Leszno | Pomniki przyrody

Lista pomników przyrody Leszna – dużego miasta na prawach powiatu w województwie wielkopolskim – jest wyjątkowo krótka i liczy zaledwie 3 pozycje. To tylko pozornie nikła liczba – mając na względzie fakt, że dwa z nich to grupowe pomniki przyrody – w sumie ilość chronionych ustawowo drzew przekracza tu setkę. Oprócz opisanego w poprzednim artykule Parku Miejskiego przy ul. Kościuszki ochroną pomnikową objęto jeszcze 3 lipy drobnolistne, rosnące przy kościele pw. św. Jana Chrzciciela (więcej o nich na końcu artykułu) oraz pojedynczy okaz dębu szypułkowego. Wspomniany dąb o nazwie „Bolek” rośnie w centrum miasta, przy placu Jana Metziga.

Rosnąc samotnie jako soliter, „Bolek” wykształcił piękną, wyjątkowo szeroką koronę o rozpiętości ok. 25 metrów.

Pomnikowe drzewo otoczono niewysokim, metalowym płotkiem, na którym powieszono tablicę opisującą nazwę drzewa i jego podstawowe parametry. Według niej „Bolek” został posadzony jako „Dąb Pokoju” 19 kwietnia 1871 r. (czyli liczy sobie ponad 150 lat). Co ciekawe na starszej tablicy jego wiek szacowano na 350 – 400 lat. Cezary Pacyniak – autor książki „Najstarsze drzewa Polski” określił wiek tego drzewa na prawie 260 lat.

Obwód omawianego dębu wynosi 525 cm, wysokość okazu 28 metrów. Ochroną pomnikową zostało objęte już w 1956 r. Drzewo charakteryzuje się dobrą kondycją zdrowotną.

Wspomniane na początku artykułu 3 pomnikowe lipy drobnolistne rosną w otoczeniu kościoła pw. św. Jana Chrzciciela, przy ul. Bolesława Chrobrego. Obwód pomnikowych okazów wynosi 260, 310, 360 cm, wysokość drzew ok. 21 m. Lipy nie zostały oznakowane stosownymi tabliczkami.

Historia parku przy pl. Kościuszki w Lesznie (wielkopolskie) sięga XVII w., ogród w stylu włoskim przylegał wtedy do renesansowego pałacu należącego do rodu Leszczyńskich. Po pożarze w 1656 pałac został odbudowany, w w 1707 r. ponownie spłonął. Budowlę gruntownie przebudowano do obecnej postaci w latach 1750-1760, w stylu barokowym, na planie wydłużonego prostokąta. Aktualnie znajdują się w nim siedziby urzędów administracji publicznej.

Na przestrzeni lat (wraz ze zmieniającą się modą) park ulegał różnym przekształceniom. Obecnie posiada charakter niewielkiego parku krajobrazowego o powierzchni ok. 1.5 ha, ze stawem i asfaltowymi alejkami.

Drzewostan parku od 1998 r. w całości jest chroniony jako grupowy pomnik przyrody. Składa się ze 117 szt. drzew, reprezentujących 26 gatunków, zarówno tych krajowych jak i rzadkich egzotycznych taksonów. W narożnikach parku rosną okazałe platany klonolistne o obwodach 270 – 400 cm.

W wewnętrznej części parku kolejne ciekawe drzewa, część z nich osiągnęła już okazałe rozmiary – inne jeszcze młode, są nie mniej interesujące ze względu na rzadkość występowania. Na niektórych drzewach wiszą tabliczki z nazwa gatunkową.

Dąb szypułkowy o obwodzie 400 cm, rosnący blisko pałacu, należy (obok platanów) do najgrubszych okazów w drzewostanie parkowym.

Rosnący obok miłorząb dwuklapowy opisywany jest jako jedyny egzemplarz tego gatunku w Lesznie.

Z kilkunastu okazów klonów najciekawszy jest klon jawor w odmianie purpurowej.

Widoczne po prawej stronie zdjęcia powyżej drzewo to buk pospolity w odmianie Pendula.

Bliżej pałacu, obok dębu, rośnie buk pospolity w odmianie purpurowej.

Na trawniku rośnie niewielki jeszcze okaz rzadko spotykanego ambrowca amerykańskiego, zwanego też balsamicznym. Jego liście intensywnie przebarwiają się jesienią.

Glediczję (iglicznię) trójcierniową łatwo rozpoznać po charakterystycznych owocach w kształcie długich, poskręcanych strąków.

Tuż za iglicznią rośnie cypryśnik błotny. To gatunek pochodzący z Ameryki Północnej, porastający głównie błotniste tereny Florydy. W założeniach parkowych zwykle sadzony jest blisko wody lub na terenie podmokłym, wykształca wtedy charakterystyczne korzenie oddechowe – pneumatofory. Tutaj rośnie na suchym stanowisku i pneumatoforów nie zaobserwujemy. W Wikipedii szczególną właściwość tego gatunku przypisano błędnie miłorzębowi dwuklapowemu.

Do tej samej rodziny cyprysowatych należy metasekwoja chińska. Podobnie jak wspomniany wcześniej miłorząb dwuklapowy nazywana jest żywą skamieniałością.