Pomnikowy głaz w Trupiance (gm. Lutomiersk, łódzkie).

Próba wskazania największego, pomnikowego głazu narzutowego w województwie łódzkim zderza się z pewnymi problemami. Z niemal idealnym kandydatem – olbrzymim „Głazem Mszczonowskim” o obwodzie 40 m związanych jest wiele niejasności: 1. Piaskowiec budujący głaz nie pochodzi ze Skandynawii – nie wiadomo więc czy mamy do czynienia z eratykiem, pseudoeratykiem, porwakiem czy nunatakiem? 2. Istnieją wątpliwości czy głaz jest objęty ochroną pomnikową. Z powyższych względów jako rekordowy wymienia się eratyk leżący niedaleko Trupianki. Wprawdzie jest on dużo mniejszy od tego w Zawadach, ale jego pochodzenie polodowcowe jest niezaprzeczalne. Trupianka to część wsi Orzechów (gm. Lutomiersk, pow. pabianicki, łódzkie); głaz leży na terenie leśnym, dokładnie 330 m na południe od budynku remizy strażackiej.

GPS N 51°49′07″ , E 19°07′43″

Obwód głazu wynosi 1060 cm, długość 3.4 m, szerokość 3.3 m, wysokość ponad 1.6 m. Eratyk został przytransportowany przez plejstoceński lądolód podczas zlodowacenia środkowopolskiego (zlodowacenie Warty, ok. 200 tys. lat temu).

Narzutniak w większej części porośnięty jest mchem, jego górna powierzchnia jest prawie płaska.

Materiałem budującym głaz jest grubokrystaliczny, różowy granit (rapakiwi), o kryształach skaleni osiągających wielkość kilku centymetrów.

Głaz w Trupiance został objęty ochroną pomnikową w lutym 1998 r. i jest jedynym pomnikiem przyrody nieożywionej w gminie Lutomiersk. Po obejrzeniu głazu warto wybrać się do odległego o 5 km Bełdowa (gm. Aleksandrów Łódzki). We wsi znajduje się jedno z najciekawszych w woj. łódzkim zgrupowań pomnikowych dębów oraz   wiązów. Więcej o Bełdowie w następnym artykule.

Pomnikowe drzewa w gminie Łęczyca (łódzkie).

Gmina wiejska Łęczyca (pow. łęczycki) leży w centralnej Polsce, w północnej części województwa łódzkiego. To typowo rolnicza gmina – użytki rolne zajmują w niej aż 85% powierzchni, użytki leśne to zaledwie 6% (niewielkie lasy znajdują się jedynie w południowo – zachodniej części gminy). Wobec powyższych faktów można podejrzewać, że lista pomników przyrody będzie krótka. Ochroną pomnikową w gminie Łęczyca objęto 3 pojedyncze egzemplarze drzew oraz aleję złożoną ze 163 lip drobnolistnych.

Pierwsze pomnikowe drzewo – wiąz szypułkowy o obwodzie 464 cm i wysokości 30 m – rośnie przy ogrodzeniu kościoła pw. Marii Magdaleny w Leźnicy Małej.

GPS N 52°02′29″ , E 19°05′26″

Pomnikowa lipa drobnolistna w Topoli Królewskiej znajduje się również na terenie kościelnym. Rośnie przy ogrodzeniu świątyni pw. św. Bartłomieja i jest dobrze widoczna z drogi.

GPS N 52°04′43.7″ , E 19°11′52.5″

Drzewo posiada rozdwojony pień o obwodach 330 i 280 cm, wysokość okazu to 26 m.

W pobliskiej Topoli Szlacheckiej, obok bramy gospodarstwa nr 57, rośnie pomnikowy kasztanowiec zwyczajny o obwodzie 360 cm.

GPS N 52°05′26.6″ , E 19°12′10.7″

Niestety, kasztanowiec porażony jest inwazyjnym szkodnikiem – szrotówkiem kasztanowcowiaczkiem. Larwy tego motyla żerując bardzo osłabiają drzewo, powodując nawet jego obumieranie. Zostawiają charakterystyczne plamy na liściach.

Pomnikowa aleja lipowa położona jest przy drodze gminnej nr 312309, na odcinku od DK 60 do przysiółka Gawrony – Majątek.

GPS N 52°06′31″ , E 19°14′25″ (początek)

Aleję tworzy ponad 160 drzew z gatunku lipa drobnolistna o obwodach pni mierzonych na wysokości pierśnicy : 147 – 283 cm.

Pomniki przyrody w mieście Łęczyca opisałem w poprzednim artykule.