Cis pospolity (Taxus baccata) to długowieczne, zimozielone drzewo iglaste lub krzew o powolnym wzroście. Szacuje się, że mogą żyć nawet 3000 lat, najstarszy europejski cis rosnący w Fortingall w Szkocji liczy sobie ponad 2000 lat. W Polsce cisy o rekordowym wieku znajdują się w Sudetach na Dolnym Śląsku, okaz z Henrykowa Lubańskiego może się pochwalić 1300-letnią metryką, drugi w rankingu rośnie w Bystrzycy k. Wlenia i liczy sobie ponad 820 lat, o kolejnych można poczytać w artykule „Dolnośląskie cisy„. Województwo lubuskie posiada własnego rekordzistę i nie jest to okaz z Zielonej Góry, któremu niesłusznie przypisuje się wiek 600-700 a nawet 800 lat, więcej w artykule „Pomniki przyrody przy konkatedrze św. Jadwigi w Zielonej Górze„. Najstarszym lubuskim cisem jest okaz rosnący we wsi Goraj w gminie Przytoczna (pow. międzyrzecki), na skraju dawnego założenia parkowego, naprzeciw budynku nr 11a.

GPS N 52°34′45.3″ , E 15°44′19.2″

Drzewo posiada krótki i prosty pień o walcowatym kształcie. Koronę tworzą gęste, rozłożyste konary, w dolnej części sięgającej poziomu gruntu.

Sfotografowanie pnia tego cisa nie należy do łatwych zadań. Gdy wsuniemy się pod okap utworzony z nisko zwisających gałęzi, natrafimy na drewniany płotek.

Sam pomiar obwodu pnia o regularnym kształcie nie przedstawia już większych problemów. Miarka owinięta wokół pierśnicy w sierpniu 2022 r. pokazała 331 cm. Cis z Goraja jest najgrubszym przedstawicielem tego gatunku w województwie lubuskim i równocześnie (wg autorów książki „Drzewa Polski”) w całej północno – zachodniej części Polski. Ci sami autorzy oszacowali wiek tego drzewa na 500 lat, wysokość okazu 11 metrów.

Gdy spojrzymy na górną część pnia to ujrzymy plątaninę gałęzi i pajęczyn, nadających drzewu aury tajemniczości i odrobiny grozy.

Sędziwy cis został oznakowany wiekową już tabliczką z lat 90-tych XX w. Status pomnika przyrody drzewo uzyskało już w marcu 1966 r., aktualna podstawa prawna to Rozporządzenie Nr 46 Wojewody Lubuskiego z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.

Goraj z pomnikowym cisem to ważne miejsce dla miłośników wiekowych drzew, leżące na pograniczu Pojezierza Lubuskiego i Puszczy Noteckiej.