Położony ok. 50 km na południowy – wschód od Łodzi Tomaszów Mazowiecki to duże, uprzemysłowione miasto, będące siedzibą władz miejskich, gminnych i powiatowych. Peryferyjne dzielnice miasta stykają się z granicami (lub otuliną) Sulejowskiego i Spalskiego Parku Krajobrazowego, chroniącymi duże, położone nad rzeką Pilicą kompleksy leśne oraz Zalew Sulejowski. Lista miejskich pomników przyrody wydaje się dość krótka (6 pozycji), jednak w większości są to zgrupowania pomnikowych drzew, przekładające się na 24 egzemplarze sędziwych dębów. Przeważająca część chronionych okazów zlokalizowana jest w centrum miasta. Jednym z nich jest dąb szypułkowy o obwodzie 410 cm, rosnący w pasie drogowym ul. P.O.W., obok Urzędu Miejskiego.
Po drugiej stronie ulicy stoi Pałac Ostrowskich (ul. P.O.W. 11/15), będący siedzibą Muzeum im. Antoniego hr. Ostrowskiego.
Teren zielony przy pałacu uświetnia 7 pomnikowych dębów. Jeden z nich widoczny też na zdjęciu powyżej posiada pień o obwodzie 298 cm.
Na lewo od pałacu znajduje się grupa 4 pomnikowych dębów o obwodach 321, 328, 328, 395 cm.
Przed frontową ścianą pałacu rośnie jeszcze jeden pomnikowy dąb o obwodzie 360 cm.
Siódmy pomnikowy dąb o obwodzie 327 cm rośnie przy wschodniej ścianie pałacu.
Z tego miejsca widać również pomnikowe dęby rosnące za ogrodzeniem, na terenie Parku Miejskiego; ale o nich później. Na pobliskim parkingu (tyły budynku P.O.W. 17) rosną cztery okazałe dęby. Jeden z nich, o obwodzie 334 cm posiada status pomnika przyrody.
Tuż za wejściem do Parku Miejskiego „Solidarność” rośnie pomnikowy dąb o obwodzie 309 cm.
Dwa pomnikowe dęby rosną przy budynku MOK (Browarna 7). Pierwszy posiada pień o obwodzie 343 cm.
Drugi dąb o obwodzie 379 cm rośnie na tyłach budynku MOK – u. Jego koronę można podziwiać również z parkingu, o którym wspominałem wyżej.
8 pomnikowych dębów porasta strome zbocze w południowej części Parku Miejskiego, tuż przy ogrodzeniu z terenem należącym do Pałacu Ostrowskich. Obwód pomnikowych okazów wynosi 373, 358, 365, 444, 330, 324, 355, 345 cm.
Pomnikowe dęby znajdziemy również przy ul. Zawadzkiej. Jeden z nich o obwodzie 333 cm rośnie z tyłu za budynkiem firmy System – Poland (Zawadzka 36).
Pozostałe 3 dęby (w tym jeden dąb czerwony) rosną obok, na skraju niewielkiego zadrzewienia wzdłuż chodnika.
Do niedawna pomnikiem przyrody był wiąz polny o obwodzie 377 cm, rosnący przy ul. Radomskiej, pomiędzy posesjami nr 20 a nr 22/24. Uchwałą nr XXXIV/316/2016 Rady Miejskiej Tomaszowa Mazowieckiego z dnia 29 września 2016 r. drzewo pozbawiono ochrony pomnikowej.
Będąc w Tomaszowie Mazowieckim należy bezwzględnie zobaczyć pozostałe ciekawostki przyrodnicze, chronione poprzez inne formy ochrony przyrody. „Niebieskie Źródła” to niesamowity rezerwat przyrody powołany w celu uchowania źródeł krasowych o błękitnym zabarwieniu.
Groty Nagórzyckie to miejsce chronione w formie stanowiska dokumentacyjnego. Liczne korytarze, wnęki i sale są pozostałością po podziemnej eksploatacji piasku szklarskiego.
