku.

Na terenie gołuchowskiego parku ochroną pomnikową objęto ponad 30 egzemplarzy drzew, głównie dębów szypułkowych. Nawet nie próbowałem ich wszystkich odnaleźć (teren bardzo rozległy; zauroczony pięknem wczesnojesiennej scenerii, skupiłem się na doskonaleniu umiejętności rozpoznawania gatunków drzew i krzewów. Niemniej zrobiłem trochę fotografii pomnikowych okazów, które prezentuję poniżej.

Przy wejściu do zamku rośnie stara, mocno już doświadczona lipa.

Obok pomnikowy okaz dębu szypułkowego.

Nieco poniżej, przy alejce, znajduje się grupa wiekowych dębów szypułkowych.

Na północ od zamku rośnie najbardziej okazały egzemplarz dębu. Ten pomnik przyrody nosi imię „Jan”, na cześć hrabiego Działyńskiego – męża Izabeli Czartoryskiej.

Obok na trawniku rośnie niewielki, ale jakże cenny po kanonizacji Karola Wojtyły Dąb Papieski.

Przy alejce między stawami rośnie pomnikowa topola holenderska.

Idąc dalej wschodnią częścią parku mijam grupę dębów czerwonych, platanów, kłęk kanadyjski, dąb kaukaski… Odnalazłem tylko jeden okaz dębu oznakowanego stosowną tabliczką.

Skupienie pomnikowych dębów odnajduję po drugiej stronie Ciemnej, w leśnej części parku.

Wracając zachodnią częścią parku napotykam kolejne pomnikowe dęby szypułkowe.

Będąc w Gołuchowie warto pokusić się o odnalezienie olbrzymiego eratyku o nazwie Kamień św. Jadwigi. Więcej o tym pomnikowym głazie narzutowym w następnym artykule.

Pomniki przyrody w Zespole Pałacowo – Parkowym w Dobrzycy.

Klasycystyczny pałac w Dobrzycy powstał w latach 1798-1799 dla adiutanta i szefa kancelarii wojskowej króla Stanisława Augusta, generała Augustyna Gorzeńskiego. Od 2005 r. pałac jest siedzibą Muzeum Ziemiaństwa.

Równolegle z powstaniem pałacu rozpoczęto prace przy założeniu parkowym, nadając mu cechy ogrodu romantycznego. Obecna powierzchnia parku to ok. 10 ha; uświetniają go zachowane budowle parkowe (m.in. Panteon, Monopter, Oranżeria, grota), stawy z mostkami oraz nieliczne rzeźby. W drzewostanie parku najcenniejsze okazy to klon polny – najstarsze drzewo tego gatunku w Polsce (637 cm, wiek 333 lata) oraz gigantyczny platan klonolistny (1165 cm, 279 lat) – drzewa te opisałem w poprzednich artykułach.

Łącznie w dobrzyckim parku ochroną pomnikową objęto aż 35 drzew, prawie wszystkie są oznakowane stosowną tabliczką na pniu oraz drugą tabliczką na kamieniu (z krótkim opisem) w sąsiedztwie okazu. Poniżej zestawienie pomnikowych drzew które udało mi się odnaleźć i sfotografować.

Topola biała – obwód 420 cm, nr ewid. 424, rośnie na skraju polany – osi widokowej parku.

Grab pospolity – zlokalizowany w pobliżu stawu.

Klon jawor – obwód 215 cm, nr ewid. 487 – rośnie we wschodniej części parku.

Olsza czarna – obwód 255 cm, nr ewid. 484 – rośnie w południowo – wschodniej części parku, obok pomnikowego tulipanowca.

Tulipanowiec amerykański – obwód 170 cm, nr ewid. 469 – rośnie w południowo – wschodniej części parku, niedaleko oranżerii.

Grab pospolity – obwód 250 cm, nr ewid. 473 – rośnie w południowo – wschodniej części parku, przy alejce prowadzącej do bażanciarni.

Surmia bignoniowa – obwód 270 cm, nr ewid. 309 – rośnie przy alejce, w pobliżu woliery.

Klon jawor – obwód 275 cm, nr ewid. 389 – rośnie w południowej części parku, przy wolierze.

Dąb szypułkowy – obwód 360 cm, nr ewid. 278 – rośnie obok Panteonu.

Grupa pomnikowych drzew – 2 jesiony wyniosłe (nr 261, obwód 365; nr 262, obwód 360) oraz dąb szypułkowy (nr 263, obwód 440 cm).

Platan klonolistny – obwód 390 cm, nr ewid. 292 – rośnie w centralnej części parku.

Dąb szypułkowy – obwód 310 cm, nr ewid. 293 – rośnie w centralnej części parku.

Platan klonolistny – obwód 500 cm, nr ewid. 411 – rośnie w centralnej części parku.

2 lipy szerokolistne – nr 217, obwód 360 cm i nr 219, obwód 380 cm – rosną przy alejce biegnącej od pałacu do budynków administracyjnych.

Grab pospolity – obwód 210 cm, nr ewid. 230 – rośnie w zachodniej części parku.

Jesion wyniosły – obwód 440 cm, nr ewid. 179 – rośnie w zadrzewieniu w pobliżu stawu.

Jesion wyniosły – obwód 266 cm, nr ewid. 146 – rośnie nad brzegiem stawu.

Jesion wyniosły – obwód 320 cm, nr ewid. 133 – rośnie na wyspie z Monopterem.

Jesion wyniosły – obwód 260 cm, nr ewid. 129 – rośnie w zachodniej części parku.

Klon srebrzysty – obwód 400 cm, nr ewid. 79 – rośnie za strumieniem płynącym wzdłuż stawu, w pobliżu ogrodzenia parku.

Dąb szypułkowy – rośnie w zadrzewieniu, po prawej stronie od głównej bramy do parku.

Bardzo malowniczy jest szpaler wierzbowy posadzony na grobli stawu, z gałęziami sięgającymi lustra wody.