Pomniki przyrody w gminie Strzegom (pow. świdnicki, dolnośląskie).

Gmina miejsko – wiejska Strzegom położona jest na Przedgórzu Sudeckim, w powiecie świdnickim (dolnośląskie). Krajobraz południowej części gminy to niemal bezleśne równiny, odmienny charakter ma część północna z pagórami Wzgórz Strzegomskich, częściowo porośniętych lasem. Dobre gleby determinują rolniczy charakter gminy (użytki rolne zajmują 73% powierzchni), ale znaczący udział w gospodarce ma eksploatacja i przerób granitu. Na terenie gminy Strzegom nie ma wyższych form ochrony przyrody takich jak: parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody czy
strefy krajobrazu chronionego, są za to dość liczne pomniki przyrody. Połowa z nich została opisana w poprzednim artykule „Pomniki przyrody w Strzegomiu„, pozostałe są przedstawicielami drzewostanów zabytkowych parków wiejskich, zlokalizowanych w północnej części gminy.

Trzy pomnikowe drzewa: 2 platany klonolistne i tulipanowiec amerykański, rosną na terenie wspaniale utrzymanego założenia parkowego we wsi Żółkiewka. Park o powierzchni ok. 5 ha (obecnie 4 ha) przylegał do zniszczonego w 1945 r. pałacu, obecnie stanowi ogrodzoną własność prywatną.

zabytkowy park w Żółkiewce

Pierwszy pomnikowy platan o obwodzie 462 cm i wysokości 23 metrów rośnie w centralnej części parku, w towarzystwie dwóch świerków.

GPS N 50°58′29.3″, E 16°18′08.2″

park w Żółkiewce - pomnikowy platan nr 1park w Żółkiewce - pomnikowy platan klonolistny nr 1park w Żółkiewce - pień pomnikowego platana nr 1park w Żółkiewce - pień pomnikowego platana klonolistnego nr 1

W pobliżu pierwszego platana rośnie okaz tulipanowca amerykańskiego o statusie pomnika przyrody. Drzewo mierzy w obwodzie 310 cm, wysokość tulipanowca 17 metrów. Z korygowanej niegdyś korony wyrastają młode gałęzie, w części odziomkowej widoczne są dwa wypróchnienia.

Żółkiewka - pomnikowy tulipanowiecŻółkiewka - pomnikowy tulipanowiec amerykańskiŻółkiewka - pień pomnikowego tulipanowcaŻółkiewka - pień pomnikowego tulipanowca amerykańskiego

Drugi pomnikowy platan klonolistny o obwodzie 544 cm i wysokości 25 metrów rośnie w południowej części parku.

park w Żółkiewce - pomnikowy platan nr 2park w Żółkiewce - pomnikowy platan klonolistny nr 2park w Żółkiewce - pień pomnikowego platana klonolistnego nr 2park w Żółkiewce - pień pomnikowego platana nr 2

W pobliskim Żelazowie, na terenie dużej stadniny, znajduje się pięknie odrestaurowany neoklasycystyczny pałac i zrewitalizowane założenie parkowe. W drzewostanie parku odnajdziemy nieliczne już wiekowe drzewa (platan, cis pospolity, sosna czarna).

Żelazów k. Strzegomia - pałacpark przy pałacu w Żelazowie (gm. Strzegom)

Najciekawsza perełka dendroflory – chroniona jako pomnik przyrody – rośnie tuż wschodniej ścianie pałacu, obok domu ogrodnika. Tym drzewem jest buk pospolity w odmianie Pendula (zwisającej, płaczącej), o przepięknie ukształtowanej koronie.

GPS N 50°58′42.3″, E 16°17′17.6″

Żelazów - pomnikowy buk w odmianie PendulaŻelazów - pomnikowy buk w odm. zwisającej

Pień tego buka mierzy w obwodzie 353 cm, wysokość drzewa 14 metrów.

Żelazów - pień pomnikowego bukapień pomnikowego buka z Żelazowa

Na całym obwodzie rzutu korony zwisające gałęzie sięgają do samej ziemi, tworząc latem naturalną altanę.

Żelazów - zwisające do ziemi gałęzie pomnikowego bukaŻelazów - gałęzie pomnikowego buka

Kolejne założenie pałacowo – parkowe z pomnikowym drzewem znajduje się we wsi Goczałków Górny. Resztki parku przylegają do eklektycznego pałacu z 1889 r., najcenniejszym okazem objętym ochroną pomnikową jest egzemplarz tulipanowca amerykańskiego. Drzewo rośnie samotnie na środku polany, pięknie prezentując się na tle pałacu.

GPS N 51°00′33.4″, E 16°21′08.9″

Goczałków Górny - pomnikowy tulipanowiec amerykańskiGoczałków Górny - pomnikowy tulipanowiec

Tulipanowiec mierzy w obwodzie 340 cm, wysokość drzewa 26 metrów.

Goczałków Górny - pień pomnikowego tulipanowca

Pomnikowy platan klonolistny rosnący w parku podworskim we wsi Bartoszówek znajduje się w katastrofalnym stanie i w zasadzie kwalifikuje się do zniesienia ochrony.

Bartoszówek - resztka pomnikowego platana

W parku i okolicach znajduje się wiele innych drzew o walorach pomnikowych, mogących go godnie zastąpić. W centrum założenia parkowego rośnie drugi platan o obwodzie przekraczającym 4 metry.

Bartoszówek - okazały platan w parkuBartoszówek - pień okazałego platana

Wspaniały grab, o unikalnym pniu przypominającym brodę Davy Jonesa z filmu „Piraci z Karaibów”, rośnie nad stawem, przy zachowanej wieży pałacowej.

Bartoszówek - ciekawy grabBartoszówek - pień ciekawego grabu

Przynajmniej dwa dęby rosnące wewnątrz parku zasługują na ochronę pomnikową.

park we wsi Bartoszówek - okazałe dęby

Na ochronę pomnikową zasługuje szpaler sędziwych dębów rosnących na krańcu wsi, po prawej stronie drogi do Lusiny.

Bartoszówek - szpaler sędziwych dębówBartoszówek - szpaler sędziwych dębów na krańcu wsi