Ogród Botaniczny we Wrocławiu.

Pomniki przyrody w ogrodzie botanicznym? Tak! Wrocławski Ogród Botaniczny został założony  1811 r. (dział arboretum ok. 1830 r.), więc niektóre z posadzonych w tamtym czasie drzew mogły obecnie osiągnąć wiek 200 lat. Status pomników przyrody ożywionej posiada tu 26 drzew, głównie gatunków rodzimych (dęby, buki, cisy i sosny) oraz kilka egzotów. Mając trochę wolnego czasu po załatwieniu ważnej sprawy w stolicy Dolnego Śląska, wybrałem się z synkiem do tego wspaniałego miejsca. Byłem zachwycony gamą jesiennych kolorów.

Miałem wprawdzie przygotowaną listę pomnikowych okazów w ogrodzie, ale i bez niej bym sobie poradził – każde pomnikowe drzewo oznaczone jest stosowną tabliczką. W ich odnalezieniu pomagają również ustawione duże tablice z planem ogrodu.

Przy głównej alei pomiędzy kasami biletowymi, nad brzegiem stawu, rośnie miłorząb dwuklapowy. Pień porośnięty bluszczem mierzy w pierśnicy 255 cm, wysokość drzewa 23 metry.

W pobliżu rosną pomnikowe okazy cisa pospolitego o drzewiastej formie. Kilka w rzędzie na brzegu stawu, pozostałe po drugiej stronie alei, w sumie 8 szt. o obwodach 103, 117, 128, 132, 164, 171, 204, 164+104+ 36, 71+47+28 cm, przy wysokości 4 – 12 metrów.

Dalej dwa okazy sosny czarnej mierzące w pierśnicy 171 i 197 cm (wysokość 20 i 18 m).

Przy kasie biletowej od strony Ostrowa Tumskiego rośnie olbrzymi platan o obwodzie 519 cm i wysokości 35 m.

Idąc od niego alejką wzdłuż ogrodzenia natrafimy na pięknie ubarwionego jesienią tulipanowca amerykańskiego (obw. 282 cm, wys. 32 m). 

Spacerując dalej wzdłuż ogrodzenia możemy podziwiać okazałe dęby szypułkowe o obwodach 271, 306, 337, 386, 387, 456 cm. 

W dziale arboretum rosną 4 pomnikowe buki pospolite mierzące w obwodzie 244, 264, 274, 349 cm.

Tutaj też znajdziemy drugi pomnikowy okaz platana o pierśnicy 434 cm i wysokości 32 metry.

Warty uwagi jest również trójpienny okaz skrzydłorzecha kaukaskiego (obwód 207+274+303 cm).

Drugi pomnikowy miłorząb japoński rośnie przy bufecie. Obwód okazu 272 cm, wysokość 27 metrów.pomnikowy miłorzab dwuklapowy przy bufecie Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu

Ogród Botaniczny we Wrocławiu posiada również sporą kolekcję skamieniałych pni o statusie pomników przyrody nieożywionej, ale to temat na następny artykuł.

Cis w Henrykowie Lubańskim – najstarsze drzewo w Polsce.

Najstarsze drzewo w Polsce rośnie w Henrykowie Lubańskim – dużej wsi leżącej w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim. Okaz jest raczej niepozorny i nie imponuje wielkością, bowiem najstarszym polskim drzewem jest cis pospolity. Rośnie przy ścianie szczytowej budynku gospodarczego posesji nr 293, zlokalizowanej w zachodniej części wsi, 3 km od głównego skrzyżowania szosy 296 z drogą biegnącą przez wieś (jadąc od strony Lubania skręcamy w lewo, od Węglinca lub z A – 4 w prawo). Dotarcie do wiekowego cisa ułatwią drogowskazy.

GPS N 51°10′16.82″ , E 15°13′06.33″

Dla turystów przygotowano parking oraz tablice z opisem cisa i atrakcji okolic.

Wiek opisywanego drzewa wg różnych źródeł oceniany jest na 800 – 1500 lat, przeważa jednak opinia o 1300 – letniej metryce.

Drzewo jest niestety w złym stanie zdrowotnym, pień niegdyś rozdzielający się na 3 strzały, został uszkodzony na początku XX w. i po wichurze w latach 1988 – 89. Obecny obwód wynosi 150 cm (wcześniej 5 m), wysokość okazu ok. 13 m.

03.10.2016 r. Od jakiegoś czasu coraz częściej było słychać głosy, że najstarsze drzewo w Polsce obumiera. Świadczył o tym nienaturalny, pozbawiony zieleni kolor igieł, które potem intensywnie opadały. Na szczęście w porę zareagowano na zagrożenie : zmieniono stosunki wodne w pobliżu cisa, dostarczając mu wodę prosto do korzeni, usunięto delikatnie wierzchnią warstwę ziemi zastępując ją specjalnym humusem, uniemożliwiono gryzoniom dostęp w pobliże korzeni, poszerzono ogrodzenie by uniknąć zadeptywania gleby wokół drzewa, zbudowano specjalne rusztowanie jako część przyszłej konstrukcji do utrzymania właściwego klimatu wokół drzewa. Wydaję się, że wykonane prace przyniosły efekty – na cisie pojawiły się świeże zielone igły. Więcej na temat ratowania cisa w artykule http://www.projekt-chemini.pl/2016/10/najstarsze-drzewa-rosna-u-mnie.html

 Wzdłuż drogi prowadzącej do parkingu posadzono 4 cisy, dedykowane znanym osobom o imieniu Henryk lub Henryka. Szkoda że najstarsze w Polsce drzewo nie posiada jeszcze własnego imienia.

Wiele młodych cisów z „henrykowymi ” tabliczkami rośnie na skwerze przed kościołem oraz za murem otaczającym świątynię w Henrykowie Lubańskim. 

 Przy tej aktywności lokalnych działaczy w sadzeniu henrykowskich cisów, z czasem zaistnieje potrzeba powołania rezerwatu chroniącego te okazy :-). Ciekawe czy któreś z tych malutkich jeszcze cisów dożyje do nowego tysiąclecia ?