Stanowisko plioceńskiej flory liściowej k. Ruszowa.

Bogate złoża gliny (mioceńskich iłów) od dawna były eksploatowane w okolicach Ruszowa i Gozdnicy. Na pocz. XVIII w. wytwarzano z niej ceramikę użytkową, później cegły, dachówki i ceramikę budowlaną. Po II wojnie światowej okoliczne fabryki połączono w Gozdnickie Zakłady Ceramiki Budowlanej, potem (1970 r.) w Lubuskie Przedsiębiorstwa Ceramiki Budowlanej, będące w tym czasie jednymi z największych w tej branży w Polsce. Obecnie tylko zakład w Gozdnicy eksploatuje i przetwarza tutejsze złoża, pozostałe popadły w ruinę, a miejsca wydobycia gliny porastają lasem.

Jedno z wyrobisk w pobliżu Ruszowa, dostarczające niegdyś surowiec do cegielni w Kościelnej Wsi, zostało objęte ochroną pomnikową. Po samej cegielni pozostał tylko wysoki komin, fundamenty hal i nasyp kolejki wąskotorowej.

W pobliżu, w lesie ukryte są wyrobiska rozciągnięte na powierzchni ok. 2 ha (z otuliną 8 ha) i głębokości kilkunastu metrów.

GPS N 51°25′12.85″ , E 15°10′14.66″

Jeszcze podczas eksploatacji i późniejszym czasie tutejsze warstwy sedymentacyjne były przedmiotem badań naukowych (od 1965 r.). W profilu wyróżnia się pokład węgla brunatnego „Henryk”, wyżej warstwa serii poznańskiej, serii Gozdnicy i osady czwartorzędowe. Niestety po latach od zaprzestania eksploatacji profile zarosły lub uległy rozmyciu wodami opadowymi.

W osadach serii Gozdnicy wykryto bogaty materiał paleobotaniczny obejmujący 51 taksonów z 27 rodzajów. Przebadany materiał zawierał kopalne szczątki grzybów, mchów, widłaków, paproci wodnych, drzew iglastych i okrytonasiennych (w postaci owocników, zarodników, kwiatostanów, liści, owoców i nasion). Wiek kopalnych szczątków datuje się na miocen – pliocen górny. Stanowisko liściowej flory plioceńskiej w Ruszowie posiada rangę krajową i jest notowane w literaturze międzynarodowej.

Oczywiście zbłąkany tu turysta nie będzie grzebał w osadach w poszukiwaniu drobnych skamieniałości (jest to niedozwolone w miejscu chronionym jako pomnik przyrody). Równie ciekawe są współczesne ciekawostki przyrodnicze, a do takich należą gliniaste kałuże, w których zwierzęta zażywają kąpieli błotnych. 

W zagłębieniach wyrobiska wykształciła się flora typowa dla stanowisk bagiennych. Odnotowano występowanie rosiczki i bagna zwyczajnego.

Pomniki przyrody ożywionej w gminie Węgliniec opisałem w artykule „Pomniki przyrody w gminie Węgliniec„.

Pomniki przyrody w gminie Węgliniec.

Gmina gmina miejsko – wiejska Węgliniec leży w północnej części powiatu zgorzeleckiego, w województwie dolnośląskim. Niemalże w całości leży na terenie Borów Dolnośląskich, lasy zajmują ok. 86 % obszaru gminy. Oprócz dwóch rezerwatów przyrody, gmina Węgliniec może się pochwalić 7 pomnikowymi drzewami.

Wielopienny buk pospolity rośnie w Ruszowie naprzeciw budynków Zgorzelecka  2 i 3.

Uchwałą nr  103/IX/15 Rady Miejskiej Węglińca z dnia 31 lipca 2015 r. zniesiono ochronę pomnikową z tego drzewa.

GPS N 51°23′31″ , E 15°10′47″

Obwód w pierśnicy wynosi 533 cm, wysokość drzewa 27 metrów. Drzewo niestety zamiera, posusz w koronie jest znaczny.

W dobrej kondycji jest dąb szypułkowy „Gniewko”, rosnący w centrum Ruszowa w pobliżu budynku Kantowicza 3.

GPS N 51°23′57″ , E 15°10′46″

Obwód okazu 420 cm, wysokość 26 metrów.

W Kościelnej Wsi, przy pawilonie handlowym usytuowanym przy szosie 296, rośnie przepiękny buk pospolity „Kmieć”.

GPS N 51°24′54″ , E 15°11′09″

Obwód okazu wynosi 490 cm, wysokość 28 metrów.

W leśnej osadzie Polana, przy posesji 22 rośnie pomnikowy dąb szypułkowy „Dzielny”.

GPS N 51°23′49″ , E 15°05′40″

Uszkodzony po odłamanym konarze pień mierzy w obwodzie 454 cm, wysokość drzewa 26 metrów.

W tej samej miejscowości, przy drodze do Gozdnicy, rośnie pomnikowy wiąz szypułkowy „Ryś” o obwodzie 340 cm i wysokości 28 m.

GPS N 51°24′05″ , E 15°05′29″

 W Zielonce, po prawej stronie drogi do Dłużyny Dolnej, rosną w odległości 150 m od siebie dwa pomnikowe dęby szypułkowe.  Pierwszy z nich to „Felek” o obwodzie 330 cm i wysokości 26 metrów.

GPS N 51°15′53″ , E 15°08′18″

Drugi pomnikowy dąb to „Józek” o pierśnicy 312 cm i wysokości 25 metrów.

GPS N 51°15′46″ , E 15°08′12″

W lesie, w pobliżu Ruszowa i Kościelnej Wsi znajduje się jeszcze jeden pomnik przyrody – stanowisko ze skamieniałościami roślinności plioceńskiej.