Dąb Chrobry z Recza (gm. Rogowo, kujawsko – pomorskie).

Pałuki to taki region na pograniczu województwa wielkopolskiego i kujawsko – pomorskiego gdzie jednego dnia możemy odwiedzić Paryż, Wenecję i Rzym. No a być w Rzymie i nie zobaczyć… pobliskiego Recza, to grzech ciężki dla każdego miłośnika sędziwych drzew. W tej wsi bowiem rośnie majestatyczny dąb Chrobry, do którego doprowadzą nas ustawione na skrzyżowaniach drogowskazy.

drogowskaz do dębu Chrobrydrogowskaz do pomnikowego dębu Chrobry

Ogromne drzewo rośnie przy samej drodze, w centrum niewielkiej wsi, naprzeciw dworu z 2. poł. XIX w.

GPS N 52°42’11.2” , E 17°34’21.4”

pomnikowy dąb szypułkowy Chrobry z Recza

dąb Chrobry z ReczaRecz - pomnikowy dąb Chrobry

Dąb szypułkowy „Chrobry” z Recza uzyskał status pomnika przyrody już w 1960 r. na mocy Komunikatu Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w sprawie uznania określonych tworów przyrody za pomniki przyrody. Obecna podstawa prawna do jego ochrony to Rozporządzenie Nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody na terenie województwa bydgoskiego.

dąb szypułkowy Chrobry z Reczapomnikowy dąb Chrobry z Recza

Recz - dąb Chrobry

Opisywany dąb posiada masywny nieregularny pień, zwężający się na wysokości ok. 4 metrów. Wnętrze pnia jest puste, wzmocnione metalowymi prętami. Ogromna dziupla została przysłonięta ocynkowana blachą.

Recz - pień dębu Chrobrypień dębu Chrobry z Reczadąb Chrobry z Recza - blacha zasłaniająca dziuplę w pniu

Pomiar obwodu pnia wykonany na początku października 2023 r. dał rezultat 815 cm. Taki wynik plasuje okaz z Recza na trzecim bądź czwartym miejscu w rankingu najgrubszych dębów woj. kujawsko – pomorskiego, w zależności od sposobu potraktowania jednego z Bąkowskich Dębów. W 2006 r. „Chrobry” mierzył w obwodzie 772 cm, w 2011 r. 787 cm, z tych danych można wyliczyć średni przyrost 2,53 cm/rok.

Recz - pomiar obwodu dębu Chrobrypomiar obwodu dębu Chrobry z Recza Wysokość „Chrobrego” to ok. 25 metrów, szacunkowy wiek ok. 350 lat. W dolnej części pnia, od strony ulicy, wysiał się cis pospolity, ciekawe jaką decyzję w jego sprawie podejmą arboryści za kilkanaście lat, gdy malutki jeszcze krzew podrośnie.

malutki cisek rosnący w dolnej części pnia dębu Chrobry

10 km na południe od Recza, w miejscowości Mielno w powiecie gnieźnieńskim, znajduje się grupa pomnikowych dębów, z których najgrubszy posiada pień o obwodzie 878,5 cm. Zapraszam do lektury artykułu.

Głaz narzutowy Zaklęta Karczma k. Margonina (pow. chodzieski, wielkopolskie).

Duże głazy narzutowe, bądź takie o nietypowych fantazyjnych kształtach, coraz częściej są zauważane przez władze lokalne jako obiekty o walorach geoturystycznych, krajoznawczych, kulturowych, historycznych i itp., które mogą stanowić istotny element promocji gminy, powiatu lub regionu. Aby zwiększyć ich potencjał turystyczny ustawia się drogowskazy, buduje się w pobliżu eratyku wiaty (lub inne elementy zagospodarowania turystycznego), montuje tablice edukacyjne. Takie działania można zaobserwować w stosunku do dwóch opisanych w poprzednich artykułach narzutniaków (Kamień św. Wojciecha w Budziejewku, Tarcza Olbrzyma ze wsi Sokolniki), jak również w przypadku głazu o nazwie Zaklęta Karczma, leżącego niedaleko drogi nr 190, pomiędzy Próchnowem a Margoninem. Miejsce skrętu z głównej trasy zostało oznakowane drogowskazem.drogowskaz do Zaklętej Karczmy

Tuż za skrętem znajduje się wiata z tablicami informującymi o znajdujących się w okolicach atrakcjach turystycznych, w paru zdaniach została opisana również Zaklęta Karczma. Obok wiaty znajduje się miejsce do zaparkowania kilku aut, w dalszy krótki spacer udajemy się piechotą bądź rowerem.

miejsce odpoczynku w pobliżu głazu Zaklęta Karczmaopis Zaklętej Karczmy umieszczony na wiacie

Mijamy zagajnik i naszym oczom ukazuje się prostopadła do drogi miedza porośnięta kilkoma drzewami, na jej końcu leży widoczny już z tej odległości ogromny głaz. Trasa od wiaty do głazu mierzy ok. 350 m.

droga do Zaklętej Karczmyotoczenie głazu Zaklęta Karczmagłaz narzutowy Zaklęta Karczmaścieżka do głazu Zaklęta Karczma

Dobrym zwyczajem przed eksploracją każdego obiektu turystycznego jest zapoznanie się z tekstem umieszczonym na tablicy edukacyjnej. Znajdziemy w nim legendę o pochodzeniu głazu oraz informację o parametrach narzutniaka.

GPS N 52°57’13.4” , E 17°07’31.9”

tablica przy głazie Zaklęta Karczmatablica przy głazie Zaklęta Karczma

Opisywany głaz uzyskał status pomnika przyrody na mocy Orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 marca 1957 o uznaniu za pomniki przyrody, opublikowanego 1 czerwca 1957 r.

1. Pomnikowy głaz - Zaklęta Karczma2. Zaklęta Karczma k. Margonina

Obwód Zaklętej Karczmy (zwanej też Kamieniem Czarownicy) w zależności od wybranego źródła wynosi między 12 a 16 metrów, długość 5 – 6,5 metra, szerokość 3 – 3,4 metra, wysokość 2 – 2,5 metra. Dolna część głazu zagłębiona jest w ziemi, więc widoczny jest jego większy fragment. Objętość eratyku 26,6 m³, waga to 73,1 ton.

3. Pomnikowy eratyk - Zaklęta Karczma4. Zaklęta Karczma koło Margonina5. Głaz narzutowy Zaklęta Karczma6. Zaklęta Karczma - pomnik przyrody nieożywionej

Ze względu na olbrzymią wagę można domniemywać, że znajduje się in situ, a więc tam, gdzie został porzucony przez ostatni na tym terenie lądolód skandynawski z fazy leszczyńsko – poznańskiej zlodowacenia Wisły (północno – polskiego).

7. Zaklęta Karczma przy drodze Margonin - Próchnowo

W starszych opracowaniach (Zabytkowe głazy narzutowe na terenie Polski, cz. IV, str. 54) opisywanym materiałem budującym Zaklętą Karczmę był granit różowy, drobnoziarnisty. W nowszych dokumentach publikowanych w sieci jest mowa o gnejsie z tarczy bałtyckiej.

zbliżenie głazu Zaklęta Karczmazdjęcie powierzchni głazu Zaklęta Karczma

U podstawy głazu, od strony zachodniej widać wyryty napis: „NA PAMIĄTKĘ MOIEY MATKI / ANTONINY Z GARCZYŃSKICH / H. SKÓRZEWSKIEY / HELIODOR HRABIA SKORZEWSKI / […] WRZE. 182[…]. Jeszcze kilkanaście lat temu tekst był lepiej czytelny.

Zaklęta Karczma - ryt na głazie